Γράφει ο Γιάννης Μεταξάς, Eπίτιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ
Tακτικό μέλος της Académie Européenne Interdisciplnaire des Sciences
Ίδιες στην ετυμολογία, αλλά διαφορετικές στην Ιστορία. Αιχμάλωτες οι πρώτες του φανατισμού τους, πιστεύουν σε απόλυτες αλήθειες. Θρησκειοποιημένες -με την ανθρωπολογική σημασία του όρου- θυσιάζονται μέχρι του τελευταίου άλλου. Αλλόθεου, αλλοεθνούs, αλλόφυλου.
Υπόδουλοι στον δημαγωγικό λόγο Ιερών Φυλάρχων και Δυναστών ανάλογης παθογένειας, δολοφονούν. Και συχνά με τον πιο ανάλγητο τρόπο. Αν τώρα κάποιος θελήσει αλλιώς να μιλήσει σε αυτές τις κοινωνίες και άλλες ανθρώπινες επιλογές να τους προτείνει, δεν ενδίδουν. Εξάλλου λίγοι είναι εκείνοι που θα το επιχειρήσουν. Και αν το τολμήσουν προδότες της θέλησης του Ενός Θεού, του Ενός, θα φανούνε.
Κάποιες άλλες τώρα κοινωνίες θα μπορούσαμε να τις αποκαλούμε ομηρικές, όχι βέβαια εκείνες της Ιλιάδας, αλλά της Οδύσσειας. Και της Ιθάκης αν είμαστε αισιόδοξοι.
Αυτές οι κοινωνίες δείχνουν από την ελκυστικότητα της βίας, της Θείας βίας να έχουν κάπως απεξαρτηθεί. Και στην ειρηνόφιλη ζωή να επιθυμούν να επανέλθουν. Όχι όμως χωρίς πισωγυρίσματα. Γιατί και αυτές, πάλι στο όνομα κάποιων Θεών, κάποιας Ενικής Αλήθειας, από πολλές Νύχτες Αγίων Βαρθολομαίων, Νικώνων και Αδόλφων, δείχνουν να περνάνε. Αλλά πάντα ελπίζουμε να μην το ξανακάνουν. Να μην το ξανακάνουμε.
Κάποια στιγμή αποφασίσαμε να υιοθετήσουμε το «πολλῶν δ’ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω» και τότε τους άλλους τους έτερους αρχίσαμε να γνωρίζουμε. Και εταίροι μαζί τους γίναμε. Γίναμε κοινωνίες μέσα στις οποίες προσδοκούμε να συγκατοικούμε.
Αυτή η διάκριση ανάμεσα σε όμηρες αιχμάλωτες κοινωνίες από τη μια πλευρά και ομηρικές από την άλλη, δεν είναι βέβαια παρά αναλυτική. Στην πραγματικότητα της ιστορίας κάποιες είναι λίγο από το ένα, το Τρωικό και λίγο από το άλλο το Οδυσσειακό. Το πού τώρα ο καθένας μας θα θέλει να ανήκει, εξαρτάται από το κατά πόσο ενώ ψάχνει για βεβαιότητες, ταυτόχρονα διαμαρτύρεται όταν δεν του επιτρέπουν να τις αμφισβητεί. Και όσο περισσότερο διαμαρτύρεται, τόσο πιο πολύ ομηρικός είναι. Όσο περισσότερο πιστεύει αντί να νομίζει, όμηρος μένει.
