Κυριακή, 6 Οκτωβρίου, 2024

Δουλεία και δουλεμπόριο ζουν και αυγαταίνουν

Γράφει ο
Μιχάλης Κ. Δερμιτζάκης

Δικηγόρος ε.τ.

 

«Όλα τα ανθρώπινα πλάσματα γεννώνται ελεύθερα
και έχουν δικαίωμα στην ευτυχία»

Τόμας Τζέφερσον, 3ος Πρόεδρος των ΗΠΑ (1743-1826)

Δουλεία σημαίνει στέρηση της ελευθερίας στην πιο απάνθρωπη (νομική) μορφή της. Ο δούλος δεν εξουσιάζει τίποτα, σύμφωνα με τον Νόμο, ενώ ο ίδιος αποτελεί αντικείμενο (res δηλαδή πράγμα) στην κυριότητα κάποιου άλλου. Η Δουλεία είναι φαινόμενο διαχρονικό και διασπείρεται σ’ όλης της γης τις χώρες. Γεννήθηκε, ζει και βασιλεύει παντού όπου υπάρχουν άνθρωποι, πολιτισμένοι ή μη, πλούσιοι ή φτωχοί, ακόμη και σε καθεστώτα που λατρεύουν το Ισλάμ. Μολονότι σε κανένα μέρος της γης κατά την Προϊστορική Περίοδο δεν υπήρχαν άνθρωποι υποκείμενοι στο είδος της ανθρώπινης εκμετάλλευσης που ονομάσθηκε «δουλεία» από τους τότε πολιτισμένους λαούς, υπήρξε εντούτοις σε πολλές περιφέρειες η μορφή εκείνης της κυριότητας ενός ατόμου πάνω σε άτομα ξένης οικογένειας ή φυλής, που του επέτρεπε να ρυθμίζει τη μοίρα και τη ζωή των δεύτερων, να τα θυσιάζει στους Θεούς και να τους επιβάλει την καταναγκαστική εργασία. Αυτή η μορφή της δουλείας επικρατούσε στην Αφρικανική Ήπειρο κατά την προϊστορική εποχή, στα νησιά της Ωκεανίας, στους λαούς της Μαλαισίας, Σιβηρίας, Ασίας και στην Αμερική. Στην Αρχαία Ελλάδα η δουλεία ίσχυε στη Θεσσαλία, τη Σπάρτη, την Κρήτη, την Αττική και στην Αθήνα.

Στα χρόνια της τουρκοκρατίας πολλοί Έλληνες πουλήθηκαν ως δούλοι στις αγορές τής Ανατολής, ενώ αρκετοί εξισλαμίσθηκαν, αποκήρυξαν την πίστη τους για να σωθούν κι εγκατέλειψαν τη γενέτειρά τους. Αν, όμως, η δουλεία αποτελεί το όνειδος για ολόκληρο τον σημερινό «πολιτισμένο» κόσμο, το δουλεμπόριο -το Trafficking- αποτελεί επιπλέον χλεύη και απαξίωση της Διεθνούς Έννομης Τάξης, του ΟΗΕ και των Διεθνών Οργανισμών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Αλήθεια ως πότε θα κοροϊδεύουν τους λαούς, ως πότε θα προσποιούνται πως δε βλέπουν; Η 2α Δεκεμβρίου -διαβάστε στο ημερολόγιο- ορίσθηκε από τη Γ.Σ. του ΟΗΕ το έτος 1949 ως η Παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη της Δουλείας! Τι έγινε αλήθεια από τότε, μήπως εξαλείφθηκε και δεν το πήραμε χαμπάρι; Δυστυχώς η πραγματικότητα είναι ζοφερή. Το δουλεμπόριο δεν εξαλείφθηκε και καταπώς φαίνεται θα χρειασθεί αρκετούς αιώνες ακόμη για να εξαλειφθεί, αν βέβαια αυτό συμβεί ποτέ. Στη σύγχρονη μορφή του (trafficking) αποτελεί ένα μεγάλο τμήμα του παγκόσμιου οργανωμένου εγκλήματος, που αποφέρει κέρδη δισεκατομμυρίων Ευρώ ετησίως. Τι και αν τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν ηθικές αρχές και αξίες που προστατεύονται ως νόμιμα δικαιώματα κατά το Εθνικό και Διεθνές Δίκαιο; Τι και αν ορισμένα Εθνικά Δικαιώματα περιγράφονται σαν απαράγραπτα δικαιώματα και αναφέρονται σε «ένα σύνολο ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχουν θεμελιώδη σημασία, δεν χορηγούνται από ανθρώπινη εξουσία και δεν γίνεται να παραδοθούν»; Τι και αν Διεθνή Συνέδρια κατατάσσουν ως απαραβίαστα τα δικαιώματα της ζωής, ή του να είσαι ελεύθερος από δουλεία και ελεύθερος από βασανιστήρια; Όλα αυτά αποτελούν ψηλά γράμματα για τα αδίσταχτα κυκλώματα και τους διακινητές.

Στις αρχές του 21ου αιώνα, το εμπόριο γυναικών αποτελεί μια μορφή σύγχρονου δουλεμπορίου καθώς, όπως και σε άλλες εποχές, οι γυναίκες – θύματα παραμένουν κτήματα των διακινητών που τις εμπορεύονται, στερούνται στοιχειωδών δικαιωμάτων στον ιδιωτικό και δημόσιο βίο καθώς ζουν σε καθεστώς παρανομίας και επομένως αποκλεισμού και είναι υποχρεωμένες να εργάζονται ακόμη και με εξασθενημένη την υγεία τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της UNESCO περισσότεροι από 12 εκατ. άνθρωποι στον πλανήτη ζουν υπό συνθήκες σκλαβιάς. Ενώ σύμφωνα με τον Οργανισμό Walk Free, παρόλο που η δουλεία είναι παράνομη σε όλες τις χώρες, υπάρχουν κατά προσέγγιση 30 εκατ. δούλοι παγκοσμίως. Στις 14 Απριλίου 2014 η Ισλαμική τρομοκρατική οργάνωση Μπόκο Χαράμ απήγαγε πάνω από 250 μαθήτριες στο χωριό Τσιμπόκ της Νιγηρίας. Στόχος της ήταν να σταματήσει τη δυτικού τύπου εκπαίδευσή τους και να τις πουλήσει για συζύγους γιατί αυτό επιβάλλει ο Ισλαμισμός κατά τους Ισλαμιστές. Όπως αναμένετο το συμβάν αυτό προκάλεσε διεθνή κατακραυγή. Γιατί, όμως, εκπλήσσει; Το ίδιο δε συμβαίνει συχνά – πυκνά με το συνεχές δουλεμπόριο τον 21ον αιώνα; Η Ευρώπη δέχεται εισροή γυναικών από τα ανατολικά κράτη τής ηπείρου, που μεταφέρονται και ζουν υπό συνθήκες δουλείας. Στο Ισραήλ εισάγονται 3000 γυναίκες ετησίως και εκπορνεύονται. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2004, στη Βραζιλία υπάρχουν 25.000 σύγχρονοι σκλάβοι. Η παιδική εργασία οργιάζει. Ανήλικα παιδιά εξαναγκάζονται σε εργασία, για ελάχιστη ή καθόλου αμοιβή, και περνούν τα Πάθη του Χριστού κάτω από συνθήκες φθοροποιές για την ηλικία τους, χωρίς να λαμβάνουν μόρφωση και ψυχαγωγία που απολαμβάνουν οι ελεύθεροι συνομήλικοί τους. Σύμφωνα με τις στατιστικές Διεθνών Οργανισμών πάνω από 73 εκατομ. παιδιά από 10-14 ετών είναι αναγκασμένα να εργάζονται. Η σεξουαλική Δουλεία περιλαμβάνει διάφορες μορφές και πρακτικές όπως: τη σεξουαλική εκμετάλλευση του θύματος, την υποχρεωτική εκπόρνευση και την πώληση για γάμο. Από τη φύση της η δουλεία σημαίνει πως ο δούλος είναι εξ ορισμού στις διαθέσεις του ιδιοκτήτη του για σεξ. Αν και η σεξουαλική δουλεία είναι απαγορευμένη παγκοσμίως εξακολουθεί να είναι ένα αποτρόπαιο είδος εκμετάλλευσης συνανθρώπου μας, που βρίσκεται σε διαρκή άνθιση με αμέτρητα θύματα ετησίως.

Ίσως σήμερα έχουμε την ψευδαίσθηση πως οι σύγχρονες κοινωνίες έχουν ξεπεράσει τα προβλήματα του παρελθόντος και πως οι αξίες του Πολιτισμού και του Ουμανισμού έχουν εδραιωθεί απόλυτα σ’ αυτές. Αν το πιστεύουμε αυτό είμαστε σκέτοι υποκριτές ή βαθιά νυχτωμένοι. Κι’ αυτό γιατί ουδεμία διακήρυξη του ΟΗΕ ή οποιουδήποτε άλλου Διεθνούς Οργανισμού για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στάθηκε ικανή ίσαμε σήμερα να τα προστατεύσει. Ο σύγχρονος, όμως, άνθρωπος ανεξαρτήτως χρώματος, φύλου ή φυλής, όποια θέση και αν κατέχει αν θέλει να λογίζεται άνθρωπος και οι σύγχρονες Πολιτείες και οι ηγέτες τους αν θέλουν να θεωρούνται και αυτοί πολιτισμένοι ΟΦΕΙΛΟΥΝ να σέβονται τη ζωή και τα δικαιώματα των ανθρώπων όπου Γής. Και να θυμούνται τη σοφή παραίνεση του Μένανδρου: «Ως Χαρίεν εστ’ άνθρωπος όταν άνθρωπος ή».

Ο σεβασμός αυτός αποτελεί ύψιστη προϋπόθεση για την εμπέδωση της ειρήνης, της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης σε όλους τους λαούς χωρίς καμιά διάκριση. Ο Σοφοκλής, πάντως, κορυφαίος δραματουργός της αρχαίας Ελλάδας (497-406 π.Χ.) μας διαμηνύει από το μακρινό παρελθόν πως: «Πολλά τα δεινά κουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει», ήγουν: «Πολλά είναι τα φοβερά, μα τίποτα δεν υπάρχει πιο φοβερό από τον άνθρωπο».

(Πηγές: Μεγ. Ελλ. Εγκυκλ. Χ. Πάτση Τ.14, σελ. 81 επ., Τ.23 σελ. 613, Έντυπος και διαδικτυακός Τύπος).

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

spot_img
spot_img

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