Γράφει ο Πάνος Χατζηγεωργιάδης, Μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ» και της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών.
Απολαμβάνω πάντοτε καθ’οιονδήποτε ώρα και μέρα του χρόνου, έναν μοναχικό περίπατο μέσα στην πολύβοη εδώ και δεκαετίες πρωτεύουσα μας, την Αθήνα.
Την Αθήνα με τα τόσα αξιοπρόσεκτα μέρη που η καθημερινότητα και οι ρυθμοί της, μας εμποδίζει να διακρίνουμε καθαρά μιας και δεν αποτελούσαν ποτέ κεντρικό θέμα των μέσων της μαζικής επικοινωνίας ή άλλου τρόπου ώστε να έλθει σε επαφή με αυτά, ο πολύς κόσμος…
Πόσα σπίτια ιστορικά λογοτεχνών που από καιρό οι ίδιοι βρίσκονται στον κόσμο των σκιών μα που τα γραφτά τους μένουν εδώ μαζί μας ώστε αυτά και μόνον αυτά πλέον μονάχη μας συντροφιά να φωτίζουν τον δρόμο μας, ημών των ασχολούμενων με τα γράμματα.
Πόσα σημεία όπου γράφτηκε η λογοτεχνική μας (και ας μείνουμε εις το παρόν μονάχα σε αυτήν ιστορία. Το σπίτι της Περιάνδρου αρ 5 του Παλαμά, το σπίτι του Λαπαθιώτη στα Εξάρχεια, η ήρεμη οδός του Ασκληπιού που σε τόσους ανθρώπους του πνεύματος και καλλιτέχνες έχει δώσει στέγη δεκαετίες τώρα στο παρελθόν και επί της αυτής της ιδίας οδού βρισκόταν κάποτε ένα από τα σπίτια του Εθνικού μας ποιητή Παλαμά, στον αρ. 3. Εκεί όπου ακριβώς απέναντι στέκει το άγαλμα του και τόσα και τόσα άλλα αξιοθέατα, που μαρτυρούν στον λογοτεχνικό περιηγητή (ας μου επιτραπεί ο όρος) να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι, το πόσο κάποτε το κέντρο (το οποίο στις μέρες που προσπαθώ να περιγράψω, λογιζόταν για εξοχή ίσως) έσφιζε από πνευματικές αναζητήσεις και ανθρώπους που θέλησαν να δώσουν φως στον κόσμο μας, διαμέσου των βιβλίων, των πνευματικών αναζητήσεων και της γραφής.
Σκέπτομαι συχνά το πόσες συζητήσεις που εμείς δεν ακούσαμε ποτέ συνέβησαν εκεί, πόσες ιδέες για περιοδικά και βιβλία, ρίχθηκαν μέσα στα λογοτεχνικά αυτά σαλόνια, πόσες σκέψεις αλλάχθηκαν για το ένα ρεύμα της λογοτεχνίας που διαδέχονταν το άλλο καθώς και πόσα βιβλία αναγνώστηκαν πρωτίστως εκεί και σαστίζω πραγματικά στην ιδέα του πόσοι συγγραφείς ανδρώθηκαν σε ορισμένους τέτοιους χώρους, πραγματικές πνευματικές οάσεις μέσα στην έρημο μιας μεγαλούπολης, η οποία συνήθως ασχολείται με πολύ πιο πεζά ζητήματα, τα περισσότερα να αφορούν το “τώρα” και ποτέ σχεδόν το “μετά”, το μέλλον της ανθρώπινης ύπαρξης, το Quo Vadis της ανθρωπότητος.
Ανάμεσα στα τόσα λοιπόν, λογοτεχνικά αξιοθέατα τούτης της με την μακραίωνη ιστορία Πολιτισμού, πόλης της Αθήνας, άλλα λησμονημένα και άλλα μόλις να αχνοφαίνονται στον ορίζοντα του δημόσιου μας λόγου, βρίσκεται και το εντευκτήριον της ωραιοτάτης μας Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών, επί της οδού Ιπποκράτους αρ 63.
