Με στόχο να καταστήσει τις επιχειρήσεις πιο υπεύθυνες και διαφανείς ως προς τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές τους επιπτώσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε έναν πρακτικό οδηγό ερωτήσεων (FAQs) που απαντά στις βασικές απορίες για την εφαρμογή της νέας Οδηγίας Εταιρικής Αναφοράς Βιωσιμότητας (Corporate Sustainability Reporting Directive – CSRD). Η νέα Οδηγία σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της διαφάνειας και της λογοδοσίας των επιχειρήσεων σε θέματα βιωσιμότητας. Τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2024, επεκτείνει τις υφιστάμενες απαιτήσεις της νομοθεσίας και εισάγει νέες προκλήσεις για τις επιχειρήσεις, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Η συγκεκριμένη νομοθεσία θεωρείται ότι αποτελεί σταθμό στη Βιώσιμη Ανάπτυξη, καθώς επιβάλλει νέες υποχρεώσεις δημοσιοποίησης και αφορά κυρίως μεγάλες εταιρείες, καθώς και θυγατρικές διεθνών οντοτήτων στην Ευρώπη.
Τι προβλέπει η νέα οδηγία
Η CSRD επιβάλλει στις μεγάλες επιχειρήσεις να δημοσιεύουν ετησίως εκθέσεις με πληροφορίες για τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και διαχειριστικές τους πρακτικές. Η δημοσιοποίηση αυτών των πληροφοριών γίνεται με βάση τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Υποβολής Εκθέσεων Βιωσιμότητας (European Sustainability Reporting Standards – ESRS), με σκοπό να διευκολύνουν τη συγκρισιμότητα και τη διαφάνεια των στοιχείων, προσφέροντας στους επενδυτές, καταναλωτές και άλλους ενδιαφερόμενους πρόσβαση σε κρίσιμες πληροφορίες.
Συγκεκριμένα, υπάρχουν ορισμένες προσδοκίες από τις επιχειρήσεις όπως:
- Δημοσιοποίηση περισσότερων πληροφοριών σχετικά με την κλιματική βιωσιμότητά τους και τον αντίκτυπο στα επιχειρηματικά τους μοντέλα και στη στρατηγική τους
- Παροχή πληροφοριών που οι επενδυτές μπορούν να χρησιμοποιήσουν για σκοπούς σύγκρισης με αντίστοιχες εταιρείες
- Αλλαγή του τρόπου με τον οποίο προσεγγίζουν τις δικές τους διαδικασίες λήψης αποφάσεων και τον τρόπο που επικοινωνούν με τους μετόχους τους.
Η εφαρμογή της νέας Οδηγίας εκτιμάται ότι θα επηρεάσει περισσότερες από 50.000 ευρωπαϊκές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των εισηγμένων και των μεγάλων επιχειρήσεων, καθώς και περίπου 10.000 μη ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ε.Ε. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να συμμορφωθούν με ένα σύνολο νέων κανόνων, που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα, γεγονός που θα επηρεάσει τη λειτουργία και τη στρατηγική τους τα επόμενα χρόνια.
Εφαρμογή και εξαιρέσεις
Το πεδίο εφαρμογής της προτεινόμενης Οδηγίας CSRD επεκτείνεται ώστε:
- Πρώτον, να ισχύει για όλες τις επιχειρήσεις που είναι εισηγμένες στις ρυθμιζόμενες αγορές της Ε.Ε., εκτός από τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Αν και οι εισηγμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής, θα έχουν προθεσμία έως την 1η Ιανουαρίου 2026 για να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις εταιρικών δημοσιεύσεων της Οδηγίας.
