Γράφει η Ελένη Κονιαρέλλη – Σιακή.
Τα πολύχρωμα λαμπιόνια που αναβόσβηναν βιαστικά στο Χριστουγεννιάτικο Δέντρο της βιτρίνας, λούζοντας με χρυσό φως τον χώρο ολόγυρα, ήταν σα να ήθελαν να ειδοποιήσουν ότι: «Τα Χριστούγεννα έφτασαν… είναι εδώ, λίγο έξω από την πόρτα μας, αλλά πολύ-πολύ μέσα στην καρδιά μας…»
Αυτές τις ξεχωριστές Άγιες Ημέρες, η χαρμολύπη και η νοσταλγία των παιδικών μας χρόνων, βρίσκουν ανοιχτές -πολλές παλιές αλλά πάντα μοναδικές και αξέχαστες χαραμάδες- για να περάσουν μέσα στην ψυχή και εκεί όσο τα λαμπιόνια του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου θα αναβοσβήνουν βιαστικά, εμείς θ’ αναρωτιόμαστε: «Αλήθεια, πότε ήταν καλύτερα;… Πότε νιώθαμε βαθιά και αληθινή χαρά μέσα μας; Τότε ή τώρα;» Ρωτούμε συνέχεια και απάντηση δεν παίρνουμε, γιατί μια άλλη φωνή που έρχεται από πολύ μακριά, μας συμβουλεύει: «Μην τα σκέπτεσαι τώρα αυτά… Πρέπει να είσαι ευγνώμων, και να ευχαριστείς τον Θεό για όλα, τα εύκολα και τα δύσκολα που σου έστειλε. Αρκεί που υπάρχεις, και ανασαίνεις τη ΖΩΗ!»
Τα ΧΡΙΣΤΟΎΓΕΝΝΑ, είναι Δεσποτική Γιορτή με την οποία τιμούμε «την κατά σάρκα Γέννηση του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού». Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 25 Δεκεμβρίου (και στις 6 Ιανουαρίου από τις Εκκλησίες που ακολουθούν το Παλαιό Ημερολόγιο (Ιουλιανό). Βέβαια, ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ -κατά συνεκδοχή- ονομάζεται όλο το εορταστικό δεκαπενθήμερο από την παραμονή των Χριστουγέννων (24 Δεκεμβρίου), μέχρι την εορτή του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή (7 Ιανουαρίου). Για τις Δυτικές Εκκλησίες τα ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ είναι η μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης, ενώ για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς είναι ο Σταυρικός Θάνατος και η Ανάσταση του Ιησού Χριστού.
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΔΕΝΤΡΟ!
ΠΟΤΕ ΣΤΟΛΙΣΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΓΙΑ ΠΩΤΗ ΦΟΡΑ;
Το έθιμο ήρθε στην Ελλάδα επί ΒΑΥΑΡΟΚΡΑΤΙΑΣ, όταν τα Χριστούγεννα του 1834 στολίστηκε με δέντρο η κατοικία του Όθωνα στο Ναύπλιο, και συνεχίστηκε στα επόμενα χρόνια στο παλάτι των Αθηνών. Στις 24/12/1843 στήθηκε για πρώτη φορά Χριστουγεννιάτικο Δέντρο σε ελληνικό σπίτι, και συγκεκριμένα στο αρχοντικό του Ναξιώτη Ιωάννη Παπαρρηγόπουλου, Γενικού Προξένου της Ρωσίας στην Αθήνα. Το έθιμο, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη, άργησε να ξαπλωθεί στη χώρα μας. Μόλις τη δεκαετία του ’30, κάποια αστικά σπίτια άρχισαν να στολίζουν Χριστουγεννιάτικο Δέντρο, ενώ μεταπολεμικά το έθιμο διαδόθηκε πολύ γρήγορα τόσο στις πόλεις όσο και στις επαρχίες. Αργότερα μια προσπάθεια που έγινε, στα μέσα της δεκαετίας του ’70, να αντικατασταθεί μ’ ένα ελληνοπρεπέστατο καλοστολισμένο ΚΑΡΑΒΑΚΙ, απέτυχε.
Φέτος, στην 1-12-2023, μπήκε και η Νέα Υόρκη στη χριστουγεννιάτικη περίοδο, καθώς σε μια φαντασμαγορική τελετή φωταγωγήθηκε το δέντρο της πόλης στο Rockfeller Center στο Μανχάταν, όπου τραγούδησε η «θεά» της ποπ μουσικής Σερ. Περισσότερα από 50.000 λαμπάκια, και ένα λαμπερό αστέρι από 30 εκατομμύρια κρυστάλλους, έντυσαν το 25 μέτρων εντυπωσιακό χριστουγεννιάτικο έλατο στη Νέα Υόρκη των Η.Π.Α.
Μια άλλη πληροφορία μας λέει, ότι το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο που θαύμαζε ο κόσμος, περίτεχνα στολισμένο μπροστά στον Λευκό Οίκο, ένα επιβλητικό έλατο που είχε ύψος 12,19 μ., δεν είχε καθόλου καλή τύχη, γιατί κατέρρευσε από τους πολύ δυνατούς ανέμους, και έσπευσαν συνεργεία με γερανούς για να μπορέσουν να το σηκώσουν όρθιο.
Άρωμα Χριστουγέννων και εντυπωσιακές εικόνες από τους στολισμούς των πόλεων και τις γλυκές νότες από τα Χριστουγεννιάτικα τραγούδια, συγκινούν μικρούς και μεγάλους.
ΕΘΙΜΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ!
Αμέτρητα είναι τα έθιμα στη χώρα μας που παραμένουν αναλλοίωτα στο πέρασμα του χρόνου, και αποτυπώνουν παλιές συνήθειες και ιστορίες, που η σύγχρονη εποχή δεν κατάφερε να τα εξαφανίσει. Τα έθιμα διαφέρουν από τόπο σε τόπο, όμως έχουν όλα έναν κοινό παρονομαστή: Την ΕΛΠΙΔΑ, που φέρνει η Γέννηση του Χριστού! Έτσι βλέπουμε ότι στη ΦΛΩΡΙΝΑ, τα μεσάνυχτα της 23ης προς την 24η Δεκεμβρίου, ανάβουν μεγάλες φωτιές που συμβολίζουν τις φωτιές που άναψαν οι ποιμένες στη φάτνη της Βηθλεέμ, για να ζεσταθεί ο νεογέννητος Χριστός. Στην ΠΕΛΛΑ, αναβιώνει το έθιμο «Κόλιντα Μπάμπω», δηλαδή, «σφάζουν γιαγιά». Σύμφωνα με το έθιμο αυτό, που έχει τις ρίζες του στις σφαγές του Ηρώδη, ανάβουν φωτιές για να μάθουν οι άνθρωποι για τη σφαγή και να προφυλαχτούν.
ΕΘΙΜΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Στη ΣΟΥΗΔΙΑ, σε κάποιες επαρχίες, οι κάτοικοι συνηθίζουν να ρίχνουν έξω από τα σπίτια τους και τα χωράφια τους σιτάρι, για να έρθουν τα πουλιά και να γιορτάσουν μαζί τους.
Στη ΣΕΡΒΙΑ, έχουν ένα ασυνήθιστο, «ευγενικό» έθιμο. Οι νοικοκυρές ραντίζουν με κρασί τα τραπεζομάντιλά τους, αν έχουν λερωθεί από τους καλεσμένους τους, για να μη βρεθούν (οι καλεσμένοι) σε δύσκολη θέση.
Στη ΓΑΛΛΙΑ, την παραμονή των Χριστουγέννων τα παιδιά αφήνουν τα παπούτσια τους στο τζάκι και περιμένουν τον Père Noel, τον Πατέρα των Χριστουγέννων, να τους τα γεμίσει δώρα. Το πρωί βρίσκουν γλυκά, καρύδια, και άλλα μικρά δωράκια κρεμασμένα στα κλαδιά του δέντρου.
Στη ΓΕΡΜΑΝΙΑ, τοποθετούν στο σπίτι τους ένα κηροπήγιο με τέσσερις θέσεις, που συμβολίζει τις 4 τελευταίες εβδομάδες πριν από τα Χριστούγεννα. Κάθε Κυριακή τοποθετούν ένα κερί, μετρώντας αντίστροφα τον χρόνο που απομένει μέχρι να έρθουν τα Χριστούγεννα.
Οι ΡΩΣΙΚΕΣ οικογένειες έχουν το έθιμο τη νύχτα των Χριστουγέννων να ντύνουν στα λευκά μια κοπέλα του σπιτιού, η οποία αναπαριστά την Παναγία.
Οι ΙΑΠΩΝΕΣ, περιμένουν την παραμονή των Χριστουγέννων τον δικόν τους Αϊ – Βασίλη, τον Χοτέισο, που έχει μάτια και πίσω από το κεφάλι του και κρατάει μία μεγάλη σακούλα γεμάτη με παιχνίδια.
Σε αγροτικές περιοχές της ΠΟΛΩΝΙΑΣ, πιστεύουν ότι τα κορίτσια που αλέθουν την παραμονή των Χριστουγέννων θα παντρευτούν σύντομα.
Ένα άλλο έθιμο της Πολωνίας θέλει να κρυφακούν τις συζητήσεις των γειτόνων τους. Και αν ακούσουν κατά τη διάρκεια της συζήτησης τη λέξη «πήγαινε», μπορεί να είναι σίγουρες ότι θα παντρευτούν μέσα στον επόμενο χρόνο. Αν όμως ακούσουν τη λέξη «κάθισε», αυτό σημαίνει ότι η ημέρα του γάμου τους είναι ακόμα πολύ μακριά και πρέπει να περιμένουν.
Το χαρμόσυνο μήνυμα που μας φέρνει η Γέννηση του Χριστού, γιορτάζεται με ξεχωριστό τρόπο σε όλες τις γωνιές του κόσμου. Κάθε χώρα βάζει τη δική της πινελιά και ιδιαιτερότητα στην Άγια Ημέρα των Χριστουγέννων, για να διατηρήσει ακέραιες και ολοζώντανες τις παραδόσεις που κληρονόμησαν και που κατάφεραν να επιβιώσουν στις ημέρες μας.
Καλά Χριστούγεννα & Καλή Χρονιά!
