Αργυρώ Σπυριδάκη, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΜΚΟ «ΔΙΑΒΑΖΩ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ
Στο εμβληματικό βιβλίο του Τζόναθαν Κόου, «Το σπίτι του ύπνου» ο συγγραφέας μάς υποβάλλει την ιδέα ότι ο διαχωρισμός ονείρου, μνήμης και πραγματικότητας στον σημερινό κόσμο, είναι δυσδιάκριτος. Για την Αργυρώ Σπυριδάκη ιδρύτρια της Οργάνωσης «Διαβάζω για τους Άλλους» το βιβλίο αυτό έχει διπλό συμβολισμό. Πρώτον, στάθηκε η αφορμή να δημιουργήσει αυτήν την πολύ ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη ΜΚΟ και δεύτερον απέδειξε στην πράξη ότι «πήρε» το μήνυμα πώς να μην περιορίζεται στο όνειρο και να περνάει στο παρασύνθημα, στην πράξη και την υλοποίησή της, εμπνέοντας και συνεπαίρνοντας και άλλους στο συναρπαστικό αυτό ταξίδι…
«Σύμφωνα με το International Chamber of Commerce (2002), Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ) είναι η εθελοντική δέσμευση των επιχειρήσεων για διαχείριση των δραστηριοτήτων τους με υπεύθυνο τρόπο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμπληρώνει, ορίζοντας ότι ΕΚΕ είναι η ευθύνη της κάθε επιχείρησης για την επίδραση που έχει στην κοινωνία. Άλλωστε, η κάθε επιχείρηση βρίσκεται εντός της κοινωνίας και δρα μέσα στα πλαίσιά της σαν ένας ζωντανός οργανισμός. Από την άλλη πλευρά ο Τρίτος Τομέας καταλαμβάνει ένα κοινωνικό διακριτό χώρο έξω από το Κράτος και την Αγορά» τονίζει η Αργυρώ Σπυριδάκη, πρόεδρος της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας ΜΚΟ, «Διαβάζω για τους Άλλους» και μας εξηγεί: «Για το “Διαβάζω για τους Άλλους”, η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη αποτελεί ένα συνδετικό κρίκο μεταξύ της επιχείρησης και της ίδιας της κοινωνίας. Θα μπορούσαμε να την περιγράψουμε ως μια πλατφόρμα κοινωνικού διαλόγου, μέσα από τον οποίο προκύπτει η βαθιά κατανόηση των αναγκών και των δύο μερών, γεφυρώνοντας ένα χάσμα το οποίο υπάρχει. Η κατανόηση προάγει το πλαίσιο της αμοιβαίας εμπιστοσύνης που φέρει ευκαιρίες για συνέργειες μεταξύ του Iδιωτικού Tομέα και της Κοινωνίας των Πολιτών, οι οποίες με τη σειρά τους δημιουργούν λύσεις σε πραγματικά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει μια επιχείρηση, μία περιοχή ή και η κοινωνία γενικότερα».
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΣΟΝΙΑ ΧΑΪΜΑΝΤΑ
Πως γεννήθηκε η ιδέα;
Το «Διαβάζω για τους Άλλους» γεννήθηκε το 2014 κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης περί Λογοτεχνίας με τον φίλο και συνιδρυτή του Οργανισμού, Θοδωρή Τσάτσο, ο οποίος είναι εκ γενετής τυφλός. Του πρότεινα να διαβάσει «Το Σπίτι του Ύπνου» του Τζόναθαν Κόου και συγκλονίστηκα όταν μου απάντησε πως δεν μπορεί, καθώς το βιβλίο δεν υπάρχει στην Ακουστική Βιβλιοθήκη των Τυφλών. Ήμουν έκπληκτη, καθώς είχα την αντίληψη ότι υπάρχει πρόβλεψη όλα τα βιβλία να είναι διαθέσιμα σε braille για τα άτομα με οπτική αναπηρία. Έτσι, του υποσχέθηκα να του το διαβάσω ενώ ταυτόχρονα η σκέψη μου προχώρησε στο να το ηχογραφήσω ώστε να καταχωρηθεί στην Ακουστική Βιβλιοθήκη. Στη συνέχεια, σκέφτηκα ότι για να θέλω εγώ να ηχογραφήσω ένα βιβλίο για έναν άνθρωπο που δεν βλέπει, ίσως και άλλοι να ενδιαφέρονταν να κάνουν το ίδιο. Δημιούργησα γι’ αυτό μια σελίδα στο Facebook με την ονομασία «Διαβάζω για τους Άλλους» και η ανταπόκριση ήταν πέρα από κάθε λογική. Δεκάδες άνθρωποι – δυνητικοί εθελοντές, έδειξαν ενδιαφέρον από την πρώτη στιγμή, πράγμα που οδήγησε σταδιακά στη δημιουργία του Οργανισμού όπως τον ξέρουμε σήμερα.
