Διανύει μια άκρως δημιουργική χρονιά καθώς πριν από λίγους μήνες ανέλαβε τα καλλιτεχνικά ηνία του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου (ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ) Ρούμελης, ενώ το φετινό καλοκαίρι «ντύνεται» τον Ιωάννη Καποδίστρια σε μια παράσταση αφιερωμένη στον εορτασμό των 200 Χρόνων από την Επανάσταση του 1821.
Την παράσταση, η οποία διευρευνά την άγνωστη σε πολλούς προσωπικότητα του πρώτου κυβερνήτη του ελληνικού κράτους, την επίδραση της προσωπικότητας και του έργου του σε όλη την Ευρώπη, τον ανεκπλήρωτο έρωτά του με την Ρωξάνδρα Στούρτζα αλλά και την παρακαταθήκη που άφησε στη χώρα η πολιτική του δράση θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε, μεταξύ άλλων σταθμών μιας μεγάλης περιοδείας, την Παρασκευή 27 Αυγούστου στα Βριλήσσια (θέατρο «Νταμάρι-Αλίκη Βουγιουκλάκη») και το Σάββατο 28 Αυγούστου στο Χαλάνδρι (Ευριπίδειο θέατρο Ρεματιάς).
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Τάσος Μεργιάννης
Εδώ και κάποιους μήνες είστε ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Ρούμελης από το οποίο ξεκινήσατε την θεατρική σας πορεία. Ποιά είναι η καλλιτεχνική σας στόχευσή και πως προέκυψε αυτή η τιμητική θέση;
Η στελέχωση της θέσης έγινε κατόπιν δημόσιας προκήρυξης στα τέλη του περασμένου χρόνου. Υπέβαλα τον φάκελο με το σχεδιασμό μου και με μεγάλη μου χαρά προκρίθηκε και μάλιστα με αιτιολογημένη απόφαση, γεγονός που με χαροποίησε ακόμα περισσότερο. Η στόχευση, όταν αναλαμβάνεις έναν οργανισμό χωρίς διευθυντή επί επτά χρόνια, είναι καταρχάς να τον ξαναστήσεις στα πόδια του οργανωτικά, δεδομένου ότι στην πολιτιστική διαχείριση έχουν αλλάξει τα πάντα. Κατόπιν, ξεκινάμε με δύο θεματικές παραγωγές για να συναντηθούμε πάλι με το κοινό μας και έπονται οι παραγωγές της κεντρικής και παιδικής σκηνής για τον ερχόμενο Νοέμβριο. Ως τα τέλη Δεκεμβρίου μια θεατρική καταιγίδα από πρεμιέρες και παραγωγές θα ξεσπάσει στη Λαμία.
ΤΟ ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ρούμελης είναι συμπαραγωγός της παράστασης «Υλικό Καποδίστριας» στην οποία πρωταγωνιστείτε αυτό το καλοκαίρι, ενώ η παραγωγή ανήκει στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας. Τι σημαίνει αυτός ο εμβληματικός ρόλος για εσάς;
Ο Καποδίστριας είναι ένα πρόσωπο που μελετούσα εδώ και καιρό. Ήδη σχεδιάζω ένα επιπρόσθετο θεατρικό έργο για τη ζωή του, εν ευθέτω χρόνω. Η πρόταση ήρθε λοιπόν από την Καλαμάτα σε μια συγκυρία απρόσμενη, την οποία όμως δεν επιτρεπόταν να προσπεράσω. Ο Γιάννης Μαργαρίτης έκανε εξαιρετική δουλειά στη σύνθεση του έργου και τον συγκερασμό τόσων ιστορικών περιστάσεων. Ο Καποδίστριας αποτελεί μια πολυσχιδή προσωπικότητα, με μεγάλο βάθος, που τώρα ανακαλύπτουμε στην ολότητά της. Αν έχουμε κράτος ελληνικό αυτή τη στιγμή, είναι γιατί εκείνος το θεμελίωσε. Είναι ο πατέρας του κράτους μας και μια μορφή μεγάλης έμπνευσης. Ένας ήρωας χωρίς γιαταγάνι στα χέρια, που το αίμα στο πουκάμισό του δεν είναι των Τούρκων, αλλά δικό του.
Τρεις μήνες κατά τους οποίους ντύνεστε με τα ρούχα του, μελετάτε τη βιογραφία του, προσπαθείτε να μπείτε στο μυαλό του, να «φανταστείτε τις στιγμές του» όπως έχετε πει και εσείς, τι έχετε ανακαλύψει για την ζωή και τον τρόπο σκέψης του πρώτου κυβερνήτη της χώρας;
Έχω ταυτιστεί πολλές φορές με τη στάση του χωρίς να τη δικαιώνω πλήρως ιστορικά-άλλωστε δεν διεκδικώ τέτοιες δάφνες.
Εξερευνώ τον άνθρωπο, τη μοναξιά του, την αφοσίωσή του, ένα αξιακό σύστημα που μας είναι πια απόμακρο, ξεχασμένο. Δείτε την περιρρέουσα βία στην καθημερινότητά μας και τις εχθροπαθείς συμπεριφορές στο διαδίκτυο και γενικότερα, για να καταλάβετε ότι μελετώντας τον Καποδίστρια αναβαπτίζομαι σε ένα επίπεδο ανώτερης ποιότητας.
Η λογική και η δικαιοσύνη του Καποδίστρια, στην εποχή του λαϊκισμού, της διχόνοιας και της αγένειας, είναι σαν από άλλο πλανήτη. Που όμως έχουμε απόλυτη ανάγκη για να αισθανθούμε καλύτεροι άνθρωποι και πολίτες.
Η κοινή γνώμη αλλά και η Ιστορία έχουν τοποθετήσει τον Ιωάννη Καποδίστρια στη θέση που του αξίζει;
Η Ιστορία ναι. Το επιβεβαιώνουν οι απανωτές εκδόσεις της τελευταίας δεκαετίας ιδίως, που πλέον βάζουν στον χάρτη της ιστορικής σπουδαιότητας αυτόν τον άνθρωπο που εκπροσωπεί τη συκοφαντημένη τάξη των πολιτικών. Ξέρετε, τα κράτη θεμελιώνονται από τους πολιτικούς και την πολιτική, που είναι μια ανώτερη έκφραση του ανθρώπινου είδους. Στην πατρίδα μας θεωρούμε την πολιτική συνώνυμο της απάτης και τους πολιτικούς απατεώνες. Σκεφτόμαστε εντελώς ανάποδα. Για αυτό και η κοινή γνώμη έχει δρόμο ακόμα, μέχρι να αποβάλει τα στερεότυπα και να διεκδικήσει τη δική της άποψη. Αλλά αν μεγαλώνεις σε έναν κόσμο που αγιοποιεί τους οπλαρχηγούς και μόνον, τολμάς να ψελλίσεις ότι ορισμένοι έκαναν και φοβερά εγκλήματα; Κι όμως έκαναν.
Τι συναισθήματα προσδοκάτε να γεννήσει στους θεατές το έργο και πώς το βιώνετε εσείς φορώντας την ρεντιγκότα του Καποδίστρια για να τον υποδυθείτε επί σκηνής;
Ο Καποδίστριας είναι ένας ρόλος που σε στοιχειώνει. Δεν ξεμπερδεύεις εύκολα μαζί του, μόλις ακουστεί το χειροκρότημα στο φινάλε. Το αποτύπωμά του παραμένει έντονο. Δεν υποδύεσαι μόνο ένα πρόσωπο, αλλά μια ολόκληρη εποχή, έναν άλλο, ολότελα διαφορετικό κόσμο. Είναι μεγάλη τύχη που ήταν ένα πρόσωπο θετικό που εκτιμώ εξαιρετικά. Αντίστοιχα προσπαθώ να μεταδώσω στο κοινό την προσωπική του στάση, την εντιμότητα και αυταπάρνηση, την αυτοθυσία του, την ταπεινότητά του, σε συνδυασμό με την υψηλή του μόρφωση, την αίσθηση δικαιοσύνης και την έγνοια του για κάθε αδύναμο. Είναι μια προσωπικότητα που εκλείπει στον καιρό μας. Μπορούμε άραγε να σκεφτούμε έναν αντίστοιχο άνθρωπο που να προσεγγίζει κάτι από όλα αυτά στο δημόσιο βίο; Αξιακή είναι η δική μου στόχευση λοιπόν.