Ένας χώρος στον οποίον σαφώς και αρμόζει η δημόσια αναφορά του σε αυτόν, διότι από τις τάξεις τις πέρασαν ουκ ολίγοι εκ των σημαντικότερων πνευματικών ανθρώπων του τόπου μας, από την πρώτη στιγμή της ιδρύσεως της.
Μα την ωραιότατη αυτή αρχική ομήγυρη η οποία μας κοιτάζει από τον κόσμο πλέον των σκιών και μας παρατηρεί ενώ την ίδια ώρα το μόνον που της μένει θα είναι το να αγωνιά για το μέλλον το πνευματικό αυτής της κοινωνίας των ανθρώπων.
Ομήγυρη την οποίαν εκόσμησαν, άξιοι άνθρωποι από τις ανώτατες βαθμίδες της κοινωνίας μας.
Ακαδημαΐκοί, Πρόεδροι της Ελληνικής Δημοκρατίας, Πρωθυπουργοί, υπουργοί, άριστοι επιστήμονες της Ιατρικής, της Φιλολογίας και τόσων άλλων επιστημών και γενικώς ορισμένα από τα εκλεκτότερα φύσει και θέσει μέλη της Ελληνικής κοινωνίας όλες αυτές τις δεκαετίες που πέρασαν από το μακρινό ήδη (και στα μάτια των κάπως νεότερων ως ο υποφαινόμενος), 1948, όπου επισήμως συγκροτείται έπειτα από τις σχετικές συζητήσεις από πρωτύτερα και με εμπνευστές τον τ. ΠΤΔ Κωνσταντίνο Τσάτσο μα και ιδρυτικό της μέλος σε εκείνη την αρχική ομάδα των μελών, τον επίσης τ. ΠΤΔ Μιχαήλ Στασινόπουλο η εταιρεία.
Πρώτος πρόεδρος της με πρώτο αντιπρόεδρο την διετία 1948 – 1950, ο ωραίος εστέτ ποιητής μας Κώστας Ουράνης και ο εξαιρετικός Στράτης Μυριβήλης, ακαδημαΐκός και πολύπειρος πεζογράφος μας αντιστοίχως, με την τόση και εξαιρέτως ποιοτική εργογραφία αμφότεροι.
Ιδρυτικά της μέλη επίσης υπήρξαν ανάμεσα σε πολλούς οι λογοτέχνιδες και οι λογοτέχνες, οι αξιότεροι της εποχής των, όπως οι Ηλίας Βενέζης, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Γεώργιος – Αθανασιάδης Νόβας, Τάκης Παπατσώνης,, Άγγελος Τερζάκης μα και οι Γιώργος Θεοτοκάς, Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος, Τάσος Αθανασιάδης, Άρης Δικταίος και από τις γυναίκες, Η ωραιότατη ποιήτρια του γυναικείου λυρισμού Μελισσάνθη καθώς και οι Γαλάτεια Σαράντη (η πρώτη λογοτέχνιδα μέλος της Ακαδημίας Αθηνών), Ελένη Βακαλό, Ζωή Καρέλλη, Κωστούλα και Μόνα Μητροπούλου και φυσικά η αριστοκρατική Ιωάννα Τσάτσου.
Επίσης την αρχική ομάδα των ιδρυτών, για δεκαετίες συμπλήρωναν όσο ο καιρός περνούσε, οι Γεώργιος Ζώρας, ο Ανδρέας Καραντώνης, ο Τάκης Βαρβιτσιώτης, ο Γιάννης Νεγρεπόντης, ο Τάκης Σινόπουλος, ο Αντώνης Σαμαράκης κ.α. αναμεταξύ άλλων περισσότερο ή λιγότερο γνωστών γραφίδων όπου υπηρέτησαν τόσο το πνεύμα των νεοελληνικών μας γραμμάτων, όσο και το πνεύμα και την αποστολή, της ίδιας αυτής της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών.
