Γράφει ο Λεωνίδας Κουμάκης Μέλος του Ιnternational Ηellenic Αssociation (ΙΗΑ).
Eυαγόρας Παλληκαρίδης, ο Έλληνας επαναστάτης και ποιητής που γεννήθηκε στην Πάφο στις 26 Φεβρουαρίου 1938 και απαγχονίστηκε από τους Άγγλους στην Λευκωσία, στα 19 του χρόνια, στις 14 Μαρτίου 1957.
Άριστος μαθητής σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού, ο Ευαγόρας στα 15 του χρόνια πρωταγωνιστεί σε διάφορες διαδηλώσεις κατά των Άγγλων, με την ευκαιρία της στέψης της βασίλισσας Ελισάβετ. Την παραμονή της στέψης (1 Ιουνίου 1953) ο Ευαγόρας αναρριχάται στον ιστό του «Ιακώβιου Γυμναστήριου» όπου κυματίζει η Αγγλική σημαία, την κατεβάζει και την σκίζει. Οι μαθητές και το πλήθος συγκρούονται με την αστυνομία, η οποία ενισχύεται από Κύπριους μουσουλμάνους αλλά τελικά, η Πάφος αποτελεί το μοναδικό σημείο των βρετανικών αποικιών στο οποίο δεν εορτάστηκε η στέψη.
Στις 17 Νοεμβρίου 1955 ο Ευαγόρας και πολλοί μαθητές του Γυμνασίου συγκεντρώθηκαν για μια διαδήλωση στην οποία οι Άγγλοι διέταξαν αδιακρίτως πυρ εναντίον των διαδηλωτών. Ο Ευαγόρας ήταν μεταξύ των συλληφθέντων από τους Άγγλους και όταν αρνήθηκε τις κατηγορίες, παραπέμφθηκε σε δίκη για τις 6 Δεκεμβρίου 1955. Είχε πάρει όμως την απόφαση του, σε ηλικία μόλις 17 χρονών, να εγκαταλείψει το σχολείο του και να ενταχθεί στις αντάρτικες ομάδες της ΕΟΚΑ. Την παραμονή της δίκης του, ο Ευαγόρας μπαίνει κρυφά στο σχολείο και αφήνει στην έδρα ένα σημείωμα:
Παλιοί συμμαθηταί,
Αυτή την ώρα κάποιος λείπει ανάμεσά σας, κάποιος που φεύγει αναζητώντας λίγο ελεύθερο αέρα, κάποιος που μπορεί να μη τον ξαναδείτε παρά μόνο νεκρό. Μην κλάψετε στον τάφο του. Δεν κάνει να τον κλαίτε. Λίγα λουλούδια του Μαγιού σκορπάτε του στον τάφο. Του φτάνει αυτό ΜΟΝΑΧΑ.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.
Θ’ αφήσω αδέλφια συγγενείς, τη μάνα, τον πατέρα
μεσ’ τα λαγκάδια πέρα και στις βουνοπλαγιές.
Ψάχνοντας για τη Λευτεριά θα ‘χω παρέα μόνη
κατάλευκο το χιόνι, βουνά και ρεματιές.
Τώρα κι αν είναι χειμωνιά, θα ‘ρθει το καλοκαίρι
Τη Λευτεριά να φέρει σε πόλεις και χωριά.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.
Τα σκαλοπάτια θ’ ανεβώ, θα μπω σ’ ενα παλάτι,
το ξέρω θαν απάτη, δεν θαν αληθινό.
Μεσ’ το παλάτι θα γυρνώ ώσπου να βρω τον θρόνο,
βασίλισσα μια μόνο να κάθεται σ’ αυτό.
Κόρη πανώρια θα της πω, άνοιξε τα φτερά σου
και πάρε με κοντά σου, μονάχα αυτό ζητώ.
Γειά σας παλιοί συμμαθηταί. Τα τελευταία λόγια τα γράφω σήμερα για σας. Κι όποιος θελήσει για να βρει ένα χαμένο αδελφό, ένα παλιό του φίλο, ας πάρει μιαν ανηφοριά ας πάρει μονοπάτια να βρει τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά. Με την ελευθερία μαζί, μπορεί να βρει και μένα. Αν ζω, θα μ’ βρει εκεί. Ευαγόρας Παλληκαρίδης.
Ένα περίπου χρόνο αργότερα (18 Δεκεμβρίου 1956) ο Ευαγόρας συνελήφθη από αγγλική περίπολο, κατηγορήθηκε για κατοχή και διακίνηση οπλισμού και παραπέμφθηκε σε δίκη στις 25 Φεβρουαρίου 1957. Στην δίκη του συγκλόνισε για μια ακόμα φορά χωρίς να μασήσει τα λόγια του:
Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο.
Μετά την καταδίκη του σε θάνατο από τους Άγγλους δημιουργήθηκε ένα παγκόσμιο κύμα διαμαρτυρίας με στόχο την αποτροπή του θανάτου του αλλά οι ψυχροί και υπερόπτες Άγγλοι παρέμειναν ασυγκίνητοι. Ο Ευαγόρας στην υπερήφανη πορεία προς τον άδικο θάνατο του, παραδίδει ένα ακόμα συγκλονιστικό μάθημα θάρρους, πατριωτισμού και υπερηφάνειας, γράφοντας στο τελευταίο του γράμμα τα εξής:
Θ’ ακολουθήσω με θάρρος τη μοίρα μου. Ίσως αυτό να ναι το τελευταίο μου γράμμα. Μα πάλι δεν πειράζει. Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το κάθε τι. Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί.
Αυτόν ακριβώς τον διαχρονικό, 19χρονο ήρωα τίμησε ο Δήμος Αγίας Παρασκευής και η «Επιτροπή Πρωτοβουλίας για την ανέγερση της προτομής του Εθνομάρτυρα Ευαγόρα Παλληκαρίδη», τοποθετώντας την προτομή του ήρωα στην πλατεία «Εθνομάρτυρα Ευαγόρα Παλληκαρίδη», στη συμβολή των οδών Νεαπόλεως και Πατριάρχου Γρηγορίου, (απέναντι από το Ίδρυμα «Δημόκριτος»), στην Αγία Παρασκευή Αττικής.
Η εκδήλωση για τα αποκαλυπτήρια της προτομής του εθνομάρτυρα Ευαγόρα Παλληκαρίδη πραγματοποιήθηκε με ανοικτή πρόσκληση προς όλους, την Παρασκευή 8 Ιουλίου 2022, στις 7.30 μ.μ. στην πλατεία που φέρει το όνομά του.
Κεντρικός ομιλητής ήταν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πάφου, κ. Γεώργιος, με θέμα: «Ο Αγώνας και η Παρακαταθήκη του Ευαγόρα Παλληκαρίδη». Χαιρέτισαν ο Δήμαρχος Αγίας Παρασκευής Βασίλης Ζορμπάς, ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Πρωτοβουλίας Μανώλης Μηλιαράκης, ο πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας Κυριάκος Κενεβέζος, ο πρόεδρος της ΟΚΟΕ Γιώργος Συλλούρης, ο πρόεδρος του Κυπριακού Προσφυγικού Σωματείου «Αδούλωτη Κερύνεια» Ιωάννης Σιεκέρσαββας και η εγγονή της αδελφής του Ήρωα, Μαγδαληνή Σταυρινίδη.
