Γράφει ο Χρήστος Στρυφτός
Ιστορικός
Κατά την περίοδο του Α’ Βαλκανικού Πολέμου το Ελληνικό Ναυτικό, εξοπλισμένο με νέο πολεμικό υλικό, σταδιακά κερδίζει έδαφος εις βάρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και απελευθερώνει τα νησιά του Αιγαίου. Ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης ώστε να επιτύχει τις όλες εκείνες γνωστές νικηφόρες ναυμαχίες, είχε ήδη από τον Δεκέμβρη του 1912 δημιουργήσει τη «φάλαγγα» με τα θωρηκτά «Αβέρωφ», «Ύδρα», «Σπέτσαι» και «Ψαρά».
Ένα μήνα μετά, η έκβαση της ναυμαχίας της Λήμνου στις 5 Γενάρη του 1913, προκαλεί στον τουρκικό στόλο αρκετές απώλειες. Η Ελλάδα με τη νικηφόρα αυτή ναυμαχία είχε σημειώσει άλλη μια ένδοξη σελίδα στην ιστορία της, στρατιωτικά και εθνικά. Ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης ωστόσο επιθυμούσε στοιχεία σχετικά με τη μετέπειτα θέση που είχαν τα εχθρικά πλοία. Το υδροπλάνο Astra το οποίο θα προοριζόταν για χρήση από τον αρχηγό του στόλου ήταν δύσκολο να πετάξει και γι αυτόν τον λόγο ο ναύαρχος ζήτησε να του προμηθεύσουν ένα Maurice Farman «Ναυτίλος». Το συγκεκριμένο υδροπλάνο θα διέθετε αντί του συστήματος τροχιοδρόμησης με ρόδες, ένα σύστημα προσθαλάσσωσης με πλωτήρες. Ο πιλότος του αεροσκάφους ήταν ο υπολοχαγός Μιχαήλ Μουτούσης ο οποίος είχε αποσπαστεί από το μέτωπο της Ηπείρου στη Ναυτική Αεροπορία και παρατηρητής τοποθετήθηκε ο σημαιοφόρος Αριστείδης Μωραϊτίνης, ύπαρχος του τορπιλοβόλου 15.
Στις 24 Ιανουαρίου 1913 το ελληνικό υδροπλάνο με πλήρωμα τους πρωτοπόρους μέχρι τότε Μουτούση και Μωραïτίνη πέταξε πάνω από την Καλλίπολη εντοπίζοντας έτσι σε απόσταση 180 χιλιομέτρων τα πλοία του εχθρικού στόλου στο αγκυροβόλιο Ναγαρά. Ο Μωραϊτίνης έφτιαξε ένα σύντομο σκαρίφημα της διατάξεως του αγκυροβολίου και αναγνώρισε τα αγκυροβολημένα πλοία. Εντοπίζοντας έτσι τον τουρκικό στόλο στη περιοχή των Δαρδανελλίων, του επιτέθηκε με έξι βόμβες. Ο Μωραïτίνης χρησιμοποίησε ως τέχνασμα το χαμήλωμα του υδροπλάνου πάνω από τον τουρκικό στόλο, με αποτέλεσμα να προκαλέσει τα πυρά του. Ταυτοχρόνως, πετώντας κυκλικά τέσσερις φορές πάνω από τα εχθρικά πλοία, τα χτύπησε, ρίχνοντας πάνω τους όλες τις χειροβομβίδες. Μετά την αναγνώριση και τον βομβαρδισμό το υδροπλάνο κέρδισε ύψος και στράφηκε προς τη Λήμνο, προσπαθώντας να εντοπίσει και να προσθαλασσωθεί κοντά στο αντιτορπιλικό «Βέλος» που το συνόδευε.
Έτσι λοιπόν την ημέρα εκείνη πραγματοποιήθηκε από Έλληνες αξιωματικούς η πρώτη αεροπορική αποστολή ναυτικής συνεργασίας παγκοσμίως. Η διανυόμενη απόσταση του υδροπλάνου ξεπερνούσε τα 250 χιλιόμετρα, γεγονός που έγινε αμέσως πρώτη είδηση στα πολεμικά νέα και στον Τύπο της εποχής. Το αποτέλεσμα της ναυτικής συνεργασίας ωφέλησε την ελληνική πλευρά αποσπώντας τις απαραίτητες πληροφορίες για τον τουρκικό στόλο αλλά και δημιουργώντας του έτσι ένα σοβαρό πλήγμα.
Αντιλαμβανόμενοι λοιπόν το ιστορικό παρελθόν της ελληνικής ναυτικής δύναμης ας συλλογιστούμε και ίσως προβληματιστούμε για το κρίσιμο παρόν!
