50 χρόνια από το Προδοτικό Πραξικόπημα στην Κύπρο

Με αφορμή τη συμπλήρωση των 50 χρόνων από το προδοτικό πραξικόπημα της 15^ης Ιουλίου 1974 κατά του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, η Χριστιανική Δημοκρατία εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση: 

Πενήντα χρόνια συμπληρώνονται από το πραξικόπημα κατά του εκλεγμένου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Ο Μακάριος ανατράπηκε στις 15 Ιουλίου 1974 με πραξικόπημα που υποκίνησε το δικτατορικό καθεστώς των Αθηνών και έκαναν πράξη Ελλαδίτες αξιωματικοί που υπηρετούσαν στην Κύπρο.

Ήδη από το 1967 το δικτατορικό καθεστώς της 21^ης Απριλίου ξεκίνησε την αποδόμηση της κυπριακής κυβέρνησης. Τον ίδιο χρόνο αποδυνάμωσε την άμυνα της Κύπρου αποσύροντας μια Μεραρχία στρατού που είχε στείλει η Κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου. Θεολογικοί κύκλοι συνεργαζόμενοι με το δικτατορικό καθεστώς συντόνισαν την απόπειρα καθαίρεσης του Μακαρίου και από Αρχιεπίσκοπο, με αποτέλεσμα να προκληθεί και εκκλησιαστικό σχίσμα. Η υπονόμευση, που έφτασε μέχρι και απόπειρες δολοφονίας, κορυφώθηκε με το πραξικόπημα 

1. Η εφημερίδα μας «Χριστιανική» που κυκλοφόρησε το διάστημα 1970-1973 μετά την άρση της προληπτικής λογοκρισίας, κατάγγειλε την πολιτική αυτή της δικτατορίας και των συνεργατών της. Στις 20 Αυγούστου 1973, η «Χριστιανική» δημοσίευε σχόλιο του αείμνηστου Μανώλη Μηλιαράκη, επίτιμου Προέδρου της Χριστιανικής Δημοκρατίας, τότε δημοσιογράφου της εφημερίδας, με αφορμή την αποκάλυψη νέας απόπειρας δολοφονίας του Μακαρίου: «Τι θα συνέβαινε, αν το γκαγκστερικό αυτό σχέδιο ετίθετο σε εφαρμογή και επετύγχανε, είναι δύσκολο να προβλέψουμε σε όλη του την έκταση. Βέβαιο όμως είναι ότι θα ακολουθούσαν: Εμφύλιος σπαραγμός. Επέμβαση της Τουρκίας με άγνωστες συνέπειες. Εγκαθίδρυση δικτατορίας.»

Τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς η δικτατορία έκλεινε την εφημερίδα και έστελνε εξορία στη Γυάρο τον διευθυντή της αείμνηστο Νίκο Ψαρουδάκη, ιδρυτή του Κινήματός μας. Στο διάστημα που μεσολάβησε μέχρι τον Ιούλιο του 1974 που έπεσε η χούντα, κυκλοφόρησε από χριστιανοδημοκράτες του εξωτερικού το αντιστασιακό έντυπο «Καινούργιοι Ορίζοντες». Το 5^ο και τελευταίο φύλλο του κυκλοφόρησε μεταξύ 15 και 20 Ιουλίου 1974, όταν είχε γίνει το πραξικόπημα, αλλά δεν είχε ακόμα εκδηλωθεί η Τουρκική εισβολή, ούτε ήταν σαφές αν αυτό είχε επικρατήσει οριστικά. Σε άρθρο με ένδειξη «Επί του πιεστηρίου» και τίτλο «Για μια ακόμη φορά ο φασισμός ξαναχτυπά πισώπλατα» καταγγέλλει και καταδικάζει το πραξικόπημα: «Τη στιγμή αυτή, που γράφονται οι γραμμές τούτες, το μέλλον της μαρτυρικής, πράγματι, μεγαλονήσου Κύπρου είναι σκοτεινό. Όχι με έκπληξη, αλλά με αγανάκτηση οι λαοί του κόσμου και ιδιαίτερα οι Έλληνες αντιδικτατορικοί αγωνιστές άκουσαν απ’ τους ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς στις 15.7.74 το θλιβερό μήνυμα. Άνθρωποι πληρωμένοι, από πλούσια αφεντικά, προσπαθούν ή προσπάθησαν, πέτυχαν ή απέτυχαν να καταλύσουν την τάξη και τη νομιμότητα που επικρατούσαν στην Κύπρο».

Δυστυχώς, οι φόβοι αυτοί όπως και η εκτίμηση του αείμνηστου Μανώλη Μηλιαράκη λίγους μήνες νωρίτερα έγιναν πραγματικότητα. Το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου στάθηκε η αφορμή που επιζητούσε η Τουρκία για να πραγματοποιήσει την εισβολή στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου. Που επέφερε την κατοχή του βόρειου τμήματος της Μεγαλονήσου και τον ξεριζωμό 200.000 ανθρώπων από περιοχές όπου ο Ελληνισμός έχει χιλιάδες χρόνια παρουσία. Ότι θα γινόταν τουρκική επέμβαση μετά από πραξικόπημα ήταν φανερό στον καθένα, αλλά και γνωστό στους τότε ιθύνοντες. Σύμφωνα με ηχητικό ντοκουμέντο που έχει πρόσφατα δημοσιοποιηθεί, σε σύσκεψη, ο επικεφαλής της ΕΣΑ (στρατιωτική αστυνομία) ταξίαρχος Ιωαννίδης, που ασκούσε την πραγματική εξουσία, είπε στον “πρωθυπουργό” της χούντας, Ανδρουτσόπουλο, ότι «οι Τούρκοι θα βγούνε στην Κερύνεια. Αυτό που θέλουν οι Τούρκοι το κάνουν». Και στην ερώτηση αν θα τους σταματήσουν απάντησε: “Μα θα τους σταματήσουμε μετά. Αφού πάρουν το λιμάνι, την Κερύνεια κι ενώσουν τη Λευκωσία, θα σταματήσουν. Γι’ αυτό είμαστε σίγουροι».

Δεν ήταν χωρίς λάθη η διακυβέρνηση του Μακαρίου. Όμως, η αποδυνάμωση της άμυνας της Κύπρου και η αποδόμησή του που μεθόδευσε το δικτατορικό καθεστώς με αποκορύφωμα το πραξικόπημα της 15^ης Ιουλίου 1974, που στάθηκε αφορμή για την τουρκική εισβολή. Τον υπονόμευσαν με αιτιολογικό ότι παρεμπόδιζε την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Πέτυχαν να προκαλέσουν την καταστροφή και τη διχοτόμηση της Κύπρου. Εξυπηρετώντας έτσι, όχι μόνο τις ιμπεριαλιστικές βλέψεις της Τουρκίας, αλλά και του αμερικανονατοϊκού παράγοντα, που ήθελε τη διχοτόμηση για να ελέγχει καλύτερα τη στρατηγική θέση της Κύπρου.