- Δεύτερον, να ισχύει για μια «μεγάλη επιχείρηση» που είναι είτε εταιρεία της Ε.Ε. είτε ευρωπαϊκή θυγατρική άλλης εταιρείας εκτός Ε.Ε. Ως «μεγάλη επιχείρηση» νοείται μια οντότητα που πληροί δύο από τα ακόλουθα τρία κριτήρια: καθαρός κύκλος εργασιών άνω των 40 εκατομμυρίων ευρώ, περιουσιακά στοιχεία με βάση τον ισολογισμό άνω των 20 εκατ. ευρώ ή περισσότεροι από 250 εργαζόμενοι.
- Τρίτον να ισχύει για ασφαλιστικές επιχειρήσεις και πιστωτικά ιδρύματα ανεξάρτητα από τη νομική τους μορφή.
Υπάρχουν επίσης εξαιρέσεις στην εφαρμογή της Οδηγίας CSRD. Πιο συγκεκριμένα, μια θυγατρική θα εξαιρείται εάν η μητρική συμπεριλάβει τη θυγατρική στην έκθεσή της, με την οποία συμμορφώνεται με την Οδηγία CSRD. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, οι εισηγμένες πολύ μικρές εταιρείες και οι μη εισηγμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής, αλλά μπορούν να εφαρμόσουν τις διατάξεις σε εθελοντική βάση.
Το πλαίσιο της βιώσιμης χρηματοδότησης
Εκτός από την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας, οι επιχειρήσεις που υπόκεινται στη νέα νομοθεσία πρέπει να συμμορφώνονται και με τον Κανονισμό για τις Γνωστοποιήσεις Βιώσιμης Χρηματοδότησης (SFDR), ο οποίος τις υποχρεώνει να δηλώνουν τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις των επενδύσεών τους, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη διαφάνεια στις χρηματοοικονομικές αποφάσεις.
Η Επιτροπή επιδιώκει να καταστήσει τις νέες υποχρεώσεις πιο προσβάσιμες και εφαρμόσιμες, ώστε οι εταιρείες να μπορέσουν να προσαρμοστούν με τον οικονομικότερο δυνατό τρόπο. Η πρωτοβουλία στοχεύει στη μείωση του διοικητικού κόστους, ενώ παράλληλα διασφαλίζει την ομοιομορφία και τη συγκρισιμότητα των στοιχείων σε όλη την Ε.Ε.
Η νέα δέσμη κατευθυντήριων γραμμών ενισχύει τον στόχο της Ε.Ε. για υπεύθυνη επιχειρηματικότητα και βιώσιμη ανάπτυξη, διασφαλίζοντας ότι οι εταιρείες θα αναλαμβάνουν το βάρος της διαφάνειας και της κοινωνικής ευθύνης τους απέναντι στην κοινωνία και το περιβάλλον.
Ελεγκτικός μηχανισμός
Επιτροπές ελέγχου και οι ελεγκτές θα πρέπει εκ του ρόλου τους να επιβλέπουν την υιοθέτηση όλων των νέων διαδικασιών υποβολής εκθέσεων και να παρακολουθούν την αποτελεσματικότητα των συστημάτων διοίκησης και λειτουργίας και ελέγχου των εταιρειών τους. Οι επιτροπές ελέγχου θα έχουν ενισχυμένες αρμοδιότητες βάσει της νέας Οδηγίας, συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης της διαδικασίας σύνταξης και δημοσίευσης της έκθεσης βιωσιμότητας της εταιρείας και της υποβολής συστάσεων για τη διασφάλιση της ακεραιότητας των πληροφοριών που παρέχονται.
Οι προβλεπόμενοι από τον νόμο εξωτερικοί ελεγκτές θα πρέπει να παρέχουν επιπλέον αλλά περιορισμένου βαθμού διασφάλιση σχετικά με τις αναφερόμενες πληροφορίες βιωσιμότητας μιας εταιρείας.
Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να συμμορφωθούν με ένα σύνολο νέων κανόνων, που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα, γεγονός που θα επηρεάσει τη λειτουργία και τη στρατηγική τους τα επόμενα χρόνια.
