Γράφει ο Πάνος Χατζηγεωργιάδης, Μουσικοσυνθέτης, Τακτικό Μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ» και της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών.
Τώρα τελευταίως, παρά ότι διαβιούμε καταμεσίς στο Ελληνικό καλοκαίρι με τα τόσα του ουσιώδη προβλήματα και στα “μπάνια του λαού”, κάποιοι με την καλή ή κακή των τέχνη, καταφέρνουν να φέρουν εις το προσκήνιον τα έργα και ημέραι των, με έναν τρόπο και ο κόσμος ή τουλάχιστον κάποιος από τον κόσμο, να ασχολείται μαζί τους με την πάσα αφορμή.
Εκ της εισαγωγής αυτής κάποιος ευκόλως συμπεραίνει πως αναφέρομαι ρητώς και σαφώς στο “Επιδαυριακόν” ζήτημα, το οποίον έχω θίξει (όπως και άλλοι θέλω να φαντάζομαι), εδώ και πάρα πολλά χρόνια πίσω (όρα το του υποφαινόμενου άρθρον φέροντα τον τίτλον «Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΜΑΣ ΔΡΑΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ»).
Μάλιστα, η τελευταία διατυπωμένη θέση ορισμένων, είναι πως λόγω των κακών (κατά την ερμηνείαν των πάντα) παραστάσεων, εις το αρχαίον θέατρον της Επιδαύρου, θα πρέπει αυτή να κλείσει οριστικώς και αμετακλείτως, θέση η οποία δεν δύναμαι να συγκρίνω εάν είναι πλέον βέβηλη και από αυτή την όποια άποψη καταθέτει ο κάθε “καλλιτέχνης” εντός εισαγωγικών ή μη, κάθε χρόνο με τους τόσους νεωτερισμούς εις την ορχήστραν του αρχαίου μας αυτού μνημείου Πολιτισμού, το οποίον δυστυχέστατα έφτασε στα χέρια των νεοελλήνων, λαού εντελώς απροετοίμαστου στο να το εκτιμήσει και να το εκμεταλλευθεί ως του αξίζει.
Ουδείς εξ αυτών των φυλών, είτε οι καλοί ή κακοί σκηνοθέτες/συντελεστές των παραστάσεων, είτε οι αενάως διαρρηγνύοντες τα ιμάτια των” κριτικοί, αλλά και όλοι όσοι τους κατηγορούν όλους μαζί οι έξω από τον χορό αυτό της σύγχρονης τραγωδίας του αρχαίου μας δραματολογίου, ουδεμία “έγκριτος” εφημερίδα, κανένα κανάλι, κανένα ραδιόφωνο, δεν αναφέρεται στην ουσία του προβλήματος σπαταλώντας τηλεοπτικό χρόνο, ραδιόφωνο και χαρτί ασκόπως και per passa tempo. Εντός ολίγου δε, το θράσος ορισμένων, η αμάθεια των, ο ακροβολισμός των ενδεχομένως από συγκεκριμένους κύκλους φωνασκούντων και μη, θα φτάσουν να κατηγορήσουν ακόμη και τις…πέτρες εκ των οποίων είναι κτισμένο με τόσο αριστοτεχνικό τρόπο, το θέατρο της Επιδαύρου.
Και η βαθύτερη ουσία, όσο και αν δεν θίγεται, είναι η εξής απλή, την οποία με το γνωστό φλεγματικό του χιούμορ ο Όσκαρ Ουάιλντ καταδεικνύει με τον αφορισμό του πως ΤΟ ΕΡΓΟ ΗΤΑΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ, ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΗΤΑΝ ΑΠΟΤΥΧΙΑ. Βεβαίως εδώ ο υποφαινόμενος οφείλει να τον παραφράσει κάπως και να τονίσει πως ενίοτε ΤΟ ΕΡΓΟ ΗΤΑΝ ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΗΤΑΝ ΑΠΟΤΥΧΙΑ, διότι το βασικό μας πρόβλημα δεν είναι η κάθε καλή ή κακή παράσταση, αλλά ο ίδιος ο θεατής, το ίδιο το κοινό.
Όταν το ίδιο το κοινό, δεν έχει μάθει λόγω του συστήματος της Α-ΠΑΙΔΕΙΑΣ να εκτιμά το αρχαίο μας δραματολόγιο των περίπου πενήντα πέντε διασωθέντων έργων, τότε κανείς δεν μπορεί να κάνει τίποτε για αυτό ούτε επί τα βελτίω ούτε επί τα χείρω.
Επαναλαμβάνω πως, εάν και εφόσον ο θεατής, δεν παιδευθεί και δεν εκπαιδευθεί επί των βαθύτερων νοημάτων τα οποία φέρουν αυτά τα διασωθέντα έργα (τα οποία μπορεί να είναι και τα χειρότερα όμως αυτά είναι που διαθέτουμε ως παρακαταθήκη), αν δεν έχει διαβάσει, δεν έχει συγκινηθεί, δεν έχει αγαπήσει, δεν έχει μελετήσει βαθιά τα παραδοθέντα έργα σε εμάς των αρχαίων ημών προγόνων αντί να τα θεωρεί το περισσότερο ως μια υποχρέωση εξεταστική για κάποια σχολή, τότε καμιά Επίδαυρος, κανένας χώρος, θεατρικός, κανένας σκηνοθέτης, κανείς ηθοποιός όσο και καλοί να είναι μαζί με τις προθέσεις τους, δεν θα μπορέσουν να μεταδώσουν τα μηνύματα των έργων ακέραια στον θεατή. Δεν θα μπορέσουν να τον διδάξουν, να τον κάνουν καλύτερο άνθρωπο από τα πριν.
Το βασικό μας πρόβλημα επιμένω, δεν είναι τα μέσα τα οποία διαθέτουμε στις μέρες μας, αλλά το πως αυτά τα μέσα χρησιμοποιούνται. Δεν είναι οι γνώσεις, αλλά πως αυτές μεταδίδονται, μετασχηματίζονται και προτεραιοποιούνται εντός της ψυχής του καθενός εξ ημών, των απλών ”δεκτών”. Δεν έχει νόημα λοιπόν η Επίδαυρος, αν την επισκέπτεται κανείς μέσα στα ωραία του ρούχα με τα ακριβοπληρωμένα του με δανεικά αυτοκίνητα, ώστε να “περάσει καλά” ένα απόγευμα εκεί, και να φωτογραφηθεί δεόντως κτίζοντας το προφίλ του δήθεν πολιτισμένου ανθρώπου, δίχως να κατανοήσει ποτέ σε βάθος τα μηνύματα των όσων διδάσκονται με καλό ή κακό τρόπο στον χώρο από τον κάθε εντός ή εκτός εισαγωγικών καλλιτέχνη.
Το να υπάρχει δέ η βέβηλος σκέψις την οποίαν μάλιστα με περίσσιο θράσος ορισμένοι διατυπώνουν δημοσίως και βρίσκουν μάλιστα και βήμα ώστε να τους δημοσιεύει, καταδεικνύει εμφανώς την παρακμή μας και καταντά την περίσταση λίαν επικίνδυνο και τα πράγματα του Πολιτισμού μας λίαν σοβαρά, ώστε αυτά να αντιμετωπίζονται με τόση μεγάλη ελαφρότητα από ανθρώπους με βαρύγδουπους τίτλους και τιμές που ο βίος και η πολιτεία τους καταδείχνουν πως δεν τους αξίζουν να τους φέρουν και με αυτόν τον τρόπο, με την δήθεν “αυθεντίαν” των, να επηρεάζουν τον λαό μας υπέρ της μιας ή της άλλης άποψης, με μοναδικό θύμα το αρχαίο μας δραματολόγιο και το πλήθος των ωραίων μηνυμάτων το οποίο εμπεριέχει και μεταφέρει χιλιετίες τώρα προς όποιον θα ήθελε να το αφουγκραστεί
Θα πρότεινα δε σε όποιον ενδιαφέρεται επί του θέματος, μιας και το κράτος ανύπαρκτο σε τόσο σημαντικά ζητήματα, να συγκεντρώσει τα έργα αυτά τα διασωθέντα (κυκλοφορούν ακόμα και με κυριακάτικες εφημερίδες ενίοτε), να τα μελετήσει για χρόνια και από το πρωτότυπο κείμενο αν είναι αυτό μπορετό και έπειτα από όλη αυτή την δέουσα προετοιμασία την παιδευτική, να αποφασίσει να επισκεφθεί μίαν Επίδαυρο ή έναν άλλον χώρο όπου διδάσκονται (και δεν “παίζονται”) τόσο σπουδαίες, έμπλεες νοημάτων πανανθρώπινων, διατοπικών και διαχρονικών παραστάσεις.
Οι δε συντελεστές αυτών των παραστάσεων ας σταματήσουν επί τέλους τους νεωτερισμούς, ασελγώντας πολλάκις επάνω στον βωμό της αρχαίας μας παρακαταθήκης. Δεν χρειάζονται την βοήθεια τους ο Αισχύλος, Ο Ευριπίδης, ο Σοφοκλής, ο Μένανδρος ή ο Αριστοφάνης, ώστε να διδάξουν έπειτα από πολλούς αιώνες στον σύγχρονο άνθρωπο, το νόημα αυτού ακριβώς, το να είσαι άνθρωπος.
Μην πυροβολείτε λοιπόν την Επίδαυρο. Μην πυροβολείτε ακόμα ακόμα και τους σκηνοθέτες και τους συντελεστές παραστάσεων που δεν σας αρέσουν. Πυροβολείτε την αμάθεια, τον σκοταδισμό του υπερτεχνολογικού δήθεν πολιτισμού, πυροβολείτε την ασημαντότητα, αλλάξετε προτεραιότητες. Διαβάστε, μελετήσατε, εντρυφήσατε στο πραγματικό νόημα των παραδομένων στο σήμερα αυτών σημαντικών έργων και τότε να είστε σίγουροι πως κανείς μα κανείς δεν θα τολμήσει ποτέ να σταθεί απέναντι σας παριστάνοντας τον καλλιτέχνη, δεν θα τολμήσει ποτέ να σταθεί απέναντι σε έναν πολίτη – οπλίτη, με κρίση, με γνώση με άποψη.
Στην άγνοια σας ποντάρουν, όσοι το κάνουν αυτό.
Και πάντα να θυμάστε άπαντες, καλοί, κακοί, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, καλλιτέχνες, “καλλιτέχνες”, κομπάρσοι, πρωταγωνιστές, ακροβολισμένοι διαφθορείς πληρωμένοι διαστρεβλωτές, ψεύτες, αληθείς αλλά και λαός.
Έπειτα από τις ύβρεις, επέρχεται η Νέμεσις.
