Δημήτρης Βόγγολης Συντονιστής και Δάσκαλος του ΙΗΑ
Η αρχαία Ελλάδα έχει γοητεύσει ιστορικούς και συγγραφείς εδώ και αρκετούς αιώνες. Οι Έλληνες συνεισέφεραν σημαντικά στη φιλοσοφία, τα μαθηματικά, την αστρονομία και την ιατρική και ήταν επίσης γνωστοί για την εκλεπτυσμένη γλυπτική και αρχιτεκτονική τους. Ο πολιτισμός τους επηρέασε τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και πολλούς άλλους πολιτισμούς και συνεχίζει να εμπνέει πολλούς πολιτισμούς ακόμη και σήμερα.
Στην Αρχαία Ελλάδα πιστώνονται επίσης πολλές εφευρέσεις και ανακαλύψεις που επεκτάθηκαν και προσαρμόστηκαν από τις επόμενες γενιές. Πολλά από αυτά ήταν μοναδικά και προηγμένα για την εποχή τους και πολλά ήταν επαναστατικά. Η συμβολή των Ελλήνων στη φιλοσοφία, την ιατρική, την αρχιτεκτονική και τη δημοκρατία είναι πλέον γνωστή. Ωστόσο, έχουν χαρίσει στον κόσμο πολλές άλλες εφευρέσεις, επίσης. Εδώ, εξετάζουμε μερικές σημαντικές εφευρέσεις και ανακαλύψεις της αρχαίας Ελλάδας που ίσως δεν γνωρίζετε.
Το οδόμετρο
Είναι ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο όργανο σήμερα για την ένδειξη της απόστασης που διανύει ένα όχημα. Αυτές τις μέρες, τα χιλιομετρικά είναι γενικά ψηφιακά ή ένας συνδυασμός ψηφιακών και μηχανικών. Ωστόσο, θα εκπλαγείτε αν μάθετε ότι ήταν οι Αρχαίοι Έλληνες που επινόησαν πρώτοι αυτό το χρήσιμο όργανο. Τότε ήταν καθαρά μηχανικά. Η πρώτη αναφορά μιας τέτοιας συσκευής έγινε γύρω στο 27 με 23 π.Χ. από τον Ρωμαίο συγγραφέα Βιτρούβιο. Ενώ δεν ήταν Έλληνας, οι ιστορικοί πιστεύουν ότι η συσκευή αναπτύχθηκε στην Αρχαία Ελλάδα. Είναι ενδιαφέρον ότι υπάρχει ακόμη κάποια συζήτηση γύρω από τον αρχικό Έλληνα εφευρέτη του χιλιομετρητή – ορισμένοι πιστεύουν ότι είναι ο διάσημος Έλληνας μαθηματικός, Ήρωας της Αλεξάνδρειας, ενώ άλλοι επισημαίνουν τον Αρχιμήδη των Συρακουσών ως τον εφευρέτη του κάποτε γύρω από τον Πρώτο Πουνικό Πόλεμο. Η Αλεξάνδρεια, μάλιστα, ανέφερε ένα χιλιομετρητή στο περίφημο έργο του, τη Διόπτρα. Ανεξάρτητα από το ποιος ήταν ο εφευρέτης, η συσκευή χρησιμοποιήθηκε ευρέως στην ύστερη ελληνιστική περίοδο και από τους Ρωμαίους για τον υπολογισμό της απόστασης που διένυε ένα όχημα. Βοήθησε επίσης τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και τον βοήθησε στη δημιουργία δρόμων και γεφυρών για ταξίδια και τον καθορισμό ορόσημων σε συγκεκριμένες αποστάσεις.
Ο αστρολάβος
Είναι ένα αρχαίο όργανο που χρησιμοποιείται για να κάνει αστρονομικές μετρήσεις όπως τα ύψη των ουράνιων σωμάτων καθώς και τη θέση του Ήλιου και των άστρων. Οι προκάτοχοι του ηλιακού ρολογιού, αυτές οι δροσερές συσκευές χρησιμοποιήθηκαν στη χρονομέτρηση, την τοπογραφία, τη γεωγραφία και την αστρονομία. Ο αστρολάβος πιστεύεται ότι εφευρέθηκε κάπου γύρω στο 200 π.Χ., και ο Έλληνας αστρονόμος Ίππαρχος πιστώνεται συχνά την εφεύρεσή του. Αρκετοί Έλληνες μελετητές έγραψαν περιεκτικές πραγματείες και κείμενα για τον αστρολάβο και το όργανο σύντομα κέρδισε δημοτικότητα σε όλο τον κόσμο. Το εργαλείο εισήχθη στους μελετητές τον πρώιμο Μεσαίωνα στην Ευρώπη, όπου τελικά άρχισαν να το χρησιμοποιούν για πλοήγηση και για τη συγγραφή πολλών κειμένων. Στα μέσα του 15ου αιώνα, οι αστρολάβοι χρησιμοποιήθηκαν από τους ναυτικούς στην ουράνια ναυσιπλοΐα. Ο αστρολάβος εξακολουθεί να είναι κοινός σήμερα ως στολίδι σε πολλούς κήπους και ήταν πράγματι μια από τις ανεκτίμητες συνεισφορές της Ελλάδας στον τομέα της αστρονομίας.