Πως αξιολογείτε την διαχείριση της υγειονομικής κρίσης από την κυβέρνηση;
Σε γενικές γραμμές τα πηγαίνει καλά. Αν σκεφτείτε ότι μια σημαντική μερίδα του κόσμου είναι συνειδητά απείθαρχοι στους νόμους και τους κανόνες. Αυτή η τάση σε συνδυασμό με τη χαοτική κατάσταση στο διαδίκτυο, όπου η κάθε ασυναρτησία έχει την ίδια βαρύτητα με μια εμπεριστατωμένη άποψη, δημιουργεί μια αυτοκτονική κοινωνικά τάση. Κάποιοι συμπολίτες μας γοητεύονται από ψευτοηρωικές επιλογές.
Εγώ πιστεύω στην επιστήμη, είναι ό,τι πιο αξιόπιστο διαθέτει η ανθρωπότητα σήμερα, ακριβώς επειδή συνεχώς εξετάζει τις βεβαιότητές της. Ακούς αστοιχείωτους να μιλάνε με απίστευτη σιγουριά για πράγματα που αγνοούν, ενώ αντίστοιχα επιστήμονες συχνά εκφράζουν επιφυλάξεις για τα συμπεράσματά τους, ακριβώς γιατί τους διακατέχει η αγωνία της ευθύνης. Ε, λοιπόν εγώ, αυτούς τους επιστήμονες, τους σέβομαι και τους ακούω. Αν όλοι εμβολιαστούμε και αφήσουμε κατά μέρος τις προφάσεις, θα πάμε καλύτερα και θα σταθούμε ξανά στα πόδια μας.
Καθώς είστε ενεργός στα social media, είδα ότι έχετε αναρτήσει στο Facebook την στιγμή του εμβολιασμού σας. Πέρασαν από το μυαλό σας δεύτερες σκέψεις πριν κάνετε το εμβόλιο;
Καμία δεύτερη σκέψη, εμβολιάστηκα με χαρά και ανυπομονησία, που είμαι κι εγώ μέρος του μεγαλύτερου επιστημονικού άλματος στην ιστορία της ανθρωπότητας. Επί έναν χρόνο περιμένουμε τα εμβόλια για να ξαναβρούμε τη ζωή μας, κάθισαν οι κυβερνήσεις και το έβγαλαν, το διέθεσαν δωρεάν σε όλο τον κόσμο κι εμείς τους βρίζουμε επειδή νοιάστηκαν; Αντιλαμβάνεστε την τρέλα;
Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στους συμπατριώτες μας που είτε είναι αρνητές του εμβολίου είτε φοβούνται;
Δεν θέλω να στείλω κανένα μήνυμα. Ο έχων νου, νοείτω. Ο ανεπίδεκτος ας αναλάβει την ευθύνη των επιλογών του.
Τον περασμένο χειμώνα το ελληνικό θέατρο έγινε πρώτο θέμα ακόμα και στους New York Times. Δυστυχώς όχι για καλό λόγο, αλλά με αφορμή σοβαρές καταγγελίες για αδικήματα σεξουαλικής φύσης που λίγο καιρό αργότερα οδήγησαν στη φυλακή τόσο τον πρώην καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού θεάτρου Δημήτρη Λιγνάδη όσο και τον Πέτρο Φιλιππίδη. Παράλληλα, υπήρξαν και αρκετές καταγγελίες για θέματα εργασιακού εκφοβισμού. Πως βλέπετε την επόμενη ημέρα στο θέατρο;
Θέλω να πιστεύω καλύτερη, αλλά δεν είμαι πολύ αισιόδοξος. Αισθάνομαι ότι ξανακυλάμε στα ίδια, στη σιωπηρή αποδοχή κακών συνθηκών εργασίας. Γιατί δεν είναι μόνο οι συμπεριφορές που μας πλήττουν ως επαγγελματίες καλλιτέχνες, αλλά και οι απλήρωτες πρόβες, τα ανήλιαγα καμαρίνια-μπουντρούμια, οι μισθοί-ποσοστά, τα χωρίς υποδομές θερινά θέατρα ανά την επικράτεια, το χαμηλό επίπεδο των θεατρικών σπουδών, είναι πολλά. Εξάλλου, οι παρενοχλήσεις που βγήκαν στο φως στο θέατρο, πιστεύετε ότι δεν συμβαίνουν σε άλλους κλάδους; Ας μην επεκταθώ καλύτερα…
Ασχοληθήκατε τόσο με την κεντρική πολιτική σκηνή όσο και την Αυτοδιοίκηση. Είναι κάτι που θα αποτολμούσατε ξανά;
Όχι. Η πολιτική στην Ελλάδα είναι μικροπολιτική. Κοκορομαχίες μεταξύ των πολιτικών και δειλία μπροστά στα μεγάλα προβλήματα και τις άβολες αλήθειες. Σε έναν τόπο που όταν λες την αλήθεια σε βρίζουν και σε αποκαλούν προδότη, εγώ δεν μπορώ να υπάρξω στην πολιτική.
Ποιά είναι τα σχέδιά σας για τον επόμενο χειμώνα;
Οι πρόβες για τις φθινοπωρινές μας παραγωγές. Ο «Πήτερ Παν» στην παιδική σκηνή σε σκηνοθεσία Νανάς Νικολάου και ο «κατά φαντασίαν ασθενής» σε σκηνοθεσία Κώστα Γάκη στην κεντρική σκηνή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. στη Λαμία. Το θεατρικό εργαστήρι που στήνεται από την αρχή με νέο παιδαγωγικό σχεδιασμό αλλά και η Πειραματική σκηνή που έρχεται και η Επίδαυρος που αχνοφαίνεται το επόμενο καλοκαίρι για το ΔηΠεΘε Ρούμελης. Το τελευταίο θέλει πολλή δουλειά. Αλλά θα το παλέψουμε.
Info
«Υλικό Καποδίστριας»
Επιλογή Κειμένων – θεατρική προσαρμογή: Γιάννης Μαργαρίτης
Σκηνοθεσία: Γιάννης Μαργαρίτης
Μουσική σύνθεση – Στίχοι τραγουδιών: Δημήτρης Οικονομάκης
Σκηνικό – Κοστούμια: Δημήτρης Κακριδάς
Βίντεο: Γιάννης Ντουσιόπουλος
Φωτογραφίες: Εύφορη Γη
Παίζουν: Νίκος Ορφανός, Χρυσάνθη Δούζη, Δημήτρης Καλαντζής, Γιώργος Τσαπόγας, Άρης Τσαμπαλίκας και Γιάννης Μαργαρίτης
Παραγωγή: Περιφέρεια Πελοποννήσου, ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καλαμάτας
Συμπαραγωγός: ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Ρούμελης
Τιμές εισιτηρίων: 12 ευρώ, 8 ευρώ (μειωμένο)
Παρασκευή 27 Αυγούστου
Βριλήσσια, Θέατρο «Νταμάρι – Αλίκη Βουγιουκλάκη»
Σάββατο 28 Αυγούστου
Χαλάνδρι, Ευριπίδειο Θέατρο Ρεματιάς
Δευτέρα 13 Σεπτεμβρίου
Αττικό Άλσος, Θέατρο «Κατίνα Παξινού»
Αναλυτικά, το πρόγραμμα της περιοδείας
καθώς και προπώληση εισιτηρίων στο https://dipethe.kalamatafaris.gr/