Πώς γίνεται η συνεργασία σας με εταιρείες;
Η συνεργασία μας με εταιρείες μπορεί να είναι πολυεπίπεδη, καθώς είμαστε ανοιχτοί στον διάλογο. Θέλουμε αρχικά να ακούσουμε τις στρατηγικές προτεραιότητες κάθε εταιρείας. Στόχος μας -εφόσον ανακαλύψουμε σημεία επαφής- είναι να δουλέψου- με μαζί και να σχεδιάσουμε, από κοινού, μια σειρά δράσεων οι οποίες θα δίνουν λύση σε ένα κοινωνικό πρόβλημα που μας αφορά και την αφορά. Και αυτός είναι ο ιδανικός τρόπος για εμάς να δουλεύουμε και να συνεργαζόμαστε. Χτίζοντας γέφυρες επικοινωνίας και δημιουργώντας συμπράξεις μεταξύ του Ιδιωτικού Τομέα και της Κοινωνίας των Πολιτών. Συνεργασίες που μπορούν να φέρουν σημαντική αλλαγή. Ταυτόχρονα, ενημερώνουμε και ευαισθητοποιούμε.
Αυτό το κάνουμε είτε μέσα από κάποια ομιλία / παρουσίαση του Οργανισμού είτε πιο στοχευμένα μέσα από μια ομιλία / εκπαίδευση που να αφορά θέματα προσβασιμότητας.
Επίσης, από την εποχή του κορονοϊού, έχουμε δημιουργήσει μια custom made βιωματική δράση ευαισθητοποίησης, κατά την οποία εργαζόμενοι και εργαζόμενες καλούνται να δράσουν ως εθελοντές- αναγνώστες. Συγκεκριμένα, αφού ολοκληρώσουν εκπαίδευση μιας ώρας με έμπειρη ηθοποιό – εκπαιδεύτρια πάνω στη βέλτιστη απόδοση ενός λογοτεχνικού κειμένου, μπαίνουν σε θαλάμους ηχογράφησης, οι οποίοι έχουν τοποθετηθεί μέσα στους χώρους της εταιρείας στην οποία εργάζονται, προκειμένου να ηχογραφήσουν ένα λογοτεχνικό απόσπασμα, πάντα παρουσία ηχολήπτη. Η συγκεκριμένη δράση έχει ως στόχο την τόσο βιωματική ευαισθητοποίηση των εργαζόμενων όσον αφορά την ισότιμη πρόσβαση όλων στα βιβλία και στη μόρφωση αλλά και την ενεργοποίησή τους ως εθελοντές.
Η δράση αυτή πολλές φορές συνοδεύεται από bazaar μεταχειρισμένων βιβλίων και άλλων αντικειμένων ή άλλες δράσεις fundraising για την υποστήριξη του «Διαβάζω για τους Άλλους», που διοργανώνουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι ταυτόχρονα συνήθως και στον ίδιο χώρο της ηχογράφησης. Φυσικά, εάν μια εταιρεία δεν προβλέπει την τόσο μεγάλη εμπλοκή εργαζόμενων ως εθελοντές, πάντα μπορεί να συνεργαστεί με το «Διαβάζω για τους Άλλους» υιοθετώντας τα έξοδα ηχογράφησης ενός ή περισσότερων από ένα βιβλίων που έχουν ζητηθεί σε ηχητική μορφή από τυφλούς χρήστες.
Ποια επίδραση έχει όλο αυτό το έργο στους «άλλους»;
Στο «Διαβάζω για τους Άλλους», διασφαλίζουμε την χωρίς αποκλεισμούς, ισότιμη και ποιοτική εκπαίδευση για όλους (4th SDG’s goal) δημιουργώντας προσβάσιμα ηχητικά βιβλία (λογοτεχνικά και πανεπιστημιακά) για τους συμπολίτες μας με οπτική αναπηρία, τα οποία χρειάζονται για την επαγγελματική ή/και προσωπική τους ανάπτυξη. Επιπρόσθετα, και σύμφωνα με τον 3ο στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, εκπαιδευμένοι εθελοντές αναγνώστες του «Διαβάζω για τους Άλλους» προάγουν την ψυχική υγεία και ευημερία για τους συμπολίτες μας που είναι ασθενείς, χρονίως πάσχοντες και ηλικιωμένοι, κρατώντας τους συντροφιά μέσω των βιβλίων, ομαδικά ή ατομικά. Ταυτόχρονα, δημιουργούμε ευκαιρίες εθελοντικής συμμετοχής προκειμένου μέσα από βιωματικές δρά- σεις οι εργαζόμενοι να κατανοήσουν την έννοια της συμπερίληψης, να εξοικειωθούν σχετικά με αυτήν και να ενεργοποιηθούν ώστε όλοι μαζί να χτίσουμε μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς, μέσα σε ένα πλαίσιο αποδοχής και σεβασμού για τον Άλλον.
Πόσα βιβλία έχετε δημιουργήσει και για πόσους ωφελούμενους;
Από τη σύσταση του Οργανισμού το 2015, το «Διαβάζω για τους Άλλους», μετά από αιτήματα τυφλών χρηστών, έχει δημιουργήσει περισσότερα από 161 ακουστικά βιβλία, έχει ενδυναμώσει ψυχοσυναισθηματικά κρατώντας συντροφιά σε πάνω από 4.000 ηλικιωμένα άτομα, έχει ευαισθητοποιήσει μέσα από εργαστήρια πάνω από 600 παιδιά σε σχολεία σε όλη την Ελλάδα. Χωρίς τους εθελοντές και τους εργαζόμενους δεν θα ήταν εφικτό να επιτελέσει την αποστολή του για τη διασφάλιση ισότιμων ευκαιριών μόρφωσης, μέσω των βιβλίων, για όσα άτομα δεν έχουν πρόσβαση σε αυτά. Βάσει των στρατηγικών μας προτεραιοτήτων, πραγματοποιούμε δράσεις ευαισθητοποίησης σε εταιρείες, με στόχο να εμπνεύσουμε την ατομική και συλλογική δράση και από κοινού να δημιουργήσουμε μια πιο συμπεριληπτική κουλτούρα. Πιο συγκεκριμένα, οι εργαζομένοι/ες δρουν ως εθελοντές – αναγνώστες, όπου αφού συμμετάσχουν σε μια μονόωρη εκπαίδευση, ηχογραφούν ένα απόσπασμα ενός λογοτεχνικού βιβλίου, το οποίο δημοσιεύεται στο Youtube και λειτουργεί ως πρόταση ανάγνωσης για τα άτομα με οπτική αναπηρία.
Είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο, ότι εργαζόμενοι και εργαζόμενες που συμμετείχαν στη δράση αυτή εντός του εργασιακού τους περιβάλλοντος, εντάχθηκαν στην πορεία ως ενεργοί εθελοντές και εθελόντριες στον Οργανισμό μας, ακολουθώντας την τυπική διαδικασία, είτε για το πρόγραμμα ηχογράφησης ακουστικών βιβλίων, είτε στις θεραπευτικές αναγνώσεις σε άτομα της Τρίτης Ηλικίας. Για εμάς, αυτό αποτελεί την πιο ισχυρή απόδειξη ότι η ευαισθητοποίηση στο εργασιακό περιβάλλον είναι δύναμη αλλαγής.
Πώς η δράση σας συνδέεται με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, και ποιο ρόλο παίζουν οι εκπαιδευμένοι εθελοντές αναγνώστες σε αυτό το πλαίσιο;
Η αποστολή του «Διαβάζω για τους Άλλους» για τη διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στη γνώση και στη μάθηση συντάσσεται με τον 4ο Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης που αφορά στην ίση εκπαίδευση για όλους. Και η αποστολή αυτή δεν θα ήταν εφικτή χωρίς τους εθελοντές μας. Οι εθελοντές και εθελόντριες αποτελούν τον πιο σημαντικό κρίκο για την επίτευξη του στόχου αυτού, καθώς περνούν από συγκεκριμένη διαδικασία αξιολόγησης της φωνής τους και έπειτα από πολύωρη εκπαίδευση από ειδική εκπαιδεύτρια – ηθοποιό, προκειμένου να μπορέσουν να μπουν στο στούντιο ηχογράφησης. Και έπειτα η δέσμευσή τους είναι μεγάλη καθώς έρχονται ξανά και ξανά προκειμένου να δανείσουν τη φωνή τους συμβάλλοντας έτσι στην παραγωγή των ακουστικών βιβλίων, τα οποία έχουν αιτηθεί εντυπο-ανάπηροι ενήλικοι χρήστες και φοιτητές. Σημαντικό είναι να αναφέρω ό,τι ένας σημαντικός αριθμός των βιβλίων που μας αιτούνται είναι ακαδημαϊκά συγγράμματα, τα οποία χρειάζονται εντυπο-ανάπηροι φοιτητές προκειμένου να μπορέσουν να ολοκληρώσουν τη φοίτησή τους στο Πανεπιστήμιο. Ωστόσο, μη ξεχνάμε ότι το «Διαβάζω για τους Άλλους» συντάσσεται και με τον 3ο στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης, που προαναφέραμε.
Πώς η ευαισθητοποίηση στο εργασιακό περιβάλλον, σας έχει επηρεάσει θετικά καθώς εργαζόμενοι εντάχθηκαν ως ενεργοί εθελοντές στον Όργανισμό σας;
Κάθε εργαζόμενος που εντάσσεται στο δίκτυο εθελοντών μας -έπειτα από μια δράση ευαισθητοποίησης σε μια εταιρεία- δεν αποτελεί μονάχα τη ζωντανή απόδειξη ότι αυτό που κάνουμε έχει αποτέλεσμα, αλλά δημιουργεί και έναν σύμμαχο, καθώς θα μπορεί πάντα να αποτελεί εστία περαιτέρω ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης για τους συναδέλφους του μέσα στην ίδια την εταιρεία, επιστρέφοντας πίσω, με την εμπειρία του, ως εθελοντής πεδίου. Και αυτό για εμάς είναι σημαντικό!
Με ποιό τρόπο οι δράσεις ευαισθητοποίησης συνδέονται με τον στόχο της δημιουργίας μιας πιο συμπεριληπτικής κουλτούρας και πώς οι εργαζόμενοι συμβάλλουν σε αυτό;
Προσπαθούμε οι δράσεις ευαισθητοποίησης που σχεδιάζουμε να είναι βιωματικές. Γιατί έτσι καλούμε τους εργαζόμενους «να μπουν στα παπούτσια του άλλου» και να συναισθανθούν πόσο εύκολο ή δύσκολο, πόσο δεδομένη είναι η προσβασιμότητα στα βιβλία, για εμάς τους βλέποντες αναγνώστες.
Πολλοί ακούνε για πρώτη φορά το πρόβλημα. Μερικοί σοκάρονται. Η αλλαγή στην κουλτούρα -για την οποία προσπαθούμε στο «Διαβάζω για τους Άλλους»- ξεκινά ατομικά μέσα όμως από το εργασιακό πλαίσιο και αυτό είναι ευλογία για εμάς, καθώς μας δίνει τη δυνατότητα να προσεγγίσουμε πιο άμεσα πιο πολλούς ανθρώπους.
Έτσι, βήμα βήμα, μια βιωματική δράση ευαισθητοποίησης, μια παρουσίαση, μια ομιλία, μια εσωτερική δράση συλλογής χρημάτων για την αποστολή και τους στόχους του «Διαβάζω για τους Άλλους», το κάθε ένα από αυτά συμβάλλει στη δημιουργία μιας συμπεριληπτικής κουλτούρας ώστε να εξαλειφθούν τα κοινωνικά εμπόδια που σχετίζονται με στερεότυπα και διακρίσεις που αφορούν στην τυφλότητα και γενικότερα τη διαφορετικότητα των ατόμων. Οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες που συμμετέχουν στις δράσεις μοιράζονται την εμπειρία τους και λειτουργούν ως πομποί αυτού του μηνύματος.
Τι είναι αυτό που σας έχει συγκλονίσει περισσότερο σε αυτό το συναρπαστικό ταξίδι;
Για μένα το πιο συγκλονιστικό είναι ότι ξεκίνησε πραγματικά από τη βάση, δηλαδή από τον τόσο κόσμο που υποστήριξε αυτή την ιδέα από την πρώτη στιγμή. Στην ουσία το «Διαβάζω για τους Άλλους» δημιουργήθηκε από τους εθελοντές του και λόγω της δέσμευσής μας απέναντι στους εθελοντές του.
Τα 8 αυτά χρόνια ύπαρξης του Οργανισμού, έχουν συνεισφέρει εθελοντικά με κάποιον τρόπο πάνω από 8.000 άτομα. Φαινόμενο ακόμα αποτελεί ότι ο μέσος όρος εθελοντικής προσφοράς κάθε ενεργού μας εθελοντή είναι τα 2,5 έτη, όταν ο μέσος όρος εθελοντισμού στην Ελλάδα είναι οι τρεις μήνες! Τους ευχαριστούμε από καρδιάς γι’ αυτό!
Ποιο είναι το αγαπημένο σας βιβλίο;
Το αγαπημένο μου βιβλίο παραμένει και συμβολικά «Το Σπίτι του Ύπνου» του Τζόναθαν Κόου, εκδόσεις Πόλις, το οποίο αποτέλεσε και το έναυσμα αυτής της προσπάθειας για την ισότιμη πρόσβαση όλων στη γνώση και στη μάθηση. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να είναι και αλλιώς!
