Γράφει ο Δημήτρης Νατσιός, Δάσκαλος – Κιλκίς.
«Ήταν πρωί, Σάββατο του Λαζάρου, 10 Απριλίου του 1826, όταν συγκροτήθηκε το νεκροδόξαστο εκείνο συμβούλιο αποφάσεως. Ήταν ένα συμβούλιο θανάτου. Οι καπεταναίοι είχαν αναλάβει να διερευνήσουν, με ανιχνευτές την ύπαρξη μυστικού δρόμου-διόδων για ακίνδυνο πέρασμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων στην ελευθερία. Κανένας όμως δεν έφερε ελπιδοφόρα πληροφορία. Οι λόχμες και οι στενωποί φυλάγονταν άγρυπνα από τους πολιορκητές σε βάθος χώρου και τόπου. Γενική ήταν η κατήφεια και η σιωπηλή θλίψη. Τη σιωπή της στιγμής έσπασε η βροντώδης και σταθερή έκρηξη του τρανοδύναμου αρχηγού της Φρουράς, του Θανάση Ραζη-Κότσικα.
– Υπάρχει δρόμος ωρέ!
– Ποιος είναι, στρατηγέ, και δεν τον λες τόση ώρα; διαμαρτυρήθηκαν όλοι οι παριστάμενοι.
– Είναι ο δρόμος του Θεού, φωνάζει».
(Το κείμενο είναι απόσπασμα από το βιβλίο του Ν. Βούλγαρη «Το Μεσολόγγι των Ιδεών, ερμηνεία της απόφασης της εξόδου»).
Και όταν ρωτήθηκαν οι ήρωες της Εξόδου, πόσοι χάθηκαν, απάντησαν: «Κανείς δεν χάθηκε. Άλλοι περπατούν στην γη και άλλοι στον ουρανό».
Μεσολόγγι είναι και σήμερα η πατρίδα. «Κλεισμένο» από εχθρούς προαιώνιους, αλλά τώρα δεν έχουμε αρχηγούς «τρανοδύναμους», να αποφασίζουν για την τύχη του, προκρίνοντας τον «δρόμο του Θεού». Αυτός ο δρόμος είναι σταυρικός, είναι Γολγοθάς, είναι μαρτυρικός, αλλά έτσι φτάνεις στην Ανάσταση, ανεβαίνεις τα σκαλοπάτια που οδηγούν στη λευτεριά. Είναι «έξοδος» από την κακοήθεια, την αφιλοπατρία, τη δολερή διχόνοια, την απιστία.
Ο δρόμος του Θεού σημαίνει να έχουμε πολιτικούς, όχι ανάξια λόγου περιτρίμματα του κομματισμού, αλλά αναστήματα που θα ζουν και θα πολιτεύονται σαν τον Καποδίστρια, που όταν τον συμβούλευσε ο γιατρός του να βελτιώσει τη διατροφή του, γιατί ήταν κάτισχνος από την πολλή εργασία, απάντησε: «Τότε μονάχα θα βελτιώσω τη διατροφή μου, όταν είμαι βέβαιος ότι δεν υπάρχει ούτε ένα Ελληνόπουλο που να πεινάει…».
Τι σχέση έχει το άγιο βήμα της ιστορίας μας, η Έξοδος του Μεσολογγίου, με τη Μαριούπολη; «Τα άγια τοις κυσί». Βγήκαν στα παζάρια του κόσμου -Κογκρέσα και οι Λευκοί Οίκοι, οι σύγχρονες «Πύλες του Άδου»- και ξεπουλούν και μαγαρίζουν τα όσια και τα ιερά μας.
«Πατρίδα, πατρίδα, ήσουνα άτυχη από ανθρώπους να σε κυβερνήσουν».
