Γράφει ο
Κυριάκος Περιστέρης
Απόφοιτος του Πολιτικού Τμήματος
της Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Η πολυπλοκότητα του πολυπολικού κόσμου και οι συνεχείς γεωπολιτικές μεταβολές έχουν ανατρέψει αυτά που επί δεκαετίας η Δύση θεωρούσε δεδομένα. Οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές είναι απότοκο της γεωπολιτικής αστάθειας και περιφερειακών συγκρούσεων συνεπεία της ρευστότητας του διεθνούς συστήματος.
Το μεταναστευτικό εγείρει το ζήτημα της αποτελεσματικής αντιμετώπισής του.
Η ΕΕ προσφέρει οικονομική βοήθεια στην Ελλάδα, όμως είναι σαφές ότι η μεταφορά πόρων δεν αρκεί. Κράτη μέλη, αρνούνται να φιλοξενήσουν μετανάστες ή αιτούντες άσυλο, εμποδίζοντας την έμπρακτη εγκαθίδρυση ενός συστήματος δίκαιης κατανομής των ευθυνών και των πιέσεων μεταξύ των κρατών, παραβιάζοντας την αρχή της αλληλεγγύης.
Αυτή η διαφορά στάσης μεταξύ των χωρών-μελών ανέδειξε τις διαθρωτικές αδυναμίες λειτουργίας της Ένωσης και υπογραμμίζει την σημασία των θεσμικών μεταρρυθμίσεων. Τόσο η Σύμβαση του Δουβλίνου όσο και οι μεταγενέστεροι ομώνυμοι Κανονισμοί θεσπίζουν ότι, υπεύθυνο για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου είναι το κράτος από το οποίο εισήλθε για πρώτη φορά ένας υπήκοος τρίτης χώρας με σκοπό να υποβάλει αίτηση ασύλου. Η εφαρμογή της αρχής αυτής επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις για τις χώρες του Νότου οι οποίες επιβαρύνθηκαν με τον μεγαλύτερο όγκο αιτήσεων ασύλου και αντιμετώπισαν δυσανάλογες πιέσεις.
Ο διακυβερνητικός τρόπος λειτουργίας των ευρωπαϊκών θεσμών απεδείχθη αναποτελεσματικός και επιβαρυντικός για τις χώρες του Νότου και ιδιαιτέρως για την Ελλάδα, καθώς οι ευρωπαϊκοί θεσμοί αδυνατούν να αντιμετωπίσουν επιτυχώς την έλευση υπέρογκου αριθμού προσφύγων.
Με τν όξυνση του μεταναστευτικού αναδείχθηκαν οι διαθρωτικές αδυναμίες της Ευρώπης όπως είναι , ο αποσπασματικός χειρισμός της κρίσης, καθώς και και οι αντιδιαμετρικές στρατηγικές μεταξύ των κρατών μελών οι οποίες προκύπτουν από τις διαφορετικές κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες κάθε χώρας.
Δεδομένης της σύνθετης υφής των προβλημάτων η εμβάθυνση της Ευρώπης είναι πιθανό να μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικότητα στις απαιτήσεις των καιρών.
