Γράφει η Ελένη Κονιαρέλλη – Σιακή
Είναι γνωστό ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη αισθητές σε ολόκληρο τον πλανήτη και οι επιστήμονες προβλέπουν ότι θα γίνουν συχνότερες και εντονότερες κατά τις επόμενες δεκαετίες. Όμως, τι είναι «κλιματική αλλαγή»;
Η ανθρώπινη δραστηριότητα επηρεάζει σταδιακά το κλίμα της γης, προσθέτοντας τεράστιες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου σ’ εκείνες που φυσιολογικά υπάρχουν στην ατμόσφαιρα. Αυτά τα επί πλέον αέρια του θερμοκηπίου προέρχονται από την καύση ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ενέργειας, καθώς και από πολλές άλλες δραστηριότητες, όπως είναι η αποψίλωση των τροπικών δασών, η γεωργία, η κτηνοτροφία και η παραγωγή χημικών ουσιών. Το διοξείδιο του άνθρακα είναι το κυριότερο αέριο του θερμοκηπίου που παράγεται από ανθρώπινες δραστηριότητες. Αυτά τα επί πλέον αέρια ενισχύουν το «φαινόμενο του θερμοκηπίου» στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία της γης ν’ αυξάνεται με πρωτοφανείς ρυθμούς και να επέρχονται σημαντικές αλλαγές στο κλίμα.
Από χρόνο σε χρόνο, και κάθε χρόνο χειρότερα και πιο απειλητικά, αντιλαμβανόμαστε ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τη ζωή μας σε όλα τα μέρη του κόσμου. Στις πολικές περιοχές τεράστιοι όγκοι πάγου ξεκολλούν από τη θέση τους, λιώνουν και «ταξιδεύουν», με αποτέλεσμα να ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας. Σε άλλες περιοχές, άγνωστα μέχρι σήμερα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως κατακλυσμιαίες βροχοπτώσεις, που συνοδεύονται από κεραυνούς και χαλαζοπτώσεις, εμφανίζονται τώρα όλο και πιο συχνά προκαλώντας απρόβλεπτες καταστροφές, ενώ άλλες περιοχές δοκιμάζονται από πολυήμερους καύσωνες και ξηρασίες μεγάλης διάρκειας, που δημιουργούν ρωγμές στην επιφάνεια της γης που σχίζεται σαν ξερό κλαδί.
Σήμερα είναι φανερό, ότι η κλιματική αλλαγή μάς δείχνει την επικίνδυνη εικόνα της, και αποτελεί μια ιδιαίτερα μεγάλη και πολυπρόσωπη απειλή για πολλές διαφορετικές πτυχές της ζωής μας.
Αν και όλοι «οι αρμόδιοι και οι υπεύθυνοι», συμφωνούν ότι πρέπει άμεσα ν’ αναληφθούν δράσεις για το κλίμα, αναρωτιόμαστε γιατί γι’ αυτόν τον τόσο σημαντικό τομέα της ζωής μας που βλέπουμε ότι έχει φτάσει στο απροχώρητο, δεν έχουν γίνει εγκαίρως τα αναγκαία ή έστω κάποια από τα απαραίτητα; Αλλά αυτή την ουσιαστική ερώτηση σε όποιον και να την απευθύνουμε, είναι βέβαιο ότι δε θα λάβουμε μια σωστή και ολοκληρωμένη απάντηση, αφού ο ένας θα μεταφέρει τις ευθύνες και τις παραλείψεις στον επόμενο, και αυτός στον άλλον, και ο άλλος στον μεθεπόμενο… μέχρι που θα μπερδευτούμε όλοι στην αριθμητική και θα σιωπήσουμε.
