Γράφει η Δρ. Μαρία Γιαλλούση *
Στα ανθρώπινα συναισθήματα παίζει σημαντικό ρόλο η ανακάλυψη του άλλου. Το πρόσωπο, κύριο στοιχείο πιστοποίησης της ταυτότητας, είναι πρωταρχικό. Σε αυτό οφείλεται το αυθόρμητο πλησίασμα, το βύθισμα των βλεμμάτων, η επαφή και η επισφράγιση των φιλιών.
Οι φερομόνες -οι οποίες είναι αρωματικές χημικές ουσίες που δρουν σαν ορμόνες έξω από το σώμα- μας επιτρέπουν να μυρίσουμε κυριολεκτικά το πιθανό ταίρι. Σκεφτείτε τες ως μια πρωταρχική μορφή επικοινωνίας. Η μυρωδιά παίζει σημαντικό ρόλο στη σεξουαλική έλξη (Smith 2015). Αλλά εδώ είναι το ζήτημα: οι φερομόνες μυρίζουν διαφορετικά σε διαφορετικούς ανθρώπους. «Οι αρσενικές φερομόνες περιγράφονται συχνά σαν να έχουν ξυλώδη ή μοσχομυριστή μυρωδιά, ενώ οι θηλυκές φερομόνες μυρίζουν πιο λουλουδάτα ή γλυκά», λέει η Purnell-Webb (Purnell-Webb and Flanagan 2023). Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι, κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας, οι γυναίκες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στις φερομόνες που μυρίζουν όπως ο μόσχος, τις οποίες εκκρίνουν οι άνδρες.
Καθώς συνεχίζετε να μυρίζετε το άλλο άτομο, αυξάνεται η έλξη και πλησιάζετε πιο κοντά του. Ψάχνετε για κάτι συγκεκριμένο; Στην πραγματικότητα όχι. Υπάρχουν κάποια στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η έλξη είναι μέρος της γενετικής μας επιταγής -τα γονίδιά μας καθορίζουν ποιος και τι μας ελκύει- σε βαθμό που εγείρεται το ερώτημα: υπάρχει το τέλειο ταίρι εκεί έξω για τον καθένα μας; Αυτή είναι η υπόθεση της σειράς του Netflix “The One”, στην οποία η εύρεση της αδελφής ψυχής είναι τόσο απλή όσο το να στείλεις μια τρίχα από το κεφάλι σου σε μια εταιρεία που αναλύει το DNA. Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι βρίσκει τα τέλεια ταίρια επειδή ταιριάζουν γενετικά και η έλξη είναι αναπόφευκτη, αλλά στην πραγματικότητα ακούσια. Με την πρώτη συνάντηση, το ταίριασμα μυρίζει σωστά, φαίνεται σωστό και έχει επίσης υπέροχη γεύση! Οι Claus Wedekind και Dustin Penn (2000) διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι όταν φιλιούνται ανταλλάσσουν πληθώρα βιολογικών και γενετικών πληροφοριών. Το φιλί μπορεί να είναι η πιο λαμπρή ανταλλαγή χημικών πληροφοριών που γνωρίζουν οι άνθρωποι. Αυτό εξηγεί επίσης γιατί μερικοί άνθρωποι χάνουν το ερωτικό ενδιαφέρον τους αμέσως μετά το πρώτο φιλί (ή την πρώτη μυρωδιά), ενώ για άλλους η ένταση της έλξης και της επιθυμίας αυξάνεται.
Οι γυναίκες τείνουν να έλκονται περισσότερο από τους άνδρες εκείνους που τα γονίδια MHC -μείζον σύμπλεγμα ιστοσυμβατότητας, που είναι απαραίτητο για το ανοσοποιητικό σύστημα- είναι διαφορετικά από τα δικά τους. Η κατοχή διαφορετικών γονιδίων παράγει απογόνους με ισχυρότερο ανοσοποιητικό σύστημα. Ο Wedekind (Wedekind et al. 1995) είναι περισσότερο γνωστός για την έρευνά του με το «μουσκεμένο από τον ιδρώτα μπλουζάκι», κατά την οποία ζητούσε από τις γυναίκες να μυρίσουν μπλουζάκια που φορούσαν για δύο ημέρες άνδρες φοιτητές που δεν είχαν χρησιμοποιήσει αποσμητικό. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι γυναίκες προτιμούσαν τη μυρωδιά των ανδρών με διαφορετικά γονίδια MHC από τα δικά τους.
Tο 2019 κυκλοφόρησαν τα ευρήματα μιας μεγάλης γενετικής μελέτης σχετικά και με το πού βασίζεται η έλξη για το ίδιο φύλο (Ganna et. al. 2019). Σύμφωνα με τα ευρήματα, στο γονιδίωμα των συμμετεχόντων παρατηρήθηκαν οι περιοχές που επηρεάζουν την επιλογή ενός ατόμου για σεξουαλικό σύντροφο. Μια από τις παραλλαγές συνδέθηκε με τον οσφρητικό υποδοχέα.
* Η Δρ. Μαρία Γιαλλούση είναι συγγραφέας του υπό έκδοση βιβλίου με τίτλο Shopping for Love Για τον Έρωτα στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης (εκδ. ΚΨΜ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2024)
