Παρασκευή, 1 Νοεμβρίου, 2024

To ιστορικό «Οχυρόν Ρούπελ»

Γράφει ο Χρήστος Στρυφτός, Ιστορικός

Το 1913 με κύρια ευθύνη του τότε αντισυνταγματάρχη Ιωάννη Μεταξά αρχίζει να δρομολογείται η κατασκευή της οχυρωματικής γραμμής («Γραμμή Μεταξά») στη γεωγραφική περιοχή των σημερινών ελληνοβουλγαρικών συνόρων. Η Γραμμή Μεταξά περιλάμβανε μέσα στα 21 οχυρά της και το περίφημο «Ρούπελ». Το οχυρό Ρούπελ βρισκόταν βόρεια του Σιδηροκάστρου και ανατολικά του ποταμού Στρυμόνα. Σκοπός του οχυρού ήταν να φυλάσσει και να ελέγχει την περιοχή του Πετριτσίου και την κοιλάδα των Σερρών. Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου έως και την έκρηξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το «Ρούπελ» είχε οργανωθεί σε επιμέρους μικρά στεγανά συγκροτήματα όπως π.χ. το «Μολών Λαβέ» -«Λόχος Γ’» και ο «Προφήτης Ηλίας»-«Λόχος Δ’». Όπου αυτά έπαιξαν σημαντικό ρόλο ως προς την αντίσταση των ελληνικών δυνάμεων εναντίον των Ναζί.

Ο οπλισμός του «Ρούπελ» αποτελούνταν από 7 πυροβόλα των 75,7 χιλ., 5 αντιαρματικά των 35,5 χιλ., 1 αντιαεροπορικό των 37,3 χιλ., 12 όλμους των 81 χιλ., 76 βομβιδοβόλα, 3 αντιαεροπορικά των 20 χιλ., ενώ σε ανθρώπινο δυναμικό είχε 1.353 οπλίτες και 44 αξιωματικούς.

Ας δούμε τον Απρίλη του 1941 ακριβώς 83 χρόνια πριν πώς το «Ρούπελ» αντιστάθηκε μέχρι τέλους.

Η πρώτη επίθεση των Γερμανών ξεκίνησε στις 6 Απριλίου του 1941. Οι Γερμανοί ξαφνιάζονται με την ηρωική αντίσταση των Ελλήνων κατά την πρώτη αυτή σύγκρουση. Το ίδιο συμβαίνει και την επόμενη μέρα όταν πραγματοποιήθηκε η δεύτερη επίθεση. Την τρίτη μέρα των γερμανικών επιθέσεων στις 8 Απριλίου του 1941 άρχισαν οι πρώτες σημαντικές απώλειες για τις ελληνικές δυνάμεις. Στις 9 Απριλίου, την τέταρτη μέρα της μάχης, η γερμανική αεροπορία και το πυροβολικό ξεκινούν σφοδρότερη επίθεση. Η μάχη συνεχίζεται και ο τότε διοικητής του «Ρούπελ» ταγματάρχης Γ. Δουράτσος με την ιστορική ανδρεία φράση του «Τα οχυρά παραδίδονται μόνον όταν κυριευθώσιν παρά του αντιπάλου. Ο αγών θα συνεχισθεί. Πάσα δε απόπειρα προσεγγίσεως του οχυρού θα συντριβεί», δίνει ηθικό στους στρατιώτες του να αντισταθούν ακόμη πιο σκληρά. Οι συνθήκες όμως δυσκολεύουν όταν μαθεύεται το γεγονός της συνθηκολόγησης του διοικητή του ΤΣΑΜ και η παράδοση της Θεσσαλονίκης στους κατακτητές. Η αντίσταση στο «Ρούπελ» κορυφώνεται με τους ασταμάτητους λοχαγό Αλ. Κυριακίδη και λοχία Δ. Ίτσιο, όπου μαζί με ελάχιστους άντρες αρνούνται να κάνουν παύση των πυρών εναντίον των Ναζί, παρόλο που το υπόλοιπο δυναμικό είχε υποχωρήσει.

Εν τέλει οι συνθήκες οδήγησαν στην παράδοση του οχυρού στις 10 Απριλίου του 1941. Οι Γερμανοί αφήνουν τους Έλληνες να θάψουν τους νεκρούς τους και στη συνέχεια, μετά την κατάκτηση των οχυρών, αναλαμβάνουν τις περιοχές κοντά στο «Ρούπελ» οι τότε σύμμαχοι των Γερμανών, Βούλγαροι. Η κατάσταση με τους Βούλγαρους ως κατόχους εντείνεται περισσότερο με λεηλασίες, βία και επιθέσεις σε άμαχους ελληνικούς πληθυσμούς της περιοχής.

Σήμερα στο Ηρώο ανηφορίζοντας στις πλαγιές του λόφου «Προφήτης Ηλίας» υπάρχει το επιβλητικό μνημείο όπου αναγράφονται τα ονόματα των δοξασμένων πεσόντων του «Ρούπελ» αλλά και των διπλανών οχυρών. Η περιοχή μαζί με το γυάλινο παρατηρητήριο και τα αντιαρματικά εμπόδια αποτελούν ένα ζωντανό μουσείο σύγχρονης ιστορίας που καθηλώνει τους επισκέπτες προκαλώντας ρίγος και συγκίνηση για τον αγώνα που δόθηκε κάποτε…

Πηγές
• Κέντρον Ιστορίας Στρατού των Η.Π.Α,
«Οι γερμανικές εκστρατείες στα Βαλκάνια-Άνοιξη 1941»,
εκδ. Γ.Ε.Σ., μτφρ. Αντ/γος Νικ. Κολόμβας, Αθήνα, 1993
• Αρχείον Δ.Ι.Σ., Φ.629/Α/1, «Έκθεση πεπραγμένων του Τμήματος Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας του Αντιστράτηγου
Κων. Μπακόπουλου, από 8/2/1941 μέχρι 10/4/1941.
Περίοδος 2ου Παγκοσμίου Πολέμου»

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

spot_img
spot_img
spot_img

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