Είδαμε ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα σοβαρό ζήτημα που μας επηρεάζει όλους. Με λίγα λόγια θα δούμε ποιες είναι, και σε ποιους τομείς αναφέρονται οι συνέπειές της:
1. Συνέπειες για τη φύση (τον φυσικό κόσμο):
α) Υψηλές θερμοκρασίες β) Ξηρασία και δασικές πυρκαγιές γ) Διαθεσιμότητα στο γλυκό νερό δ) Μεγάλες πλημμύρες ε) Άνοδος της στάθμης της θάλασσας και στις παράκτιες περιοχές στ) Εδάφη, Βιοποικιλότητα, κ.λπ.
2. Ποιες είναι οι κοινωνικές απειλές που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή; α) Θέματα υγείας β) Δυσκολίες στον ευάλωτο πληθυσμό γ) Προβλήματα στην απασχόληση δ) Προβλήματα στην Εκπαίδευση.
3. Πώς αποτελεί η κλιματική αλλαγή απειλή για τις επιχειρήσεις; α) Θέματα υποδομών και κτιρίων β) Θέματα στην Ενέργεια γ) Θέματα στη Γεωργία και στη Δασοκομία δ) Θέματα στον Τουρισμό, κ.λπ.
4. Πώς επηρεάζεται το έδαφος σε διάφορες περιοχές από την κλιματική αλλαγή; Επηρεάζεται αλλιώς στην Αρκτική, αλλιώς στη Βόρεια Ευρώπη, αλλιώς στη Βορειοδυτική ή Κεντρική ή Ανατολική Ευρώπη, αλλιώς στην περιοχή της Μεσογείου, αλλιώς στις πόλεις και στις αστικές περιοχές, αλλιώς στις ορεινές κ.λπ.
Παρατηρούμε ακόμα ότι οι συνέπειες και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δεν είναι όμοιες παντού, ούτε ομοιόμορφα κατανεμημένες. Υπάρχει μια περιοχική διαφοροποίηση ανάλογα με τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής. Ακόμα δεν είναι μόνο θέμα Γεωγραφίας. Για τις ανθρώπινες κοινωνίες οι επιπτώσεις χειροτερεύουν τις ήδη κρίσιμες και δύσκολες καταστάσεις που τυχόν υπάρχουν, όπως π.χ. στους πιο φτωχούς και ευάλωτους λαούς. Καύσωνες, καταιγίδες, πλημμύρες, ξηρασίες, κ.λπ. έχουν άμεσο αντίκτυπο στις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων αυτών, που δεν έχουν άλλους πόρους για να μπορέσουν να προσαρμοσθούν στη νέα δύσκολη κατάσταση. Ακόμα από την κλιματική αλλαγή προκύπτουν πολλές δυσάρεστες καταστάσεις που σχετίζονται με την υγεία. Ήδη, έχουν αυξηθεί οι θάνατοι από καύσωνες, πλημμύρες, θύελλες, κ.λπ. που προκαλούν τα έκτακτα καιρικά φαινόμενα που είναι το αποτέλεσμα της έλλειψης ισορροπίας του κλίματος. Ταυτόχρονα, παρατηρούνται και αλλαγές στην κατανομή κάποιων ασθενειών που μεταδίδονται με το νερό, καθώς και αλλαγές στους φορείς νόσων, όπως έγινε πρόσφατα με την πανδημία του κορωνοϊού που ξαπλώθηκε σε όλο τον πλανήτη με ταχύτατους ρυθμούς.
Σήμερα, «η αλήθεια των αριθμών», μας λέει ότι έχουμε ήδη αυξήσει τη θερμοκρασία του πλανήτη, κατά περισσότερο από 1οC, σε σύγκριση με το επίπεδο των Θερμοκρασιών που υπήρχαν πριν από τη Βιομηχανική Εποχή. Οι επιστήμονες της «Διακυβερνητικής Επιλογής για την Αλλαγή του Κλίματος», προειδοποιούν ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,5οC, θα έχει σοβαρές συνέπειες και μη αναστρέψιμες για το περιβάλλον και τις κοινωνίες μας. Όλοι γνωρίζουμε την απειλή της Κλιματικής Αλλαγής. Χρέος όλων είναι, να μην επαναπαυόμαστε ή να εθελοτυφλούμε.
