Γράφει η
Μιλένα Αποστολάκη
Βουλευτής ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών
Δεν βρισκόμαστε μπροστά σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Είμαστε για μια ακόμη φορά στο ίδιο έργο θεατές. Κλιματική αλλαγή, άνεμοι, ξηρασία, θερμικό φορτίο και κενά στον σχεδιασμό και στην πρόληψη, που επαναλαμβάνονται. Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου κάηκαν πάνω από 130.000 στρέμματα: 42.490 στη Χίο, 26.368 στη Φιλιππιάδα, 22.950 στη Ζάκυνθο, 16.830 στην Αχαΐα, 15.808 σε Κερατέα – Παλαιά Φώκαια, 6.227 στο Χελιδόνι Ηλείας.
Σε Αχαΐα, Πρέβεζα, Άρτα, Ζάκυνθο και Χίο πάνω από 150 σπίτια κρίθηκαν ακατάλληλα για κατοίκηση, καθώς χρειάζονται είτε κατεδάφιση είτε εκτεταμένες επισκευές. Στην Πάτρα, η φωτιά έφτασε στον αστικό ιστό, όπως συνέβη πέρυσι στην Αττική. Από την αρχή της χρονιάς οι καμένες εκτάσεις ξεπερνούν τα 400.000 στρέμματα. Μέσα σε όλα αυτά, η τραγικότερη συνέπεια ήταν ότι χάθηκε μία ανθρώπινη ζωή. Η ευγνωμοσύνη μας στους πυροσβέστες δεν μπορεί να καλύψει το κενό σχεδιασμού και την αναποτελεσματικότητα.
Η εικόνα είναι γνωστή: Η φωτιά φτάνει στον αστικό ιστό, οι άνθρωποι φεύγουν απ’ τα σπίτια τους μέσα στη νύχτα. Το «112» είναι εργαλείο, όχι πολιτική. Όταν ο κρατικός μηχανισμός «ξυπνά» επί της ουσίας μόνο αφού ξεσπάσει το μέτωπο, η Πολιτεία έχει ήδη καθυστερήσει και το κόστος μεταφέρεται στον πολίτη.
Οι κυβερνητικές επιλογές μάς αποδυνάμωσαν. Η αναβάθμιση των Canadairs δεν προχώρησε, με κόστος στη διαθεσιμότητα και στην αποτελεσματικότητα του στόλου. Από τον αρχικό σχεδιασμό αφαιρέθηκαν τα 13 Περιφερειακά Κέντρα Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας, κρίσιμα όταν ανοίγουν ταυτόχρονα πολλά μέτωπα, τα οποία, ύστερα από επιλογή της κυβέρνησης Μητσοτάκη, απεντάχτηκαν από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Οι παρεμβάσεις στα δίκτυα ηλεκτρισμού –κλαδέματα και αποψιλώσεις– έγιναν πιο αργά απ’ όσο απαιτεί ο κίνδυνος. Αυτές είναι βασικές γραμμές άμυνας, που έπρεπε να λειτουργούν ήδη.
Τα βήματα είναι καθαρά. Η πρόληψη δουλεύει όλο τον χρόνο. Οι πυρκαγιές δεν σβήνονται το καλοκαίρι, και πολύ περισσότερο τον Αύγουστο. Οι πυρκαγιές αντιμετωπίζονται με οργανωμένο σχέδιο πρόληψης, που ξεκινά από το φθινόπωρο και ολοκληρώνεται λίγο πριν από το καλοκαίρι. Καθαρισμοί στη ζώνη μείξης δάσους και οικισμού. Αντιπυρικές λωρίδες που συντηρούνται στην πράξη. Τοπικά σχέδια ανά δήμο, που ενεργοποιούνται και ελέγχονται. Στο δίκτυο ρεύματος, χρονοδιάγραμμα για κλαδέματα και αποψιλώσεις, όπου ο κίνδυνος είναι υψηλός. Τα εργαλεία να λειτουργούν στο πεδίο. Δορυφορική επιτήρηση και προγνωστικά μοντέλα για την κατανομή μέσων. Δημιουργία ενιαίου επιχειρησιακού χάρτη, τον οποίο θα βλέπουν όλοι την ίδια στιγμή. Κάθε μίσθωση εναέριων μέσων να γίνεται με δείκτες απόδοσης και δημόσιο απολογισμό.
Οι άνθρωποι της πρώτης γραμμής χρειάζονται μέσα και στήριξη κατά τη διάρκεια του έτους. Οι έμπειροι εποχικοί να συγκροτούν σταθερές ομάδες πρόληψης. Η κυβέρνηση οφείλει να κάνει δεκτή την τροπολογία του ΠΑΣΟΚ και με τον τρόπο αυτό η Πολιτεία να μπορεί χειμώνα – καλοκαίρι να αξιοποιεί την πολύτιμη εμπειρία τους. Το δίκαιο αίτημα για το επίδομα επικίνδυνης εργασίας των πυροσβεστών πρέπει άμεσα να ικανοποιηθεί. Απαιτείται εκπαίδευση με πραγματικά σενάρια και σύγχρονος εξοπλισμός. Εθελοντές με πιστοποίηση και ένταξη στα επιχειρησιακά σχέδια. Διαφάνεια σε κάθε στάδιο. Κάθε έργο πρόληψης και κάθε εκκένωση να αποτυπώνονται, να αξιολογούνται, να διορθώνονται.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η χώρα οφείλει να αξιοποιεί τη συνδρομή όπου χρειάζεται –το rescEU και τους διαθέσιμους πόρους–, ώστε να χτίζονται μόνιμες ικανότητες πρόληψης και ανθεκτικότητας. Η εξωτερική ενίσχυση έχει αξία όταν αφήνει τεχνογνωσία και καλύτερη προετοιμασία στη χώρα, όχι όταν αντικαθιστά την ευθύνη μας.
Η πραγματικότητα αποτυπώνεται σε στρέμματα, σε σπίτια, σε εισόδημα που χάνεται. Και σε εμπιστοσύνη, που διαβρώνεται, όταν οι εξαγγελίες δεν γίνονται έργα. Οι πολίτες δικαιούνται προστασία με σχέδιο και λογοδοσία. Οι υποσχέσεις μετά την καταστροφή όχι μόνο δεν αρκούν αλλά προκαλούν αγανάκτηση και οργή.
Αν θέλουμε άλλη εικόνα τον Αύγουστο, αλλάζουμε πρακτικές από τον χειμώνα. Σχέδιο που ξεκινά πριν από την καλοκαιρινή περίοδο και αποτυπώνεται στο πεδίο. Καθαρισμοί γύρω από οικισμούς, δοκιμασμένα σχέδια εκκένωσης, κατανομή μέσων με βάση τον κίνδυνο. Προθεσμίες που τηρούνται. Ευθύνες που αναλαμβάνονται. Αλλιώς, του χρόνου, θα μετράμε ξανά απώλειες.
