Γράφει ηΕλένη Κονιαρέλλη – Σιακή
«ΠΑΣΧΑ» ονομάζεται η μεγάλη γιορτή του ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ και του ΙΟΥΔΑΪΣΜΟΥ. Στον Ιουδαϊσμό καθιερώθηκε ως η ανάμνηση της ΕΞΟΔΟΥ, που ελευθέρωσε τους Εβραίους από την αιγυπτιακή δουλεία. Μεταγενέστερα υιοθετήθηκε ως εορτασμός από τους Χριστιανούς αναφορικά με τη θυσία, τον θάνατο και την ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ.
Το Χριστιανικό Πάσχα, ή κοινώς Πασχαλιά, ή Λαμπρή, και ειδικότερα η Ανάσταση του Χριστού ή απλά ΑΝΑΣΤΑΣΗ, είναι η σπουδαιότερη γιορτή του Χριστιανισμού. ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ότι: «Η ΚΥΡΙΑΚΗ του Πάσχα είναι η Βασιλίς και Κυρία, η Εορτή των Εορτών, και η Πανήγυρις των Πανηγύρεων. Είναι η ημέρα που, σύμφωνα με το Χριστιανικό Εορτολόγιο, εορτάζεται η ΛΑΜΠΡΟΦΟΡΟΣ και ΖΩΗΦΟΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ. Είναι η νίκη της ζωής επί του θανάτου, είναι η πτώση και καθαίρεση του ΑΔΗ από τον Αναστημένο Χριστό. Είναι η επανόρθωση του ΑΔΑΜ και μαζί του ολόκληρο το ανθρώπινο γένος από το προπατορικό αμάρτημα. Είναι η μεγαλύτερη εορτή του Χριστιανισμού, καθώς αυτή την ημέρα εκπληρούνται οι διδαχές και το ΔΟΓΜΑ…»
Η ΛΑΜΠΡΗ, υπήρξε ανέκαθεν, αν και με διαφορετικές προσεγγίσεις κάθε φορά, το προσφιλές θέμα όλων των τεχνών, και ιδιαίτερα των Ελλήνων ζωγράφων. Έτσι βλέπουμε:
1. Το έργο του Κωνστ. Παρθένη «Ανάσταση» σηματοδοτεί τη νίκη της ζωής επάνω στον θάνατο. Πέρα όμως από αυτό, αποκαλύπτει και τη μοναδική ικανότητα του ζωγράφου να αποδίδει στους πίνακές του το πνευματικό και το αιθέριο. Περνάει την πνευματικότητα στον θεατή μέσα από το χρώμα, τη λεπτότητα στις πινελιές, και τις εξαϋλωμένες εικόνες του Χριστού που απεικονίζεται σε όρθια στάση και των φρουρών του Τάφου, λυγισμένων δίπλα Του. Η «Ανάσταση» του ζωγράφου ήταν μέρος μιας θρησκευτικής Τριλογίας, και σήμερα βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη. Τα άλλα δύο έργα που δημιουργήθηκαν την ίδια χρονιά είναι: «Οι τρεις Μάγοι» και «Ο Θρήνος».
2. Ο Νικηφόρος Λύτρας, ζωγράφισε έναν υπέροχο πίνακα, που έχει ένα κόκκινο αυγό στο κέντρο και έχει τίτλο «Το ωόν του Πάσχα» (φωτό). Μας δείχνει ένα αβγουλάκι που το ξεφλουδίζει με προσοχή το νεαρό κορίτσι του πίνακα. Λίγα πεσμένα τσόφλια επάνω στην κατακόκκινη φούστα της μικρής, φανερώνει ότι το ξεφλούδισμα του αβγού είναι σε «εξέλιξη». Ο πίνακας, είναι μια απλή τρυφερή σκηνή, που μας δείχνει την καλλιτεχνική ιδιοφυία του σπουδαίου ζωγράφου, που υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Σχολής του Μονάχου.
3. Ο ζωγράφος Θεόφιλος. Ένας υπέροχος κόσμος θεών, ηρώων της αρχαιότητας αλλά και της Ελληνικής Επανάστασης, και φυσικά των καθημερινών ανθρώπων, παρελαύνει στους πίνακες του Θεόφιλου, παρουσιάζοντας προφανώς και τον δικό του προσωπικό κόσμο. Με θαυμασμό ζωγράφισε από τον Ηρακλή και τον Μεγαλέξανδρο, ως τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, τον Αθανάσιο Διάκο και τον Κολοκοτρώνη. Πάνω όμως από όλους, ζωγράφισε τους φουστανελοφόρους -όπως ήταν και ο ίδιος- να κυριαρχούν συχνά στις πολυάνθρωπες συνθέσεις του. Ο Θεόφιλος φόρεσε τη φουστανέλα όταν ήταν 15 ετών, και από τότε δεν την αποχωρίστηκε ποτέ. Το πατρικό σπίτι του ζωγράφου ήταν ένα μικρό κτίσμα στη Βαρειά της Μυτιλήνης. Εκεί γεννήθηκε και εκεί πέθανε. Ο πατέρας του καταγόταν από ένα μικρό κοντινό χωριό, το Πληγώνι, και ο παππούς του από τη μητέρα του ήταν από το Μοσχονήσι, και ασκούσε το επάγγελμα του αγιογράφου. Ο Θεόφιλος, στο τέλος της ζωής του ζούσε στη Βαρειά, ύστερα από αρκετά χρόνια περιπλάνησης στη Σμύρνη, στον Βόλο, και στα χωριά του Πηλίου, πάντα όμως με συνθήκες ανέχειας και με πολλές δυσκολίες. Την αναγνώρισή του δεν πρόλαβε να τη δει, αφού μόνο μετά τον θάνατό του αναγνωρίστηκε η μεγάλη αξία του έργου του.
Την πασχαλινή πολυάριθμη σύνθεσή του, ο ίδιος την περιγράφει ως εξής:«Ο χορός των ευζώνων, χωρικών και δεσποινίδων εις Μέγαρα. Έργον Θεοφίλου Γ. Χατζημιχαήλ 1932». Στον πίνακα αυτόν, τα υπέροχα φωτεινά του τοπίου, η κίνηση του χορού των ευζώνων, το στρωμένο πασχαλινό τραπέζι με όλα τα απαραίτητα για τη μεγάλη γιορτή της Ανάστασης, συνθέτουν την ιδιαιτερότητα του έργου του μεγάλου λαϊκού ζωγράφου, για τον οποίο ο σπουδαίος αρχιτέκτονας, Λε Κορμπιζιέ, έγραψε:
«…Είναι ζωγράφος γεννημένος από το ελληνικό τοπίο. Μέσω του Θεόφιλου, ιδού το τοπίο και οι άνθρωποι της Ελλάδας: κοκκινόχωμα, πευκότοπος, και ελαιώνας, θάλασσα, και βουνά των θεών, άνθρωποι που λούονται σε μια τολμηρά επικίνδυνη ηρεμία…»
Είναι πολλοί οι ζωγράφοι που φιλοτεχνούν την Ανάσταση μέσα από έναν πίνακα, όπως και οι: Ουμβέρτος Αργυρός, μαθητής του Νικηφόρου Λύτρα, το 1932 φιλοτέχνησε το έργο«Ανάσταση», λάδι σε καμβά που βρίσκεται στην Εθνική Τράπεζα, «Τα αβγά της Λαμπρής» έργο του Αποστ. Γεραλή, «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται» έργο του Νικολάου Γύζη», κ.λπ.
Η Ανάσταση του Ιησού Χριστού, φέρνει στην ψυχή ένα ξεχωριστό φως. Γεμίζει την καρδιά με ελπίδα και παρηγοριά, και εμείς προσευχόμαστε, αυτό το φως, να έχει πιο μεγάλη διάρκεια, και όχι μόνο μια Κυριακή.
Τέλος, ο ποιητής μας Στέλιος Σπεράντζας, στο ποίημά του «Ανάσταση», μας εύχεται με τον δικό του, ξεχωριστό τρόπο:
Ανάσταση! Τα σήμαντρα χτυπούν.
Κι όλα τα δέντρα ανθίζουν πέρα ως πέρα.
Στο κόσμο αυτόν ας μάθουν ν’ αγαπούν
όσοι το μίσος έσπειραν κι ας πουν:
«ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ», ετούτη την ημέρα».
