Γράφει ο Λάζαρος Καμπουρίδης
Η μυστική επίσκεψη του υιού Τραμπ στην Τουρκία και η συνάντησή του με τον Ερντογάν πριν από μερικές ημέρες, αποτέλεσε σημείο συζητήσεων στη γειτονική μας χώρα, οι οποίες έχουν αποδέκτη την Κίνα αλλά παράλληλα μας αφορούν άμεσα.
Παρά το γεγονός ότι το δημόσιο μήνυμα του Τραμπ την επόμενη ημέρα αποκάλυπτε ότι ο λόγος της συνάντησης ήταν οι συνομιλίες του Τούρκου Προέδρου με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ στις 25 Σεπτεμβρίου στην Ουάσιγκτον, αποκρύφτηκε το σημαντικό θέμα του παζαριού μεταξύ των δύο ηγετών, καθώς αφορά την πρόθεση της τουρκικής κυβέρνησης να διαπραγματευτεί με την αμερικανική πλευρά την πώληση των κοιτασμάτων των σπανίων γαιών της Τουρκίας.
Στην Τουρκία ανακαλύφθηκε το 2021 το δεύτερο μεγαλύτερο κοίτασμα στον κόσμο σε σπάνιες γαίες, κάτι το οποίο έχουν μεγάλη ανάγκη οι ΗΠΑ προκειμένου να απεξαρτηθούν από την Κίνα, η οποία όχι μόνο διαθέτει το πρώτο μεγαλύτερο κοίτασμα παγκοσμίως αλλά συνάμα είναι και η πρώτη χώρα σε επεξεργασία των 17 πολύτιμων στοιχείων των σπάνιων γαιών τα οποία εξάγουν σε αριθμό χωρών μεταξύ των οποίων και στις ΗΠΑ.
Αυτός άλλωστε είναι ο λόγος που ο Τραμπ θέλει τη Γροιλανδία και ο ίδιος για τον οποίο υπέγραψε σχετική συμφωνία με τον Ζελένσκι για τις σπάνιες γαίες της Ουκρανίας. Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να πιέσουν οικονομικά την Κίνα εάν είναι εξαρτημένες από το Πεκίνο σε ένα τόσο σημαντικό θέμα, αφού τα επεξεργασμένα στοιχεία – προϊόντα των σπάνιων γαιών χρησιμοποιούνται σε πολλούς τομείς της βιομηχανίας, όπως συσσωρευτές ηλεκτρικών αυτοκινήτων, οθόνες υγρών κρυστάλλων, μικροτσίπς, Η/Υ, τουρμπίνες ανεμογεννητριών κ.λπ.
Το τουρκικό κοίτασμα στην περιοχή Beylikova του Eskisehir εκτιμήθηκε αρχικά στους 53 εκατομ. τόνους, ενώ τώρα ειδικοί στην Τουρκία το ανεβάζουν στους 694 εκατομ. τόνους. Τουρκικές πηγές αναφέρουν ότι αυτό ήταν το κύριο θέμα της συζήτησης του Ερντογάν με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο στις 25 Σεπτεμβρίου, μαζί με τα υπόλοιπα θέματα, όπως η προμήθεια των αεροσκαφών F-35 και F-16, η Γάζα, η Συρία, το Κουρδικό και το Ισραήλ.
Είναι αξιοσημείωτο ότι τα φιλοερντογανικά ΜΜΕ δεν αναφέρουν το θέμα καθώς θα υπάρξει αντίδραση, μιας και θα θεωρηθεί ξεπούλημα εθνικών πόρων απαραίτητων για τη βιομηχανία της Τουρκίας.
Οι συζητήσεις αυτές για τις σπάνιες γαίες της Τουρκίας είναι βέβαιο ότι θα ενοχλήσουν την Κίνα η οποία επιδιώκει να αποτελεί τη βασική δύναμη παγκοσμίως στον τομέα αυτόν αλλά συνάμα επιθυμεί και την ενίσχυση των οικονομικών, εμπορικών και ενεργειακών σχέσεων με την Τουρκία.
Ο Ερντογάν αντιλαμβάνεται ότι για να χτίσει μια ανεξάρτητη διπλωματία μακριά από ξένες αγκυλώσεις και να οραματίζεται την υλοποίηση του «Αιώνα της Τουρκίας» θα πρέπει να διαθέτει ισχυρή οικονομία, την οποία δεν διαθέτει, με αποτέλεσμα να πέφτει στην αγκαλιά των ΗΠΑ σε μια περίοδο όπου το αντιαμερικανικό αίσθημα στην Τουρκία «είναι στα κόκκινα».
Μια πιθανή συμφωνία ΗΠΑ – Τουρκίας για τις σπάνιες γαίες της γείτονος, θα αποτελέσει αρνητική εξέλιξη για την Ελλάδα, καθώς ο Πρόεδρος των ΗΠΑ θα έχει κάθε λόγο να υποσχεθεί ανταλλάγματα στον «φίλο του» Ερντογάν.
* Aντιστράτηγος ε.α., κάτοχος MBA από το Nottingham Trend University, πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ. Διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα την περίοδο 2013-2017.
