O έντονος προβληματισμός από την διαπίστωση ότι η ανακύκλωση έχει μείνει στάσιμη τα τελευταία χρόνια, αποτέλεσε ένα από τα κύρια ζητήματα που απασχόλησαν τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) την Τετάρτη 3 Ιουνίου, παρουσία του υπουργού Εσωτερικών Θ. Λιβάνιου και του υφυπουργού Β. Σπανάκη.
Στη συνεδρίαση παραβρέθηκαν, επίσης, ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Μ. Γραφάκος, ο πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) Ευ. Καραμίτζιος, ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) Μ. Οικονομάκης και ο διευθύνων σύμβουλος Γ. Ραζής, προκειμένου να συζητηθούν θέματα που αφορούν στην ανακύκλωση.
Κατά την έναρξη της συζήτησης, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λ. Κυρίζογλου υπογράμμισε ότι παρότι οι Δήμοι καταβάλλουν το τέλος ταφής απορριμμάτων, τα χρήματα αυτά δεν επιστρέφονται σ’ αυτούς, όπως προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία για την προώθηση της ανακύκλωσης.
«Έχουμε ευθύνη, δεν πάει άλλο»
Στην τοποθέτησή του ο Μ. Γραφάκος παραδέχτηκε ότι η ανακύκλωση τα τελευταία χρόνια είναι σε στάσιμη κατάσταση, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «έχουμε ευθύνη και εμείς» και ότι «δεν πάει άλλο» η κατάσταση αυτή.
Όπως ανακοίνωσε, την επόμενη εβδομάδα θα παραδοθεί στην ΚΕΔΕ νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για την ανακύκλωση και ότι στόχος είναι να ψηφιστεί το αργότερο τον Σεπτέμβριο. Το νομοσχέδιο μεταξύ άλλων προβλέπει την ενοποίηση των δύο συστημάτων, ρεαλιστική οριοθέτηση του συστήματος εγγυοδοσίας, μεγάλη ανάπτυξη του συστήματος σε επίπεδο επικράτειας, ειδική μέριμνα για ενίσχυση μικρών Δήμων για τη συλλογή των ανακυκλώσιμων και των βιοαποβλήτων. Παράλληλα ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν τους υπόχρεους παραγωγούς, ώστε να αναλάβουν οι ίδιοι τη συλλογή από τους Δήμους των ανακυκλώσιμων.
Ως προς το τέλος ταφής απορριμμάτων, ο Μ. Γραφάκος υπογράμμισε ότι συμφωνεί απολύτως με την επιστροφή των χρημάτων στους ΟΤΑ, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Είναι απολύτως αυτονόητο να γυρίσουν τα χρήματα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και να μοχλευτούν αν παραστεί ανάγκη. Απολύτως αυτονόητο ότι θα έρθουμε με πρωτόλεια πρόταση για διάλογο με την ΚΕΔΕ, ώστε να φτάσουμε στον τρόπο επιστροφής των χρημάτων».
Στη συνέχεια ο πρόεδρος του ΕΟΑΝ Ευ. Καραμίντζος συμφώνησε και από την πλευρά του ότι πρέπει να αποδοθούν τα χρήματα που εισπράττονται από το τέλος ταφής στους Δήμους για την προώθηση της ανακύκλωσης, όπως προβλέπει ο νόμος.
Τέλος ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΕΑΑ Γ. Ραζής παρουσίασε στοιχεία για την ανακύκλωση συσκευασιών, σύμφωνα με τα οποία μόνο το 46% των επιχειρήσεων συμμετέχει στην ανακύκλωση. Σημαντικό πρόβλημα είναι η εισφοροδιαφυγή καθώς υπάρχουν υπόχρεες επιχειρήσεις που δεν πληρώνουν, με το ποσό να φτάνει τα 25 εκατ. ευρώ ετησίως.
Τόνισε τέλος την ανάγκη για άμεση παρέμβαση του κεντρικού κράτους για αποτελεσματική αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής, λειτουργία ενός συστήματος, χρηματοδότηση των ΟΤΑ, ισότιμη εφαρμογή ενός κανονιστικού πλαισίου.
Λ. Κυρίζογλου: «Σε κρίσιμο σταυροδρόμι οι ΟΤΑ»
Εκτός των θεμάτων ανακύκλωσης και απορριμμάτων, τη συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ απασχόλησαν ζητήματα που αφορούν στα οικονομικά της Αυτοδιοίκησης, το «ξεπάγωμα» των προσλήψεων στους Δήμους, καθώς και η σύνταξη του νέου Ενιαίου Κώδικα της Αυτοδιοίκησης.
Κατά την έναρξη της συζήτησης ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λ. Κυρίζογλου επισήμανε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση «βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι οικονομικά και θεσμικά».
Ως προς τα οικονομικά, σημείωσε ότι «μπορεί να γίνεται λόγος πως οι Δήμοι έχουν στη διάθεσή τους πολλούς πόρους από πάσης φύσεως προγράμματα για εκτέλεση έργων, ωστόσο είναι πολλοί οι Δήμοι που προσφεύγουν στη λύση των προκαταβολών, ενώ άλλοι έχουν ήδη “κοκκινίσει” λόγω του οικονομικά δυσβάστακτου τέλους ταφής απορριμμάτων, του αυξημένου μισθολογικού κόστους των υπαλλήλων, μετά τις αυξήσεις που ορθά δόθηκαν, αλλά και εξαιτίας του ενεργειακού κόστους».
«Οι Δήμοι δεν μπορούν πλέον να ανταπεξέλθουν στις λειτουργικές τους ανάγκες», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και αναφερόμενος στην επιβάρυνση των Δήμων λόγω του ενεργειακού κόστους, τόνισε ότι οι Δήμοι έλαβαν 238 εκατ. το 2022 για την κάλυψη του ενεργειακού κόστους, ενώ το 2023 και το 2024 δεν έλαβαν καμία επιπλέον επιχορήγηση, μολονότι δεν υπήρξε καμία αποκλιμάκωση στις τιμές σε ΔΕΗ, φυσικό αέριο, καύσιμα κ.λπ.
«Κάτι πρέπει να γίνει και μάλιστα πολύ σύντομα. Πρέπει να δοθούν δύο επιπλέον δόσεις ΚΑΠ μέχρι το τέλος του έτους», πρόσθεσε ο Λ. Κυρίζογλου. Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη να υπάρξει νέο αναπτυξιακό πρόγραμμα για την Αυτοδιοίκηση, σε συνέχεια του «Φιλόδημου» και του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης», ύψους περί τα 5 δισ. ευρώ, το οποίο θα είναι πενταετούς διάρκειας και αποπληρωμής σε μια δεκαετία. Ανακοίνωσε δε ότι σύντομα η ΚΕΔΕ θα καταθέσει τη σχετική πρόταση στο Υπουργείο Εσωτερικών.
Αιχμές για τον καθαρισμό οικοπέδων
Αναφερόμενος ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ στο επίκαιρο θέμα της εφαρμογής του προληπτικού μέτρου πυροπροστασίας, του καθαρισμού οικοπέδων, τόνισε ότι όταν το κεντρικό κράτος θεσμοθετεί μέτρα, πρέπει να υπολογίσει και τις οικονομικές συνέπειες που προκαλούνται.
Σημείωσε ότι οι σφιχτές προθεσμίες για τον καθαρισμό οικοπέδων και τα επαπειλούμενα πρόστιμα προκάλεσαν εκρηκτικό πρόβλημα στη διαχείριση της ασφαλούς διάθεσης της βιομάζας, στο οποίο κλήθηκαν οι Δήμοι να ανταποκριθούν, «χωρίς να διαθέτουν τους αναγκαίους πόρους, προσωπικό και τα μέσα», όπως είπε.
Θ. Λιβάνιος: «Τριμερής για τα οικονομικά»
Ο υπουργός Εσωτερικών Θ. Λιβάνιος αναφέρθηκε στο θέμα των προσλήψεων σημειώνοντας ότι εκτός από τα μέτρα για την επιτάχυνση και απλοποίηση των διαδικασιών πρόσληψης θα πριμοδοτηθεί σε μεγάλο βαθμό η εντοπιότητα για προσλήψεις σε ορεινούς και νησιωτικούς Δήμους.
Σε ότι αφορά στα οικονομικά ο Θ. Λιβάνιος είπε ότι θα γίνει σύντομα τριμερής συνάντηση του Υπουργείου Εσωτερικών, της ΚΕΔΕ και του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προκειμένου να συζητηθούν τα πραγματικά νούμερα για τα οικονομικά των Δήμων.
Επίσης ανέφερε ότι το Yπουργείο ετοιμάζει διορθωτική νομοθετική ρύθμιση για τα τραπεζοκαθίσματα καθώς και για το τέλος παρεπιδημούντων.
Τέλος, ο υπουργός Εσωτερικών ανακοίνωσε την έναρξη της συζήτησης για τη σύνταξη του νέου Ενιαίου Κώδικα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ότι σύντομα θα ξεκινήσει η λειτουργία ομάδας εργασίας στο Υπουργείο, η οποία θα αναλάβει την ομογενοποίηση των προτάσεων, ενώ θα συσταθεί Επιτροπή Κώδικα στην οποία θα συμμετέχει η ΚΕΔΕ, η ΕΝΠΕ και το ΣτΕ. Επίσης δεσμεύτηκε ότι το βασικό πλαίσιο του νέου Κώδικα θα παρουσιαστεί στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΕ, που θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο, ενώ στόχος είναι η ψήφισή του να γίνει στις αρχές του 2025.
Ο υφυπουργός Εσωτερικών Β. Σπανάκης τόνισε ότι ο νέος Κώδικας δεν πρέπει να ιδωθεί ως ένας νόμος που ψηφίζεται για να υπάρχει αλλά ως εργαλείο ενίσχυσης και κάλυψης των αναγκών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Παράλληλα ο υφυπουργός δεσμεύτηκε για καθημερινή και αμφίδρομη συνεργασία μεταξύ Υπουργείου Εσωτερικών και ΚΕΔΕ.
