Γράφει ο ∆ηµήτρης Οικονοµάκης
Ειδικός Εφαρµογών ∆ιαιτολογίας
Η βελτίωση της διατροφής µπορεί να λειτουργήσει υποστηρικτικά στη διαχείριση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto, µιας νόσου που σχετίζεται στενά µε την κληρονοµικότητα αλλά επηρεάζεται σηµαντικά και από περιβαλλοντικούς παράγοντες. Μεταξύ αυτών είναι και η διατροφή. Η τροποποίησή της είναι εφικτή από κάθε ασθενή, πάντα όµως µε την υποστήριξη ενός διατροφολόγου. Κι αυτό διότι πρέπει να λαµβάνεται υπόψη η συνύπαρξη άλλων ασθενειών και ιδιαίτερα εκείνων που µπορεί να συµβάλλουν στη δυσαπορρόφηση των θρεπτικών συστατικών, όπως η κοιλιοκάκη, η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος Crohn.
«Η νόσος Hashimoto είναι µια από τις πιο συχνά εµφανιζόµενες αυτοάνοσες παθήσεις, στην οποία η καταστροφή του θυρεοειδούς προκαλεί αλλαγές στο επίπεδο και στον µεταβολισµό των θυρεοειδικών ορµονών, γεγονός που οδηγεί σε σωµατικά και ψυχολογικά συµπτώµατα. Για την εµφάνισή της σηµαντικότεροι είναι οι γενετικοί παράγοντες. Ωστόσο, είναι απαραίτητοι και κάποιοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, για να προκαλέσουν το ανοσοποιητικό σύστηµα να επιτεθεί στον θυρεοειδή. Σύµφωνα µε τους ειδικούς επιστήµονες, τέτοιοι περιβαλλοντικοί παράγοντες είναι το άγχος, η τοξικοποίηση, η δυσβίωση του µικροβιώµατος και η υπο- ή υπερθρεψία», µας εξηγεί ο Ειδικός Εφαρµογών ∆ιαιτολογίας κ. ∆ηµήτρης Οικονοµάκης, επικεφαλής µιας οµάδας διατροφολόγων και γυµναστών που αγαπούν την καλή διατροφή και την άσκηση.
Η ασθένεια είναι πιο πιθανό να επηρεάσει τις γυναίκες, συνηθέστερα κατά την ηλικία των 30-60 ετών, µε τον κίνδυνο να αυξάνεται µε την πάροδο των ετών. Βέβαια, δεν περιορίζεται µόνο στους ενήλικες αλλά µπορεί να αναπτυχθεί ακόµα και σε παιδιά.
Συµπτώµατα
Η δυσλειτουργία του αδένα σε άλλους προκαλεί συµπτώµατα και σε άλλους όχι. Όπως συµβαίνει και σε άλλες χρόνιες ασθένειες, αρχικά δεν είναι έντονα και συγκεκριµένα. Μερικά από αυτά που µπορεί να παρατηρήσουν οι ασθενείς είναι αλλαγές στη διάθεση, κατάθλιψη, προβλήµατα συγκέντρωσης, εγκεφαλική οµίχλη καθώς και βιολογικές αλλαγές: ξηρό δέρµα, απώλεια µαλλιών, συνεχής κόπωση ή διαταραχές στη λειτουργία του εντέρου.
Λόγω του ρόλου των θυρεοειδικών ορµονών στη ρύθµιση του µεταβολισµού, ο µεταβολικός ρυθµός στους ασθενείς επιβραδύνεται µε τη µείωση της λειτουργίας του θυρεοειδούς κι έτσι είναι πολύ πιθανή η αύξηση του σωµατικού βάρους, για τη διαχείριση του οποίου απαιτείται µια διατροφή που έχει διαµορφωθεί ανάλογα µε τις ατοµικές ανάγκες.
Για την κατάρτισή της πρέπει να λαµβάνεται υπόψη ο τρόπος ζωής και η σωµατική δραστηριότητα (που συνιστάται να αυξηθεί, αντί να µειωθούν οι θερµίδες που λαµβάνονται καθηµερινά προκειµένου να χαθεί το πλεονάζον βάρος αλλά και οι πιθανές ανεπάρκειες σε θρεπτικά συστατικά που παρουσιάζουν συχνά οι συγκεκριµένοι ασθενείς).
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς µε Hashi-moto συχνά δεν έχουν φυσιολογικά επίπεδα σεληνίου, σιδήρου, καλίου, µαγνησίου, ψευδαργύρου, βιταµίνης Α και D, αντιοξειδωτικών βιταµινών C, βιταµινών της οµάδας Β, ούτε λαµβάνουν την κατάλληλη ποιότητα και ποσότητα ωµέγα-3 λιπαρών οξέων. Παρατηρείται, επίσης, στους ασθενείς αυτούς υπερβολική ή ανεπαρκής πρόσληψη ιωδίου. Μια σωστή αντιφλεγµονώδης διατροφή µπορεί να εξαλείψει αυτές τις ανεπάρκειες, να βοηθήσει στη ρύθµιση του ανοσοποιητικού συστήµατος και τελικά στη διαχείριση της νόσου, εστιάζοντας και στις πιθανές αλληλεπιδράσεις των φαρµάκων που λαµβάνονται µε τα τρόφιµα που καταναλώνονται λόγω των συνυπαρχουσών ασθενειών.
∆ιατροφικές ανάγκες
Έχει βρεθεί, επίσης, ότι οι ασθενείς µε Hashimoto που έχουν αυξηµένες τιµές της θυρεοειδοτρόπου ορµόνης (TSH) αντιµετωπίζουν µεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν µεταβολικό σύνδροµο, γεγονός που υποδεικνύει την ανάγκη για διαµόρφωση ενός διατροφικού προγράµµατος που προφυλάσσει παράλληλα και το καρδιαγγειακό σύστηµα, ιδιαίτερα εάν και τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων είναι αυξηµένα.
Όταν δε, η φλεγµονή που προκαλεί η νόσος Hashimoto έχει οδηγήσει σε υποθυρεοειδισµό, ενδεχοµένως οι ασθενείς να βιώνουν διαταραχές στη λειτουργία του εντέρου, δηλαδή προβλήµατα κενώσεων.
Οι ασθενείς, λοιπόν, µε Hashimoto θα πρέπει να ακολουθούν µια διατροφή προσαρµοσµένης ενεργειακής αξίας στις ατοµικές ανάγκες τους καθώς ο θερµιδικός περιορισµός ή η δίαιτα χαµηλή σε λιπαρά µπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούς.
-Να τρώνε 4-5 γεύµατα ηµερησίως που να τους παρέχουν βιταµίνη D, βιταµίνες της οµάδας Β, βιταµίνη Α, βιταµίνη C, βιταµίνη Ε, µαγνήσιο, ψευδάργυρο, σίδηρο, ιώδιο και σελήνιο.
-Να προτιµούν να προσλαµβάνουν λιπαρά από ελαιόλαδο, αβοκάντο, καρύδια, λιπαρά ψάρια και θαλασσινά. Να αυξήσουν λίγο την ποσότητα της πρωτεΐνης αλλά και των διαλυτών φυτικών ινών.
-Να επιλέγουν να λαµβάνουν υδατάνθρακες από προϊόντα ολικής άλεσης και να φροντίζουν το εντερικό µικροβίωµα τρώγοντας λαχανικά και φρούτα.
-Να αποφεύγουν την κατανάλωση επεξεργασµένων τροφίµων και όταν υπάρχει διαγνωσµένος λόγος (π.χ. κοιλιοκάκη) να εξαιρούν από το διαιτολόγιό τους τη γλουτένη ή οποιοδήποτε τρόφιµο τους προκαλεί αλλεργία (π.χ. αβγό).
