Στο παλιό παραδοσιακό σπίτι του στην Κηφισιά, ο Δημήτρης Καλλιβωκάς αναρρώνει από ένα κάταγμα στο δεξί ισχίο, στο οποίο χειρουργήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου. Από εκείνη την ημέρα μέχρι σήμερα, οι γιατροί, οι φυσικοθεραπευτές και το περιβάλλον του, κατάλαβαν πως έχουν να κάνουν με ένα απείθαρχο ασθενή.
Όσες μέρες νοσηλευόταν στο ΚΑΤ, ρωτούσε, πότε μπορεί να κλείσει τη συντροφιά του για να παίξει μπριτζ. Όταν επέστρεψε στο σπίτι, ζητούσε να επιταχυνθεί η αποθεραπεία, για να κλαδέψει τις κληματαριές του για να κάνει το δικό του κρασί όπως κάθε χρόνο. Και πριν λίγες ημέρες, όταν κάναμε αυτή τη συνέντευξη, το μυαλό του έτρεχε στην Τήνο, όπου πήγε το Πάσχα.
Μιλάμε δηλαδή για έναν έφηβο 94 ετών, που θέλει να βλέπει μόνο το αύριο και καθόλου το χτες. Γι’ αυτό και ο αξιαγάπητος ηθοποιός του Ελληνικού Θεάτρου, Κινηματογράφου, Τηλεόρασης και Ραδιοφώνου λέει σκωπτικά: «Πριν από χρόνια έσπασα το αριστερό μου πόδι, τώρα το δεξί. Ε, δεν έχω τρίτο πόδι για να σπάσω!»
Αρχίζω να τον ρωτώ για την αγάπη που δέχτηκε απλόχερα από γνωστούς και κυρίως αγνώστους, για την περιπέτεια της υγείας του.
«Τους ευχαριστώ πολύ όλους -μου απάντησε-. Με συγκίνησαν και με στήριξαν, να βγω μια ώρα αρχύτερα από το νοσοκομείο. Και με την ευκαιρία, λέω ένα μεγάλο ευχαριστώ στον χειρουργό μου Μελέτη Ρόζη και τους συνεργάτες του στην Πανεπιστημιακή Κλινική ΚΑΤ».
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΝΤΕΝΗΣ ΑΝΤΥΠΑΣ
Αν και αποφεύγετε να ζείτε με αναμνήσεις, ας αποτολμήσω να σας ρωτήσω, πού νομίζετε ότι καταξιωθήκατε περισσότερο; Στο θέατρο, στο σινεμά, στην ΤV;
Στο θέατρο! Χωρίς αμφιβολία. Αλλά η τηλεόραση ήταν αυτή που με έκανε γνωστό. Έχω γυρίσει 100 σίριαλ και 30 ταινίες, παίζοντας κυρίως δεύτερους ρόλους. Ήθελα να έχω πάντα ελεύθερο χρόνο στη ζωή μου.
Ποιος ήταν για εσάς ο Μεγάλος Δάσκαλος;
Α! Ο σκηνοθέτης και διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, Δημήτρης Ροντήρης. Έχω δουλέψει μαζί του στα τρίτα πρώτα χρόνια της καριέρας μου στην Επίδαυρο. Θυμάμαι κάτι, από αυτή την εμπειρία. Ήταν μια σκηνή που στο αρχαίο κείμενο διαδραματιζόταν σούρουπο. Τόλμησα τότε να του πω: «Μα γιατί δεν βάζετε λιγότερο φως, να φαίνεται σαν βράδυ;» Ο Ροντήρης με κοίταξε αυστηρά και μου απάντησε: «Μα παιδί μου, οι παραστάσεις στην αρχαιότητα παίζονταν μόνο την ημέρα. Με το φως του ήλιου. Οι θεατές όμως είχαν και έχουν τη δύναμη να φαντάζονται!» Αυτά τα τρία χρόνια ήταν για μένα, τα καλύτερα της ζωής μου. Και κάτι άλλο. Εγώ θεωρώ ότι το καλύτερο αρχαίο θέατρο της γης είναι των Δελφών! Και είναι κρίμα, που σπάνια εκεί γίνονται παραστάσεις.
Σε ποια σκηνή, σε ποιο έργο νοιώσατε τη μεγαλύτερη συγκίνηση;
Έχω δύο δυνατές αναμνήσεις. Τη μια, παίζοντας με τον Γιώργο Κωνσταντίνου. Σε μια σκηνή ο Κωνσταντίνου έπρεπε να κάνει τον πολύ ταραγμένο, ταράχτηκε όμως τόσο πολύ που φοβήθηκα ότι θα πάθει κάτι. Τότε του είπα: «Ηρέμησε, ηρέμησε… θέατρο παίζουμε». Η άλλη, ήταν σε παράσταση του «Φάουστ», του Γκαίτε. Μετά από μια μονομαχία με τον Θάνο Κωτσόπουλο, βρέθηκα θανάσιμα τραυματισμένος στο σανίδι της σκηνής του θεάτρου, με τη Βάσω Μανωλίδου, στο ρόλο της Μαργαρίτας, να θρηνεί για το σκοτωμό μου. Ήταν τόσο έντονη η σκηνή, που ενώ η αυλαία έπεφτε αισθάνθηκα την ανάγκη να τσιμπήσω το πόδι μου, για να δω, αν ζω στην πραγματικότητα!
Σήμερα λειτουργούν στην Αθήνα 70 σκηνές και παίζονται 120 παραστάσεις. Θεωρείτε το φαινόμενο ως άνθηση ή ως παρακμή;
Βρίσκομαι πια, πολλά χρόνια, μακριά από το Θέατρο. Μάλιστα από το 2012 έχω απαγορεύσει στον εαυτό μου να βλέπω έργα, ακόμη και τα δικά μου στην τηλεόραση! Τώρα, ως προς την ερώτηση, απαντώ: Πιστεύω πως όσο πιο πολλά θέατρα υπάρχουν, τόσο το καλύτερο. Αλλά… αλλά…
Ο κινηματογράφος περνάει κρίση. Οι αίθουσες κλείνουν. Η ΤV ουσιαστικά τον έχει αφομοιώσει. Παρακολουθείτε σίριαλ και πώς τα κρίνετε;
Δεν βλέπω κανένα σίριαλ. Βλέπω μόνον συνεντεύξεις και ειδήσεις. Όσο για τους σημερινούς ηθοποιούς πιστεύω ότι είναι πολύ καλοί, αφού επιλέγονται από ειδικούς στο κάστινγκ. Έτσι, εκ των προτέρων, οι ρόλοι τούς πηγαίνουν γάντι. Ευτυχώς που υπάρχουν και οι παλαίμαχοι ηθοποιοί, που πλάθουν ρόλους.
Τότε ας επιστρέψουμε στο κλασικό θέατρο. Πώς κρίνετε τις σημερινές παραστάσεις Αρχαίου Δράματος;
Πιστεύω ότι οι παρεμβάσεις στο κείμενο και στη σκηνοθεσία έχουν ξεπεράσει τα όρια. Τώρα ηθοποιοί φορούν… μικρόφωνο, στη σκηνή ανάβουν κόκκινα φώτα και τοποθετούνται κάθε λογής αλλοπρόσαλλα αντικείμενα. Θα πρότεινα, μαζί με τις νέες παραστάσεις και τους νέους σκηνοθέτες, να προγραμματίζεται και μια παράσταση, κάθε χρόνο, στο Φεστιβάλ Αθηνών, χωρίς αλλαγές στο κείμενο και νεωτερισμούς στη σκηνοθεσία. Έτσι οι χιλιάδες τουρίστες θα παίρνουν μαζί τους πιο πραγματική εικόνα του Αρχαίου Δράματος.
Και εδώ θα θυμηθώ και θα θυμίσω στους νεότερους μια ακόμη ανάμνησή μου από τις πρόβες της «Μήδειας» με πρωταγωνίστρια την Κατίνα Παξινού. Στη θυμέλη της Επιδαύρου εμφανίζεται η Παξινού, κρατώντας στα χέρια της τα σφαγμένα από την ίδια, μικρά παιδιά της. Γονατίζει και παίρνοντας βαθιά εισπνοή αρχίζει να θρηνεί. Ο Μινωτής ο οποίος σκηνοθετεί την παράσταση, την διακόπτει: «Μαρίκα, της λέει, ακούγεται η εισπνοή σου. Κόφ’ την! Ακούγεται ως την τελευταία κερκίδα». Και η Παξινού: «Μα Αλέξη, γι’ αυτό το κάνω. Για να ακουστεί!» Και στην παράσταση που ακολούθησε, έκλαιγε όλο το θέατρο.
Και ας ολοκληρώσουμε, με λίγα λόγια για την Κηφισιά. Δεν αξίζει κι’ αυτή ένα πνευματικό κέντρο και μια μόνιμη θεατρική σκηνή;
Πριν 45 χρόνια σκέφτηκα, σε συνεργασία με τον Δήμο να στήσω ένα θέατρο. Αναζήτησα και βρήκα ένα στεγασμένο χώρο. Όμως ένας επιχειρηματίας πλειοδότησε και τον έχασα. Αργότερα ο τότε δήμαρχος και σημερινός πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας μού πρότεινε να λειτουργήσω, ως θέατρο, τη «Μπομπονιέρα», η οποία και προπολεμικά φιλοξένησε, εκτός από σινεμά, και θεατρικές σκηνές. Αλλά μεγάλο εμπόδιο στάθηκε η γραφειοκρατία. Ο δήμαρχος δεν μπορούσε καλά – καλά να λειτουργήσει (ανανέωση νερού) ούτε τις δύο λιμνούλες έξω από το Νέο Δημαρχικό Μέγαρο που έχτισε ο Τοπάζης! Αλήθεια, λειτουργούν σήμερα αυτές οι λιμνούλες;»
Όχι, τις μπαζώσανε. Του απάντησα.
Ο Δημήτρης Καλλιβωκάς κούνησε σκεπτικός το κεφάλι του.
«Τώρα καταλαβαίνετε, γιατί δεν έγινε ποτέ το Θέατρο της Κηφισιάς!»
