Γράφει ο Δημήτρης Μάρδας, Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών ΑΠΘ,
π. Αναπλ. Υπουργός Οικονομικών Υφυπουργός Εξωτερικών (ΣΥΡΙΖΑ) στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους το 2015.
Ο Απρίλιος του 2015 άγγιζε τα ανώτατα όρια αντοχών του κρατικού προϋπολογισμού. Στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) ζούσαμε μια νέα Κόλαση του Δάντη. Εκτός των άλλων υποχρεώσεων, οφείλαμε να πληρώσουμε τη Μεγάλη Πέμπτη μια γενναία δόση μισό δισ. ευρώ περίπου στο ΔΝΤ, λόγω παλαιότερων δανείων.
Οι αρνητικές αποκλίσεις στο ταμείο του κράτους της πρώτης εβδομάδας του Απριλίου, λόγω εκτροπής των εσόδων, μας προβλημάτιζαν. Φήμες έφεραν ότι η τελική απόφαση για την Ελλάδα θα λαμβανόταν στο Eurogroup στις 24 Απριλίου. Οπότε το κρατικό ταμείο έπρεπε να αντέξει έως τότε!
Και ενώ τρέχαμε καθ’ όλο τον μήνα με ακατάπαυστες προσαρμογές για να καλύψουμε τα κενά του ταμείου, μάθαμε ότι ο Γιάνης στα μέσα του Απριλίου έπειτα από ταξίδι στις ΗΠΑ, επέστρεψε στην Ελλάδα, με νέα σχέδια προτάσεων και λύσεις κατά τα πρότυπα του «Σχεδίου για την Πολωνία». Αυτό ήταν ένα σχέδιο της χώρας των αρχών του 1990, που κάλυπτε τη ρύθμιση χρέους, τη δημοσιονομική πολιτική κ.λπ. με ένα δικό του τρόπο. Το εν λόγω σχέδιο συμπληρωνόταν από μια δεύτερη σκέψη του Γιάνη, με θέμα τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα του ελληνικού χρυσού. Και όλα αυτά δυο σχεδόν εβδομάδες πριν το Eurogroup της 24ης Απριλίου!
Λίγες ημέρες πριν, επιστρέφοντας πάλι ο Γιάνης από τις ΗΠΑ μετά τη συνάντηση με τη Λαγκάρντ στις 5 Απριλίου, είχε εκπονήσει ένα άλλο σχέδιο, που το ονόμασε «Σχέδιο Ν+1». Το «Ν» αφορούσε στο σύνολο των μεταρρυθμίσεων και το «1» την αναδιάρθρωση του χρέους. Κάθε φορά που ταξίδευε στις ΗΠΑ ερχόταν με νέα σχέδια, τα οποία φυσικά όφειλε να τα είχε έτοιμα από τον Δεκέμβριο του 2014 και όχι δέκα ημέρες πριν την ποθητή λήξη της διαπραγμάτευσης.
Αυτές οι εναλλακτικές λύσεις της τελευταίας στιγμής, με ένα κρατικό ταμείο που το παραλάβαμε από την προηγούμενη κυβέρνηση μόνο με 1,6 δισ. ευρώ, έβαζαν ταφόπλακα στη λήξη των διαπραγματεύσεων κατά τα τέλη του Απριλίου.
Δεν ήταν δυνατόν στο ΓΛΚ να είχαμε ξεπεράσει κάθε όριο αντοχής στον Μαραθώνιο εύρεσης χρημάτων, ενώ ο Γιάνης στο αεροπλάνο της επιστροφής στην Ελλάδα, να εκπονούσε την ύστατη στιγμή νέα πρωτότυπα σχέδια. Η λάθος αίσθηση του χρόνου, η υποβάθμιση των περιορισμών που έθετε το κρατικό ταμείο, σε συνδυασμό με τη λάθος τακτική, αναδείκνυαν τα μοιραία λάθη του.
Στις 14 Απριλίου διαδίδεται ότι ξεθωριάζουν οι πιθανότητες να δοθεί λύση στο ελληνικό πρόβλημα στο Eurogroup της 24ης Απριλίου.
Στο ΓΛΚ εκτιμάται ότι η διαρκής επιδείνωση των κρατικών εσόδων, θα οδηγούσε στην εκτίναξη του ελλείμματος του μήνα. Η μόνη σωτήρια λύση για την κάλυψη όλου του ταμειακού κενού του μήνα ήταν μια Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) με τη βοήθεια της οποίας θα «σαρώναμε», μέσω βραχυπρόθεσμου δανεισμού, ό,τι είχε απομείνει από Ταμεία, Οργανισμούς, Δήμους και Περιφέρειες.
Στις 15 Απριλίου τέθηκε το θέμα αυτό στον πρωθυπουργό, τονίζοντας ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για χρονικές μεταθέσεις, καθώς στις 27 Απριλίου άρχιζαν οι «βαριές» πληρωμές του κράτους. Στις 17 Απριλίου κατατέθηκε η ΠΝΠ. Βέβαια το σαφάρι των χρημάτων σιωπηρά είχε αρχίσει αρκετά πριν καθώς είχαμε προβλέψει, ευτυχώς έγκαιρα, ότι η διαπραγμάτευση δεν θα έκλεινε στα τέλη του Απριλίου.
Η ανακατωσούρα της τελευταίας στιγμής των σχεδίων «Ν+1» και «Σχεδίου για την Ελλάδα» κατά τα πρότυπα της Πολωνίας, δεν έβγαζαν τη χώρα από το τούνελ. Καθώς είχαμε προεξοφλήσει στο ΓΛΚ ότι η τακτική Βαρουφάκη ήταν αδιέξοδη, πήραμε τις κατάλληλες αποφάσεις στην κόψη του ξυραφιού τον Απρίλιο, τον χειρότερο μήνα από τον Φεβρουάριο του 2015.
Και ενώ κυριολεκτικά καιγόμασταν στο ΓΛΚ, η τότε πρόεδρος της Βουλής, η κα Κωνσταντοπούλου, αρνιόταν κατηγορηματικά να δανείσει στο κράτος τις προθεσμιακές καταθέσεις που διέθετε! Η στάση πληρωμών θα ήταν βέβαια μια εξέλιξη καταστροφική, με συνέπεια την άνευ όρων παράδοση της χώρας στους Θεσμούς. Κάποιοι με το τρενάρισμα των διαπραγματεύσεων πόνταραν στην πτώχευση της χώρας, κάτι φυσικά που δεν έγινε προς έκπληξή τους!
Δεν τους κάναμε στο ΓΛΚ αυτό το χατίρι.
* To πλήρες χρονικό της περιόδου, στο βιβλίο: Δημήτρης Μάρδας «2015: Το ημερολόγιο του Τρόμου» (Εκδόσεις Καστανιώτη).