Παρατηρεί λοιπόν κάποιος με μια απλή ανάγνωση των μνημονευθέντων ονομάτων (που ανάμεσα τους υπάρχουν σαφώς και άλλα άξια να μνημονευθούν μα δεν συμπεριελήφθησαν ονόματα πνευματικών ανθρώπων), πως οι πέτρες και τα τούβλα δεν είναι το πιο σημαντικό υλικό στο κτίσιμο μιας τέτοιας αξίας πνευματικών οάσεων, αλλά οι άνθρωποι.
Άνθρωποι του πνεύματος οι οποίοι πέρασαν μεν στο παρελθόν της λογοτεχνικής μας ιστορίας, όμως δεν είναι ποτέ δυνατόν να λησμονηθούν για τα όσα πρόσφεραν στα Ελληνικά μας γράμματα και σε εμάς τους ιδίους όπου ακόμη απολαμβάνουμε τα έργα τους.
Με τούτο το μικρό σε έκταση κείμενο θέλησε ο υποφαινόμενος να καταδείξει έναν οργανισμό, μιαν εταιρεία η οποία τον τιμά επίσης με το να τον συμπεριλάβει αναμεταξύ της χορείας των μελών της εδώ και ορισμένα ελάχιστα χρόνια.
Γεγονός για το οποίον αισθάνεται ο γράφων υπερήφανος μα συνάμα και με το τεράστιο βάρος της ευθύνης του να συνεχίσει αυτός αλλά και όλες και όλοι οι άξιοι συνάδελφοι του, αδιάκοπα την πορεία της πνευματικής τούτης ενώσεως, με ευθύνη για το λαμπρό παρελθόν μα και μεγαλύτερη την ευθύνη για την συνέχιση της δράσης και της παράδοσης της ιστορίας της στο μέλλον, υπό το πρίσμα όχι ενός οργανισμού με μουσειακό χαρακτήρα, αλλά ενός ζώντος πνευματικού οργανισμού που σκοπό οφείλει να έχει την διάδοση τόσο του έργου των μελών μα το περισσότερο της ιδέας της αποστολής μας ως ανθρώπων του πνεύματος σε αυτόν τον τόπο.
Και σαφής αποστολή μας, δεν είναι άλλη από την διάδοση των γραμμάτων μας στην μεγάλη κοινωνία, με άξια λόγου έργα που τα διακρίνει πάντοτε η ευπρέπεια, με διαλέξεις ως οι εδώ και δεκαετίες καθιερωμένες “Λογοτεχνικές Δευτέρες” καθώς και με κάθε τύπου πνευματικές εκδηλώσεις (ως η εορτή της ποίησης αρχές του θέρους) προς ανάταση πνευματική του λαού μας και όσων ανθρώπων ανάμεσα μας βρίσκουν ενδιαφέρον, (ακόμα ακόμα και ως απλοί αναγνώστες και όχι απαραιτήτως συγγραφείς) περί των άξιων πνευματικών πονημάτων πεζού και ποιητικού λόγου. Έργων που σκοπό έχουν την εξύψωση του ανθρώπου σε όλα τα επίπεδα, τον προβληματισμό, την σκέψη και την ανάπτυξη της πνευματικής πλευράς, των ανθρώπων.
Πληροφοριακά δε, το εντευκτήριον της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών, βρίσκεται στην οδό Ιπποκράτους αρ 63, στον τρίτο όροφο, ενώ η ιστοσελίδα που μπορεί να επισκεφθεί αρχικώς ο αναγνώστης ώστε να έχει μίαν πρώτη επαφή καθώς και να πληροφορηθεί περί του προγράμματος των εκδηλώσεων μας, βρίσκεται στον κάτωθι σύνδεσμο.
* Τα ονόματα αντλήθηκαν από το εξαιρετικό βιβλίο του νυν προέδρου της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών, καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεράσιμου Ζώρα, ο οποίος με ιδιαίτερη αγάπη και ενδιαφέρον συνέγραψε έπειτα από ενδελεχή αρχειακή έρευνα, τον μικρό τόμο με γενικό τίτλο «ΕΘΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ, ιστορικό διάγραμμα της πορείας της», εκδ. ΕΝΑΛΙΟΣ Αθήνα, 2016
