Γράφει ο Χρήστος Στρυφτός, Ιστορικός
Εφέτος συμπληρώνονται 82 χρόνια από την επέτειο του «ΟΧΙ». Πράγματι ο ελληνικός λαός τον Οκτώβριο του 1940 ξεκίνησε και επισήμως να πολεμά τον ιταλικό φασισμό που επιβουλευόνταν τα ελληνικά εδάφη. Ας δούμε όμως πιο «παρασκηνιακά», πως ο δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς χειρίστηκε την όλη κατάσταση την 28η Οκτωβρίου αλλά και τι ακριβώς καταγράφει στο προσωπικό του ημερολόγιο εκείνες τις κρίσιμες ώρες!
28η Οκτωβρίου Δευτέρα. Ξημερώματα στις τρείς η ώρα ξυπνούν τον Μεταξά. Τον ξυπνάει ο Τραυλός. (Πρόκειται για τον αρχιφύλακα στην οικία του Μεταξά ο οποίος είχε μπερδέψει την Ιταλική σημαία με την Γαλλική, ανακοινώνοντας έτσι στον Μεταξά πως είχε έρθει ο Γάλλος πρέσβης. Άμεσα όμως η παρεξήγηση διορθώνεται). Ψυχρά σημειώνει ο Μεταξάς τη φράση «Έρχεται ο Grazzi! -». Ο Ιταλός πρέσβης Εμ. Γκράτσι επισκέφθηκε τον Μεταξά στην οικία του στη Κηφισιά οδός Κεφαλληνίας και Δαγκλή με σκοπό να του δώσει να αναγνώσει το ιταλικό τελεσίγραφο που όριζε την επιθυμία του Μουσολίνι να συνεργαστεί η Ελλάς κατακτώντας τη με συνθηκολόγηση. Με τον ίδιο τόνο αμέσως μετά σημειώνει την λέξη «-Πόλεμος!».
Η ακριβής έκφραση που είχε δηλώσει στον Γράτσι ο Μεταξάς ήταν στα γαλλικά “Alors, c’est la guerre” δηλαδή «Τότε είναι πόλεμος», δηλώνοντας έτσι την άρνησή του στην πρόταση των Ιταλών. Η φράση αυτή συνδέθηκε και ταυτίστηκε προφανώς με το λαϊκό έρεισμα ώστε να ερμηνεύεται ως το «ΟΧΙ» των Ελλήνων πατριωτών στους Ιταλούς φασίστες. Σημειώνει πως ζητά αμέσως τους Νικολούδη και Μαυρουδή κυρίους Υφυπουργό Τύπου και Τουρισμού και τον Υπουργό Εξωτερικών αντίστοιχα. Αναφέρει ότι ο κ. Νικολούδης έφθασε στο σπίτι του Μεταξά λίγο μετά την αναχώρηση του Γκράτσι, ώστε και έλαβε εκεί τις εντολές για την σχετική δημοσίευση στον ημερήσιο Τύπο της Δευτέρας 28 Οκτωβρίου. Στη συνέχεια σημειώνει την επικοινωνία του με τον βασιλέα Γεώργιο Β.
Επικοινωνεί αμέσως μετά με τον Παλαιρέτ τον Βρετανό πρέσβη και ζητά την συνδρομή και βοήθεια της Αγγλίας. (Το γεγονός αυτό δηλώνει την ξεκάθαρη σχέση πολιτικά και συμμαχικά που είχε η Ελλάδα με την Αγγλία, πόσο μάλλον δε όταν αυτό μαρτυρείται από τον γερμανομαθή Ιωάννη Μεταξά.) Στις 05:00 π.μ ο Μεταξάς συγκαλεί υπουργικό συμβούλιο. Σημειώνει κοφτά πως όλοι είναι σύμφωνοι εν τέλει, σχετικά με την απόφαση του πολέμου. Ένας μόνο αναφέρει πως δεν συμφωνεί ο Κύρου. (Ο Αλέξης Κύρου ήταν ο τμηματάρχης του Υπουργείου των Εξωτερικών).
Ύστερα ο Μεταξάς συμπληρώνει ότι με χαρά και απερίγραπτο συναίσθημα ο λαός είναι έτοιμος να πολεμήσει. Επιπλέον γράφει «-Μάχαι εις σύνορα Ηπείρου-Βομβαρδισμοί-Σειρήνες.-». Παρατηρώντας και σχολιάζοντας το δωρικό, κοφτό και απότομο ύφος της γραφής του Μεταξά στο ημερολόγιό του, με τα έντονα σημεία στίξης και τη συνεχή χρήση της παύλας, μπορούμε να πούμε πως περιγράφει την αλληλουχία των ενεργειών του η οποία περιλαμβάνεται μέσα σε μια πολύ κρίσιμη αγχωτική και ανησυχητική κατάσταση για ολόκληρη την χώρα αλλά και για τον ίδιο. Έτσι με αυτόν τον τρόπο δηλώνεται η αμεσότητα και η αποφασιστικότητα των πράξεων του. Σημειώνει επίσης «Αρχίζουμε και τακτοποιούμεθα».
Εννοώντας προφανώς πως έχει ενεργοποιηθεί ο πολεμικός μηχανισμός της χώρας και όλα οδηγούν στο Μέτωπο της Ελληνοαλβανικής μεθορίου. Οι φόβοι του Μεταξά για την εμπλοκή της Ελλάδας σ αυτό τον πόλεμο είχαν ήδη εκδηλωθεί και αυτό αποδεικνύεται από την άπραγη στάση του στις ιταλικές προκλήσεις λ.χ. ο τορπιλισμός της Έλλης 15/08/1940. «Ο Θεός βοηθός!!». Με αυτή την φράση κλείνει την 28η Οκτωβρίου το ημερολόγιό του ο Μεταξάς εναποθέτοντας τις ελπίδες της νίκης στο θείο. Παρόλο που το καθεστώς του λειτουργούσε ολοκληρωτικά ο Μεταξάς δήλωνε τον φόβο του το Σαράντα για άδικη σφαγή των Ελλήνων όπως είχε συμβεί στον προηγούμενο πόλεμο της Μικρασιατικής Εκστρατείας της οποίας ήταν φανατικός αρνητής.
ΠΗΓΕΣ:
Ιωάννη Μεταξά, «Το Προσωπικό του Ημερολόγιο
1933-1941», τομ. Δ’, εκδ. ΙΚΑΡΟΣ, Αθήνα, 1960.
