Γράφει ο Βασίλης Κυρατζόπουλος, μέλος του ΙΗΑ.
Απομένουν λίγες μέρες για τις επικείμενες Προεδρικές και Βουλευτικές εκλογές της Τουρκικής Δημοκρατίας (ΤΔ). Από τα τέλη Απριλίου η ψηφοφορία έχει ήδη ξεκινήσει στις Προξενικές Αρχές της ΤΔ.
Οι εκλογές του 2023 λογίζονται ως οι σημαντικότερες της ΤΔ μετά το 1960. Μέχρι σήμερα σε διεθνή αλλά και σε εγχώρια ΜΜΕ έχουν γραφεί πολλά και έχουν δαπανηθεί χιλιάδες τηλεοπτικές ώρες… Έτσι στο παρόν άρθρο – μελέτη, δεν θα ασχοληθούμε με πολιτική και κόμματα, αλλά με ιδεολογίες, θεσμούς και γεγονότα που σχετίζονται άμεσα με το μέλλον της ΤΔ, της Ελλάδας αλλά και της ειρήνης στην Διευρυμένη Μέση Ανατολή (ΔΜΑ)[1].
Μετά το 2004, με τη σταδιακή επικράτηση των Ισλαμικών ταγμάτων (Τουρκικά tarikat, ταρικάτ) στο πολιτικό γίγνεσθαι της ΤΔ και με την δεξιοτεχνική αφαίρεση της εξουσιαστικής δύναμης των Ενόπλων Δυνάμεων μέσω των δικών Ergenekon (2007, Εργκενεκόν) και Balyoz(2010, Μπαλιόζ ή Βαριοπούλα), η ΤΔ εισέρχεται σε μία νέα ιστορική περίοδο.
Η νέα αυτή περίοδος ξεκινά με τη ρήξη των σχέσεων Muhammed FethullahGülen – Recep Tayyip Erdoğan (RTE) στα έτη 2010 – 2011. Στην πραγματικότητα η ρήξη δεν ήταν προσωπική υπόθεση αλλά ρήξη των σχέσεων μεταξύ των Ισλαμικών Ταγμάτων Millî Görüş + Aydınlık με τους Nakşibendi, που έτσι και αλλιώς δεν συμβάδιζε η μυστικιστική κοσμοθεωρία τους. Εδώ ειδικά πρέπει να τονιστεί ότι ενώ το τάγμα των Nakşibendi ιδρύεται στον 12 ο αι. και επιβιώνει – αγωνίζεται στις περιφέρειες που επικρατούν οι Σιίτες, τα τάγματα των Millî Görüş και Aydınlık έχουν ιδρυθεί μόλις τον 20 ο αι.
Το Ηνωμένο Βασίλειο (ΗνΒ) και οι ΗΠΑ ως βασικοί ρυθμιστές των στρατηγικών κινήσεων στην ΔΜΑ, που κατά την διάρκεια του ψυχρού πολέμου (1947 – 1996), χρησιμοποιώντας το Ισλάμ, κράτησαν μακριά από τις ζεστές θάλασσες την «Κομμουνιστική» ΕΣΣΔ, από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 προσπαθούν να ελέγξουν το Παγκόσμιο Σουνιτικό Κίνημα μέσω Σαουδικής Αραβίας και ΤΔ. Έτσι δικαιολογείται και η επίσημη έδρα του Fethullah Gülen, τo Saylosburg της Pensilvanya των ΗΠΑ, απ’ όπου προωθεί το μύθευμα του Μετριοπαθούς Ισλάμ[2]…
Στον αντίποδα των Ισλαμιστών, βρίσκεται το «σύγχρονο βαθύ κράτος» [3], που όπως υποστηρίζουν μερικοί στον 21 ο αι. δραστηριοποιείται υπό την καθοδήγηση του τέως Πρόεδρου Ahmet Necdet Sezer (16/5/2000 – 28/8/2007)[4]. Η αποστολή του βαθύ κράτους, από την ίδρυσή του στα μέσα της δεκαετίας του 1940, δηλαδή από τη στιγμή που εμφανίζεται η πραγματική αντιπολιτευτική τάση κατά του μέχρι τότε μοναδικού κόμματος εξουσίας Cumhuriyet Halk Partisi (CHP, Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα που ιδρύει ο Κεμάλ), μέχρι και επί των ημερών μας παραμένει η διατήρηση πάση θυσία της κρατικής λειτουργίας στις Αρχές του Κεμαλισμού.
Στον 20 ο αι., όπου η ΤΔ διοικείται από κόμματα που οι ιδεολογικές τους θέσεις ταυτίζονται ή «συμπαθούν» τις Κεμαλικές αρχές, στελέχη του βαθύ κράτους παρέμειναν πάντα στην αφάνεια. Ως πάγια τακτική τα στελέχη του βαθύ κράτους οργανώνονταν στα αντιπολιτευτικά κόμματα της κάθε περιόδου για να διασφαλίσουν την πολιτική πορεία της ΤΔ βάσει των Κεμαλικών αρχών και με τις επερχόμενες κυβερνήσεις. Τα μοναδικά κόμματα που αδυνατούσαν να εισχωρήσουν ήταν τα Ισλαμικά κόμματα που είχε ιδρύσει ο μέντορας των RTE και Fethullah Gülen, Necmettin Erbakan[5].
Αυτός ήταν και ο λόγος που όποιος και αν ήταν στην κυβέρνηση, αργά ή γρήγορα παύονταν τα κόμματα που ηγούνταν ο Erbakan, που από το 1968 μέχρι το θάνατό του παρέμεινε στην πολιτική σκηνή της ΤΔ.
Έχοντας υπόψη τα παθήματα του Erbakan οι ιδρυτές του Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP, Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης), λειτουργώντας συνωμοτικά μέχρι το 2010 κράτησαν εντός του κόμματος τα αποκωδικοποιημένα στελέχη του βαθύ κράτους. Μετά ή τους εξαγόρασαν ή τους απομάκρυναν, με πρακτικές που αναφέρονται στο παρόν άρθρο – μελέτη. Από ότι ψιθυρίζεται τους τελευταίους 6 μήνες στελέχη του «σύγχρονου βαθύ κράτους» οργανώνονται στο κόμμα İYİ, που ηγείται η Meral Akşener, οι πρόγονοι της οποίας κατάγονταν από τη Δράμα…