Γράφει ο Γιάννης Μήτσιος*
Η χρονιά που μόλις ανέτειλε έχει χαρακτηριστεί ως χρονιά γρίφος, επικίνδυνη, ανατρεπτική, απρόβλεπτη και αβέβαιη. Αναμφίβολα η κληρονομιά του 2023 και η δυναμική αλλαγών που έχουν δημιουργηθεί διεθνώς μέσα από πολλά μέτωπα θα την κάνουν μια πολύ ενδιαφέρουσα χρονιά και ίσως το 2024 να αποτελέσει ένα σημείο καμπής στην παγκόσμια ιστορία.
Οι Κινέζοι έχουν μια ευχή και κατάρα με το «να ζεις σε ενδιαφέροντες καιρούς» και φαίνεται ότι ζούμε σε τέτοιους καιρούς.
Καταρχάς, τη νέα χρονιά ο μισός πλανήτης θα ζήσει σε προεκλογικούς ρυθμούς, αφού θα έχουμε εκλογές σε πενήντα χώρες με πάνω από 3.8 δισ. ψηφοφόρους, με ότι αυτό συνεπάγεται για τη σταθερότητα και την εύθραυστη ισορροπία της παρούσας διεθνούς κατάστασης. Οι προεδρικές εκλογές στην Αμερική θα έχουν τη μέγιστη βαρύτητα αφού μια νέα πολύ πιθανή εκλογή Τραμπ, από μόνη της μπορεί να ανατρέψει πολλά τόσο στο εσωτερικό των ΗΠΑ αλλά και διεθνώς. Αλλά μέχρι τον Νοέμβριο του ’24 πολλά θα εξαρτηθούν και από τις εξελίξεις στο Ουκρανικό, τη Μέση Ανατολή και από άλλα απρόβλεπτα γεγονότα που μπορεί να συμβούν. Εξάλλου ποιος πρόβλεψε ότι τους τελευταίους μήνες της χρονιάς που έφυγε, την κρίση στη Γάζα; Μια ήττα της Ουκρανίας πάντως θα αποτελέσει στρατηγική ήττα και για τη Δύση, με ότι αυτό θα σημαίνει για τη συνοχή της αλλά και για την αντίδρασή της ρισκάροντας ή μη, μια ευθεία πολεμική αντιπαράθεση με τη Ρωσία.
Η Ευρώπη έχει ευρωεκλογές τον Ιούνιο, με την επέλαση των αντισυστημικών, ευρωσκεπτικιστικών και πατριωτικών κομμάτων να είναι προ των πυλών. Αν τα προγνωστικά επαληθευθούν, οι δυνάμεις αυτές θα είναι η τρίτη ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο με μεγάλη και αποφασιστική επιρροή στη λειτουργία του.Οι ευρωεκλογές θα αποτελέσουν και τον προπομπό για μελλοντικές ανατροπές στις εκλογές των κρατών – μελών της ΕΕ κυρίως σε Γαλλία και Γερμανία αλλά και στην Αυστρία στις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Η ανασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών για το βιοτικό τους επίπεδο, ο φόβος και η κρίση εμπιστοσύνης και των προσδοκιών τους από τους θεσμούς και τα συστημικά πολιτικά κόμματα, μπορούν να προκαλέσουν δυνητικά πολιτική αποσταθεροποίηση.
Στη Ρωσία μια νέα θητεία αναμένει τον πρόεδρο Πούτιν στις εκλογές του Μαρτίου, ενώ και το Ηνωμένο Βασίλειο θα οδεύσει τέλος του χρόνου σε εκλογές με τους Εργατικούς στην εξουσία.
Στην Ασία οι εκλογές στην Ταϊβάν θα επιταχύνουν την αντίδραση της Κίνας. Εκλογές έχουν η Ινδία και η Ινδονησία και το Ιράν τον Μάρτιο, αν δεν αποφευχθεί οριστικά ένας ευρύτερος πόλεμος στη Μέση Ανατολή.
Κύρια ζητήματα πολιτικής που κυριαρχούν και θα κυριαρχήσουν και την επόμενη χρονιά αποτελούν το μεταναστευτικό (κυρίως για ΗΠΑ και ΕΕ), η κλιματική αλλαγή και οι φυσικές καταστροφές όπως επίσης και η σταδιακή αύξηση της γεωπολιτικής και οικονομικής επιρροής της Κίνας ( BRICS, νέος δρόμος του μεταξιού) όπου οι ΗΠΑ χάνουν σταδιακά αξιοπιστία και αποδοχή.
Η χώρα μας που θα γιορτάζει το καλοκαίρι τα πενήντα χρόνια από τη μεταπολίτευση, θα βρεθεί αντιμέτωπη με τις επιπτώσεις των ευρωκλογών κυρίως στις μεγάλες χώρες της ΕΕ, την εξέλιξη του Ουκρανικού, την αστάθεια στα Βαλκάνια, την απρόβλεπτη Τουρκία μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα των ανακατατάξεων, τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και την ενδεχόμενη εκλογή Τραμπ. Η μέχρι τώρα ταύτιση και συμπόρευση με τις πολιτικές της ΕΕ και των ΗΠΑ στα διεθνή γεγονότα και η πολιτική «της σωστής πλευράς της ιστορίας», δεν θα συνεχίζεται επ’ άπειρον αφού οι ομοϊδεάτες και ιδεολογικοί ξένοι σύμμαχοι ή θα περιοριστούν ή θα φύγουν από το πολιτικό προσκήνιο χωρίς να υπάρχουν πλέον κοινά συμφέροντα.
Εξάλλου εκατό χρόνια σχεδόν πίσω, η Ελλάδα του Βενιζέλου μετά το τέλος του Α’ ΠΠ (1918-20) και στο σκληρό παζάρι των μεταπολεμικών διευθετήσεων βρέθηκε μπροστά σε νέες συνθήκες, νέες διπλωματικές ισσοροπίες και κινδύνους. Η αγγλική πολιτική στη Μ. Ανατολή, τα γαλλικά συμφέροντα, η στενή σχέση Ιταλίας – Αλβανίας, η αποχώρηση των ΗΠΑ και του προέδρου Ουίλσων από το Συνέδριο Ειρήνης των Παρισίων και από τα ευρωπαϊκά δρώμενα, επηρέασαν σημαντικά τα ελληνικά συμφέροντα συμβάλλοντας και αυτά στη Μικρασιατική Καταστροφή.
Η ιστορία πάντα διδάσκει.
Ας ευχηθούμε η χρονιά να κρατηθεί ειρηνική όσο το δυνατόν γίνεται. Καλή χρονιά.
* Ο Γιάννης Μήτσιος είναι Πολιτικός Επιστήμων – Διεθνολόγος, Μ.Α. Πανεπιστημίου Northeastern Βοστώνης
