Aπό πότε το πηγάδι του πνεύματος άρχισε να γίνεται ρηχό; Γιατί η τυποποίηση επιβραβεύεται, ενώ η μοναδικότητα του χαρακτήρα πλέον περιτριγυρίζεται από στίγμα; Γιατί η ψυχαγωγία έχει αντικατασταθεί -σχεδόν ολοκληρωτικά- από τη διασκέδαση; Ο σύγχρονος Έλληνας, ο σκλάβος της δουλειάς, λόγω της έλλειψης προσωπικού χρόνου, καταφεύγει σε επιφανειακές δραστηριότητες που δεν ασκούν το πνεύμα του. Όμως, αυτό ποιους κινδύνους διατρέχει;
Ήταν αναμενόμενο οι φορείς της καλλιέργειας του πνεύματος σταδιακά να «ανακυκλώνουν» τη δουλειά των συναδέλφων τους… ή μάλλον, την επιτυχία τους. Ο σύγχρονος «καταναλωτής» επιζητά θεάματα που «απενεργοποιούν» (ή έστω χαλαρώνουν) την εγκεφαλική του δραστηριότητα, αντί γι’ αυτά που τη διεγείρουν. Δεν αισθάνεστε κι εσείς πως η λογοτεχνία, η τέχνη, ακόμη και η ομιλία έχουν αρχίζει να κινούνται στο βεληνεκές της μαζοποίησης; (με άλλα λόγια, σε ό,τι πουλάει). Μικραίνουν σε ποσότητα οι γενναίοι δημιουργοί που παρέχουν στο κοινό τα «ωμά» τους συναισθήματα. Ωστόσο, κατά πόσο είναι πρόθυμος ο σύγχρονος «καταναλωτής» να αφουγκραστεί αυτήν την ωμότητα; Ή μήπως τον κάνει να νιώθει άβολα και επικεντρώνεται μονάχα στη δημιουργία που μπορεί να καταλάβει; Σε αυτήν που δεν τον προκαλεί;
Δίχως αμφιβολία, η έλλειψη χρόνου και η μόνιμη κούραση οδηγεί τον σύγχρονο άνθρωπο σε δραστηριότητες που ανήκουν περισσότερο στην κατηγορία της διασκέδασης παρά της ψυχαγωγίας. Οι πρόγονοί μας, όμως, θεωρούσαν την ψυχαγωγία αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής, διότι μέσω αυτού επιτυγχάνεται η πνευματική καλλιέργεια. Οπότε, ξεφεύγοντας μονίμως σε δραστηριότητες που δεν μας «προκαλούν» πνευματικά, κάνουμε κακό στον εαυτό μας. Χειραγωγούμαστε εύκολα από τη λογοκρισία, αναπτύσσουμε τις τυποποιημένες απόψεις που προβάλλονται στα social media, χωρίς ωστόσο να ξέρουμε πώς θα τις αιτιολογήσουμε. Χάνουμε την ατομική μας κρίση, δεν είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε την πολυπλοκότητα των συναισθημάτων του συνανθρώπου μας, με αποτέλεσμα να γινόμαστε εγωιστές.
Η συναισθηματική ευχαρίστηση στον σύγχρονο τρόπο ζωής μάς δίνεται τόσο αηδιαστικά εύκολα, που ξεχάσαμε τα οφέλη που παρέχει το κυνήγι της.
Τι κρίμα… ο άνθρωπος κινδυνεύει να χάσει ένα από τα σπουδαιότερα στοιχεία του: Το βάθος του.
ΙΣΜΗΝΗ ΛΙΝΑΡΔΑΚΗ
