Μια γυναίκα που έχει εμπνεύσει γενιές, προάγοντας την επιστήμη, την παιδεία και την ανθρωπιστική σκέψη
Μετά από την ψηφοφορία των πολιτών του Βύρωνα που έλαβε χώρα από τις 27 Σεπτεμβρίου έως 30 Οκτωβρίου, ο Δήμος Βύρωνα ανακηρύσσει τη διακεκριμένη βυζαντινολόγο ιστορικό και ακαδημαϊκό Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ ως «Βυρωνιώτισσα του Αιώνα».
Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ αποτελεί μια εμβληματική προσωπικότητα διεθνούς κύρους, που έχει τιμήσει την πόλη με την πλούσια και πολύπλευρη προσφορά της και αποτελεί μία από τις κορυφαίες πνευματικές προσωπικότητες που ανέδειξε ο Ελληνισμός και ιδιαίτερα ο Μικρασιατικός, τον 20ο αιώνα. Γεννήθηκε στο Δήμο Βύρωνα στις 29 Αυγούστου του 1926 σ’ ένα προσφυγικό σπιτάκι στην οδό Κοινωνίας των Εθνών 21 (σημερινή Κολοκοτρώνη) από πολυμελή προσφυγική οικογένεια, από τα Μουδανιά της Μ. Ασίας. Φοίτησε στο 4ο Δημοτικό Σχολείο («Χαραλαμπόπουλου») και στην συνέχεια στο Δ’ Γυμνάσιο Θηλέων στο Παγκράτι. Στα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής, ούσα μαθήτρια, ανέπτυξε σημαντική δράση στην Εθνική Αντίσταση, στην αρχή ως μέλος της ανεξάρτητης οργάνωσης «Σπίθα» και στη συνέχεια μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ. Μετά από την απελευθέρωση φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας και, αφού αποφοίτησε, εργάσθηκε ως ερευνήτρια το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.
Το 1953 συνέχισε τις σπουδές της στο Παρίσι, το 1955 διορίσθηκε στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας, το 1964 έγινε διευθύντρια του Κέντρου και το 1967 έγινε καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Σορβόννης. Ως η πρώτη γυναίκα πρύτανης του Πανεπιστημίου της Σορβόννης και κορυφαία βυζαντινολόγος, έχει αναδείξει την Ελληνική ιστορία και πολιτισμό σε όλο τον κόσμο, αποτελώντας πρότυπο γνώσης, δύναμης και ακεραιότητας. Στον ευρύτερο χώρο της ιστορίας και του πολιτισμού διεθνώς η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ θα μείνει ως η πρωτοπόρος ερευνήτρια που ανέδειξε την πεμπτουσία του Βυζαντινού πολιτισμού. Είναι επίσης η πρώτη γυναίκα στην ιστορία της Ευρώπης, που αναδείχθηκε πρύτανης της Ακαδημίας του Παρισιού. Στη συνέχεια οι πανευρωπαϊκοί πανεπιστημιακοί τίτλοι διαδέχονται ο ένας τον άλλον.
Ωστόσο, δεν ξεχνά ποτέ την πατρίδα της, την Ελλάδα. Αποτελεί άλλωστε αναπόσπαστο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Πλήθος οι διαλέξεις και οι συνεντεύξεις της στην Αθήνα. Άλλωστε στην διάρκεια της παρουσίας της στην Γαλλική Πανεπιστημιακή σκηνή λειτουργούν στο Παρίσι 40 έδρες που αφορούν την Ελληνική ιστορία και τον Ελληνικό πολιτισμό.
Δεν ξεχνάει όμως και τον Βύρωνα, το μικρό προσφυγικό συνοικισμό όπου γεννήθηκε και έζησε ιδίως τα πρώτα 24 δημιουργικά χρόνια της ζωής της σ’ ένα μικρό διαμέρισμα, στην οδό Ουσακίου 8. Όπως έχει αναφέρει η ίδια, η ταυτότητα της ως Βυρωνιώτισσα έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της ευαισθησίας της απέναντι στην ιστορία, τον άνθρωπο και τον πολιτισμό.
Η αναγνώριση αυτή, ως «Βυρωνιώτισσα του αιώνα» αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής προς μια γυναίκα που έχει εμπνεύσει γενιές, προάγοντας την επιστήμη, την παιδεία και την ανθρωπιστική σκέψη. Ο Βύρωνας με την ψήφο των πολιτών του αντλεί έμπνευση από το παράδειγμα της και τιμά την ιστορία και την προσφορά της, κρατώντας ζωντανό το πνεύμα της και θέλοντας να διδάξει στους νέους τις αξίες της ιστορικής γνώσης, της ισότητας και της αριστείας.
Η ημερομηνία και ο τρόπος απόδοσης τιμής στην μεγάλη αυτή Βυρωνιώτισσα, φωτεινό παράδειγμα για το πως μία γυναίκα από μία μικρή προσφυγική κοινωνία μπορεί να φτάσει στην κορυφή της παγκόσμιας ακαδημαϊκής κοινότητας, παραμένοντας άρρηκτα συνδεδεμένη με τις ρίζες της, θα ανακοινωθεί προσεχώς σε συνεννόηση του Δήμου μαζί της.
