Οι σαρωτικές αλλαγές που φέρνει στην αυτοδιοίκηση η κυβέρνηση μετά την επανεκλογή της τον περασμένο Ιούνιο επεκτείνονται και στο πολυσυζητημένο θέμα της χρηματοδότησης Δήμων και Περιφερειών.
Σύμφωνα με προ ημερών ρεπορτάζ της «Καθημερινής», από την επόμενη άνοιξη (Μάρτιος 2024) σχεδιάζεται να τεθεί σε λειτουργία ένα ειδικό σύστημα μέσω ψηφιακής πλατφόρμας, με το οποίο καθορίζονται 12 δείκτες αποδοτικότητας για τους Δήμους και 6 για τις Περιφέρειες, οι οποίες αφορούν σε βασικούς και κρίσιμους πυλώνες των αρμοδιοτήτων τους και η παρακολούθηση της πορείας τους θα καθορίζει το ύψος της χρηματοδότησής τους. Τα στοιχεία θα αναρτώνται στην πλατφόρμα, η οποία και θα είναι προσβάσιμη από όλους τους πολίτες.
Ουσιαστικά πρόκειται για την εφαρμογή στη πράξη των λεχθέντων από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη Βουλή και στο Υπουργικό Συμβούλιο περί «αξιολόγησης» της αυτοδιοίκησης με ένα νέο σύστημα, το οποίο θα εξασφαλίζει την σωστή αναλογικότητα της κατανομής πόρων, σε σχέση με την αποδοτικότητα των Δήμων και των Περιφερειών.
Κι όλα αυτά με έναυσμα τα αποθαρρυντικά στοιχεία που δημοσιεύει η «Καθημερινή», σύμφωνα με τα οποία μεσοσταθμικά την τελευταία πενταετία κανείς δήμος δεν κατάφερε να εκπληρώσει όσα έργα είχε προαναγγείλει σε ποσοστό άνω του 80%, ενώ μόνο το 27% εξ αυτών κατάφερε να υλοποιήσει τα έργα σε ποσοστό άνω του 50%. Παράλληλα, ως προς τους προϋπολογισμούς επενδύσεων, μόνο το 1% των δήμων τους τήρησαν σε ποσοστό άνω του 50%.
Δώδεκα δείκτες για τους Δήμους
Το σχέδιο αξιολόγησης, το οποίο προχωρά με πολιτικό αρμόδιο τον αν. υπουργό Θεόδωρο Λιβάνιο, περιλαμβάνει για την Τοπική Αυτοδιοίκηση τις εξής 12 κατηγορίες που θα είναι διαθέσιμες στους πολίτες μέσα από την πλατφόρμα:
-Δημοσιοποίηση οικονομικών στοιχείων
Περιλαμβάνει τα τέλη καθαριότητας και φωτισμού, τα τέλη ακίνητης περιουσίας, τα βεβαιωμένα έσοδα από ΤΑΠ, τα τέλη επί καθαριστών εσόδων, τον προϋπολογισμό δαπανών των Δήμων και τη χρηματοοικονομική θέση τους, η οποία περιλαμβάνει τα χρηματικά διαθέσιμα των ταμείων, τις υποχρεώσεις προς τρίτους, υποχρεώσεις από δάνεια, υποχρεώσεις προς φορείς γενικής κυβέρνησης, ληξιπρόθεσμες οφειλές, αλλά και τις αναθέσεις συμβάσεων.
-Επενδύσεις και ακίνητη περιουσία
Περιλαμβάνει τα εκτελεστέα έργα, τόσο εκείνα που γίνονται με κρατικό προϋπολογισμό όσο και εκείνα που γίνονται με πόρους του δήμου. Στην ίδια κατηγορία ο δήμος υποχρεούται να αναρτά όλη την ακίνητη περιουσία του, τόσο αυτή που χρησιμοποιείται για τη στέγαση υπηρεσιών του όσο και εκείνη που εκμισθώνεται.
-Πολιτική προστασία και σχέδια εκτάκτου ανάγκης
Περιλαμβάνει το πλήθος καθαρισμών ιδιωτικών και δημοσίων οικοπέδων, την βεβαίωση προστίμων, την ύπαρξη τοπικού επιχειρησιακού συντονιστικού οργάνου πολιτικής προστασίας και την ύπαρξη σχεδίου διαχείρισης εκτάκτων αναγκών
-Περιβάλλον, διαχείριση των απορριμμάτων
Περιλαμβάνει το συνολικό βάρος των παραγόμενων απορριμμάτων, το βάρος που μεταφέρεται σε ΧΥΤΑ και το βάρος των απορριμμάτων που ανακυκλώνονται. Επίσης, στα στοιχεία για τον αριθμό των πράσινων, μπλε και καφέ κάδων του εκάστοτε δήμου. Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται η έκταση των πάρκων που διαθέτει κάθε δήμος, το μήκος των ποδηλατοδρόμων και το μήκος των δρόμων ήπιας κυκλοφορίας.
-Εκπαίδευση και προσχολική αγωγή
Περιλαμβάνει τον αριθμό των βρεφικών σταθμών, νηπιαγωγείων, δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων ενός δήμου, καθώς και το πλήθος των μαθητών που φοιτούν σε αυτά.
-Συνθήκες για ΑμεΑ και πρόνοια:
Περιλαμβάνει το πλήθος των δημοτικών ΚΔΑΠ, ραμπών Αμεα και δημοτικών γηροκομείων, αλλά και την λειτουργία των κοινωνικών παντοπωλείων.
-Παιδικές χαρές και αθλητισμός:
Περιλαμβάνει τις παιδικές χαρές, δημοτικά θέατρα, γήπεδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ, γυμναστήρια, ΚΑΠΗ και δημοτικές βιβλιοθήκες που λειτουργούν στον εκάστοτε δήμο.
-Πάρκα για αδέσποτα ζώα και κτηνιατρεία
Περιλαμβάνει την διαχείριση αδέσποτων ζώων, των πάρκων για ζώα αλλά και την συνεργασία με τα συμβεβλημένα κτηνιατρεία.
-Υποδομές και ενεργειακή κατανάλωση
Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το μήκος του οδικού δικτύου αρμοδιότητας του δήμου, με τα έργα συντήρησης που πραγματοποιούνται και την ενεργειακή απόδοση των δημοτικών υποδομών
-Ανθρώπινο δυναμικό και δράσεις
Οι άλλοι τρεις πυλώνες που συμπληρώνουν τη δωδεκάδα, είναι το ανθρώπινο δυναμικό του κάθε δήμου, οι δράσεις για τη δημιουργία έξυπνης πόλης, όπως είναι οι υπηρεσίες του δήμου που προσφέρονται ψηφιακά και τέλος τα δημογραφικά στοιχεία, όπως ο πληθυσμός ανδρών – γυναικών ανά ηλικία, η έκταση του δήμου, αλλά και ο διαχωρισμός των δημοτικών κοινοτήτων σε πεδινές, ημιορεινές και ορεινές.
Έξι δείκτες στις περιφέρειες
Στις περιφέρειες προβλέπονται έξι δείκτες που έχουν να κάνουν:
-με τα οικονομικά στοιχεία της περιφέρειας και τα ταμειακά διαθέσιμα,
-τις επενδύσεις και την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας,
-την πολιτική προστασία,
-τις υποδομές και την ενεργειακή θωράκιση,
-το ανθρώπινο δυναμικό και τα δημογραφικά στοιχεία, όπου είναι πανομοιότυπα με τους δήμους,
-την εκπαίδευση, η οποία διαφέρει από τους δήμους, περιλαμβάνοντας άλλες υποχρεώσεις, όπως την μέτρηση των δρομολογίων μεταφοράς μαθητών, το πλήθος μαθητών που μεταφέρονται και τελικά το κόστος τους.
Η πλατφόρμα που θα δημοσιοποιούνται όλα τα παραπάνω στοιχεία θα αναρτηθεί τον Μάρτιο του 2024, είτε με μηνιαία ανανέωση των στοιχείων, όπως π.χ. τα χρηματικά διαθέσιμα του δήμου και οι αναθέσεις συμβάσεων, είτε με ετήσια, όπως το πλήθος των μαθητών ανά κατηγορία, είτε όποτε μεταβάλλονται, όπως για παράδειγμα ένα οργανωμένο σχέδιο εκτάκτου ανάγκης της πολιτικής προστασίας.
