Γράφει η Αδαμαντία Τριάρχη – Μακρυγιάννη: Φιλόλογος
«Ο καλύτερος τρόπος για να αρχίσεις καλά την ημέρα σου, είναι να σκεφτείς αμέσως, μόλις ξυπνήσεις, αν μπορείς να δώσεις χαρά σ’ έναν τουλάχιστον άνθρωπο αυτή τη μέρα».
Φρίντριχ Νίτσε, από το «Ανθρώπινο, πάρα πολύ ανθρώπινο» (εγγραφή 589)
Πριν από πολλά χρόνια, μόλις η κυρία Άννα πήρε τα πρώτα χρήματα από το μηχάνημα αυτόματης ανάληψης μετρητών, με την υπόδειξη μιας τραπεζικής υπαλλήλου, εκδήλωσε τη χαρά της.
– Μη χαίρεστε, της είπε η υπάλληλος. Αυτό το μηχάνημα στερεί εργασία από δεκατρείς υπαλλήλους. Αισθάνθηκε τρόμο η κυρία Άννα…
Ωστόσο, παρά τους φόβους για τις πιθανότατες παρενέργειες της αυτοματοποίησης -με τα ΑΤΜ της δεκαετίας του ’90 να τις προαναγγέλλουν- η κυρία Άννα και οι συνάδελφοί της, στο δημόσιο λύκειο, ήταν ανάγκη να φροντίσουν έστω για τον μερικό εκσυγχρονισμό του. Αντιμετώπιζαν λειτουργικές δυσκολίες, με παράλληλη τη συνεχόμενη οικονομική δυσπραγία των δημόσιων σχολείων. Δεν είχαν άλλη λύση παρά να απευθυνθούν στην τότε γενναιοδωρία μιας μεγάλης τράπεζας.
Σύντομα ήρθε η απάντηση. Ένα πρωινό ήταν στο γραφείο των καθηγητών το δώρο: ένα κομψό φωτοτυπικό μηχάνημα! Και αμέσως άρχισαν τα μικρά του θαύματα: Συμπλήρωνε με απαραίτητες φωτοτυπίες τη διδασκαλία, παραμέρισε τα πολλά καρμπόν, ικανοποιούσε τις επιθυμίες των μαθητών-τριών για φωτοαντίγραφα έργων τέχνης, εμπλουτίζοντας το ωραίο μάθημα των Καλλιτεχνικών (τώρα δεν διδάσκεται στα λύκεια). Όλοι πρόσεχαν το φωτοτυπικό τους, σαν ένα μικρό παιδί!
Το μηχάνημα και ο άνθρωπος
Με τη συνταξιοδότηση, η πρώην καθηγήτρια απέκτησε ένα μεγαλύτερο μηχάνημα. Φωτοτυπούσε σελίδες βιβλίων, αναγκαίες για τις νέες, κατ’ οίκον, ασχολίες της, δικά της κείμενα· δεν υπήρχε ανάγκη να μετακινείται για απαιτούμενα φωτοαντίγραφα. Το φωτοτυπικό ήταν… ο γραμματέας της επί πολλά χρόνια, ίσως το ωραιότερο απόκτημα του σπιτιού της.
Και μια μέρα, ξαφνικά, «θύμωσε»… Αντί ενός φωτοαντιγράφου, άρχισε να κατεβάζει τη μια μετά την άλλη τις φωτοτυπίες. Πατήθηκε κατά λάθος ένα πλήκτρο; Η κυρία σταμάτησε το μηχάνημα και ακολούθησαν άλλα δυσάρεστα. Πολλά χαρτιά είχαν εγκλωβιστεί στην πίσω πλαυρά του και η λανθασμένη προσπάθεια να αφαιρεθούν, προκάλεσε ακινησία στον… γραμματέα. Έπρεπε να μεταφερθεί στο κατάστημα επισκευών της εταιρείας του.
Δεν αρνήθηκε ο αρμόδιος υπάλληλος την επισκευή του παλαιού μοντέλου. Ούτε προσποιήθηκε ότι ήταν αδύνατη, επιδιώκοντας να πουλήσει ένα σύγχρονο μηχάνημα. Σύντομα ενημέρωσε την κυρία για την… ασθένεια και σε δυο μέρες ότι αντικατέστησε ένα βασικό εξάρτημα, αλλά χωρίς ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Το φωτοτυπικό έδινε φωτοτυπίες με μια μαύρη, παχιά κάθετη γραμμή.
– Σας παρακαλώ (του είπε διακριτικά η κυρία Άννα), κάνετε ό,τι μπορείτε. Αγαπώ πολύ το φωτοτυπικό μου…
Ήρεμα της απάντησε ο κύριος Γαλάνης, ότι χρειάζεται ένα ακόμη ανταλλακτικό παλιάς τεχνολογίας και θα έκανε προσπάθεια να το βρει. Προσθέτουμε ότι η όλη επικοινωνία ήταν τηλεφωνική.
Πέρασαν δύο εβδομάδες χωρίς κάποια πληροφορία. Η κυρία δεν έβλεπε το μηχάνημα να επιστρέφει στο τραπεζάκι του. Ίσως να το είχε αποχαιρετίσει… Και όμως! Ήρθε το τηλεφωνικό μήνυμα:
– Έτοιμο το φωτοτυπικό σας. Θα είστε σπίτι σήμερα το μεσημέρι , στις 2 η ώρα;
Η κυρία Άννα άφησε μισοτελειωμένη την εξωτερική δουλειά της και τρέχοντας έφτασε στο σπίτι την ορισμένη ώρα. Ένας νέος υπάλληλος αφαίρεσε το νάιλον κάλυμμα και έβαλε τον… άτακτο γραμματέα στη θέση του. Έγινε η δοκιμή, ξαναλειτούργησε τέλεια. Ήταν προπαραμονή του Δεκαπενταύγουστου 200…
Η… προϊσταμένη πληροφορήθηκε ότι ο κύριος Γαλάνης πολύ προσπάθησε, κουράστηκε να αναζητά το σπάνιο ανταλλακτικό. Τον ευχαρίστησε.
– Δείξατε υπομονή και αυτό το εκτίμησα. Κατάλαβα ότι αγαπούσατε το φωτοτυπικό σας, που είναι καλό και δεν ήθελα να το πετάξουμε. Το περιποιήθηκα από κάθε άποψη, αφού βρήκα αυτό που μου χρειαζόταν.
– Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Ένα μόνο θέλω να σας πω. Η προσπάθειά σας, σαν να μου χάρισε ένα πρόσωπο, που είχε χαθεί. Να είστε πάντα καλά, να προσφέρετε στον εαυτό σας και σε μας. Έκλεισε το τηλέφωνο με την παρότρυνση του υπαλλήλου να τον ξαναζητήσει, αν θα παρουσιαστεί οιοδήποτε σχετικό πρόβλημα.
«Ό,τι είναι χρυσός δεν λάμπει»
(340, από το «Ανθρώπινο, πάρα πολύ ανθρώπινο» του Νίτσε)
Τα παντοτινά λάθη. Η κυρία Άννα δεν πήγε στην Ηλιούπολη να συναντήσει από κοντά τον ευαίσθητο κύριο, που μόνο από τον τόνο της φωνής της κατάλαβε πόσο δεμένη ήταν με ένα… φωτοτυπικό μηχάνημα. Έκανε κάθε προσπάθεια να το αποκαταστήσει. Και όμως, παρέλειψε η πρώην εκπαιδευτικός να σφίξει το χέρι εκείνου, που ήθελε να δώσει χαρά σ’ έναν άνθρωπο – χωρίς, κατά πάσα πιθανότητα, να τον επηρεάσει η θαυμάσια άποψη του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου:
«…να σκεφτείς …αν μπορείς να δώσεις χαρά σ’ έναν τουλάχιστον άνθρωπο αυτή τη μέρα…».
Τα έξοδα επισκευής η εταιρεία τα εισέπραξε. Δεν υπήρχε ιδιαίτερο οικονομικό κίνητρο για τον τρόπο του υπαλλήλου της. Άραγε τον εκτιμούσε, όπως του έπρεπε, τον ευγενικό εργαζόμενο, τον πρόθυμο, τον πραγματικό επαγγελματία, που πρώτα με αγάπη έκανε πολύ καλά τη δουλειά του; Δυστυχώς, το ερωτηματικό παραμένει…
Αν ήταν ήσυχος ο κύριος Γαλάνης, για μια φορά καλά έκανε και χάλασε το φωτοτυπικό!.. Η …αταξία του, προσέφερε στην κυρία Άννα το εξαιρετικό δώρο: Τη γνωριμία με έναν ωραίο άνθρωπο! Ωστόσο, η σκιαγράφηση του πορτρέτου του είναι ατελής. Ο Νίτσε κάποτε, είχε μιλήσει επιγραμματικά «για τον κύριο Γαλάνη» και τους όσους πραγματικούς φίλους του – επιφανείς και αφανείς: «340. Ό,τι είναι χρυσός δεν λάμπει. Μια απαλή ακτινοβολία προσιδιάζει στο ευγενέστερο μέταλλο».
Παραπομπή: Φρίντριχ Νίτσε: «Ανθρώπινο, πάρα πολύ ανθρώπινο». Μετάφραση Ζήσης Σαρίκας, Εκδ. Πανοπτικόν, δεύτερη έκδοση 2018.
