Γράφει η Κωνσταντίνα Στεφανάκου*
Ο ακήρυχτος πόλεμος στις γυναίκες στην Ευρώπη. Έτσι ονομάστηκε η έρευνα που πραγματοποίησε το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας, και όχι άδικα. Τέλη 2023, και για ακόμη μια χρονιά η χώρα μας βρίσκεται στις πρώτες θέσεις μεταξύ είκοσι άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όσον αφορά την ενδοοικογενειακή βία με θύματα γυναίκες. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους· μόνο φέτος υπήρξαν 3.100 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, τα οποία οι γυναίκες κατήγγειλαν. Παράλληλα, οι γυναικοκτονίες που έχουν σημειωθεί στη χώρα μας ανέρχονται στις οκτώ σε διάστημα έντεκα μηνών.
Τη στιγμή λοιπόν που γυναίκες χάνουν τη ζωή τους λόγω του φύλου τους, η Γεωργία Λάλε δημιουργεί ένα απίστευτα πρωτοποριακό έργο τέχνης. Πρόκειται για την ελληνική σημαία, φτιαγμένη από ροζ και λευκά σεντόνια, δωρεές γυναικών που ζουν στην Ελλάδα. Το κοινό τους; Ακριβώς αυτό. Ζουν στην Ελλάδα, και ξαπλώνουν στα κρεβάτια τους φοβισμένες και απελπισμένες, λόγω της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα μας.
Το συγκεκριμένο έργο μέχρι πρότινος κοσμούσε το Ελληνικό Γενικό Προξενείο στη Νέα Υόρκη. Κοσμούσε, μέχρι τη στιγμή που υποστηρικτές της Ακροδεξιάς έκαναν λόγο για «το κόκκινο αίμα των προγόνων», και έκριναν πως το έργο τέχνης αυτό πρόκειται για «κουρέλι».
Έτσι, ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης, τάσσοντας τον εαυτό του υπέρ ακραίων απόψεων, ζήτησε την απόσυρση του εκθέματος, δηλώνοντας μάλιστα πως το συγκεκριμένο έκθεμα μπορεί να φιλοξενηθεί μόνον σε ιδιωτική γκαλερί.
Είναι απίστευτο πώς η καλλιτέχνιδα κατάφερε να δημιουργήσει έναν διάλογο για το έργο της, το οποίο πραγματεύεται το δύσκολο αυτό θέμα που υπάρχει σε βάθος χρόνων. Ωστόσο, παρατηρώ πως πολλοί μιλούν για ηθική, και για το «σύμβολο της πατρίδας».
Πώς μπορεί όμως κάποιος, με τόση βεβαιότητα να μιλά για ηθική, και για σύμβολα; Η ηθική είναι καθαρά προσωπική, και αυτό φαίνεται από τις διαφορετικές αποφάσεις που ο καθένας παίρνει για τη ζωή του σε προσωπικό επίπεδο, είτε σε πιο ευρύ πλαίσιο από όσους κυβερνούν. Παράλληλα, η έννοια ενός συμβόλου έγκειται ακριβώς στη φαντασία και στη διαφορετική σύλληψη που μπορεί να έχει ο καθένας από εμάς. Η καλλιτέχνιδα κατάφερε να δείξει, μέσα από μια απλή αλληγορία, πως αίμα στη χώρα μας συνεχίζει να χύνεται, καθημερινά. Πως οι σύγχρονοι ήρωες, είναι οι γυναίκες που φονεύθηκαν λόγω του φύλου τους, οι γυναίκες που έχουν υποστεί ενδοοικογενειακή βία και οι γυναίκες που κοιμούνται φοβισμένες το βράδυ. Οι γυναίκες που δεν έχουν άλλη επιλογή, γιατί και το ίδιο το κράτος βάζει σε δεύτερη μοίρα την ασφάλειά τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, πως ανήμερα της γυναικοκτονίας στη Σαλαμίνα, διαφημιζόταν το «panic button», το κουμπί με το οποίο μια γυναίκα θα μπορεί να καλεί τις αστυνομικές δυνάμεις άμεσα. Το τραγικό της υπόθεσης; Το θύμα είχε ενημερώσει τις αστυνομικές δυνάμεις μέρες πριν, κι όμως κατέληξε.
Καταλήγουμε λοιπόν, σε βασικά ερωτήματα τα οποία προσωπικά με βάζουν σε σκέψεις. Είναι εν τέλει η ελληνική κοινωνία όσο μπροστά διαφημίζει πως είναι; Γιατί ο υπουργός Εξωτερικών υποκύπτει σε πιέσεις από Ακροδεξιά κόμματα; Μήπως τελικά το αίμα που βάφει την ελληνική σημαία ενοχλεί μόνο όταν είναι γυναικών, και όχι όταν είναι των προγόνων; Γιατί κάποιοι θίγονται όταν ένας καλλιτέχνης εκλαμβάνει ένα σύμβολο διαφορετικά, και όχι όταν στη χώρα τους ακόμη δολοφονούνται γυναίκες λόγω του φύλου τους;
Κλείνοντας, συντάσσομαι πλήρως με την τοποθέτηση του Αρκά «Μόνο οι κατά καιρούς ολοκληρωτισμοί έκριναν τα έργα τέχνης με πολιτικά κριτήρια».
*Η Κωνσταντίνα Στεφανάκου είναι φοιτήτρια στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης – ΕΚΠΑ
