Επιμέλεια: Αθανασία Καραμούτα
Ο Δήμος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, που είχε πρωταγωνιστήσει στη δικαστική διαμάχη για τον ΝΟΚ, αξιοποιεί το νέο Τοπικό Πολεοδομικό και Χωροταξικό Σχέδιο για να ενσωματώσει εκ νέου κίνητρα δόμησης. Με τον τρόπο αυτό, επιχειρεί να διαμορφώσει έναν «τοπικό ΝΟΚ», όντας ο πρώτος δήμος που εφαρμόζει την σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα την οριζόντια νομοθετική ρύθμιση που αναμένεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).
Συγκεκριμένα ο Δήμος πήρε την πρωτοβουλία να επαναφέρει στην περιοχή του τα μπόνους δόμησης του ΝΟΚ, όπως για σοφίτες και επεκτάσεις υπογείων, σπεύδοντας να κάνει πράξη το νέο μοντέλο που δίνει την δυνατότητα στους δήμους να διαμορφώσουν τοπικούς ΝΟΚ.
Η απόφαση έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία το ΥΠΕΝ καθυστερεί να καθορίσει το νέο θεσμικό πλαίσιο που απαιτήθηκε μετά την ακυρωτική απόφαση του ΣτΕ.
Η απόφαση του Δήμου 3Β, που πρωτοστάτησε στη μάχη κατά των ψηλών κτιρίων, να επαναφέρει τα μπόνους δόμησης του ΝΟΚ για τις οικοδομές στα όρια της περιοχής του, στο πλαίσιο του εν εξελίξει Τοπικού Πολεοδομικού και Χωροταξικού Σχεδιασμού και του νέου ΤΠΣ του Δήμου, κάνει λόγο για «μία νέα διάθεση οικοδομικής δραστηριότητας και βελτίωσης του οικιστικού περιβάλλοντος της πόλης, με έμφαση στην ενεργειακή αποδοτικότητα και τη βελτίωση των όρων διαβίωσης».
Η δημοτική Αρχή τονίζει, επίσης, την αισθητή μείωση του μόνιμου πληθυσμού της πόλης, καθώς και το γεγονός πως προκύπτει ανάγκη διεύρυνσης της πληθυσμιακής χωρητικότητας και των τριών οικισμών του Δήμου.
Σύμφωνα με το Σενάριο που επελέγη, στόχος της πρότασης της δημοτικής Αρχής είναι η εκπόνηση ενός συνολικού και συνεκτικού Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου που θα καλύψει το σύνολο της έκτασης του Δήμου. Οι βασικές αρχές της πρότασης είναι:
• Βελτίωση του οικιστικού περιβάλλοντος στους υφιστάμενους οικιστικούς υποδοχείς.
• Προστασία των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος και παράλληλα αξιοποίησή τους.
• Συμβατότητα με τις κατευθύνσεις του υπερκείμενου χωροταξικού σχεδιασμού και ειδικότερα με το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας Αττικής.
• Εκσυγχρονισμός του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου και προσαρμογή στην υπάρχουσα κατάσταση έτσι ώστε να μην υπάρξουν μελλοντικά συγκρούσεις.
• Ένταξη σε σχέδιο, εξυγίανση και οργάνωση των συγκεντρώσεων εκτός σχεδίου δόμησης.
Σύμφωνα με την απόφαση, τα κίνητρα που επαναφέρονται μέσω ΝΟΚ αφορούν κυρίως:
• Προσαύξηση του συντελεστή δόμησης (5–10%) για κτίρια μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης.
• Δυνατότητα επέκτασης σε υπόγειους χώρους και σοφίτες, ρυθμίσεις που παραμένουν υπό εξέταση και σε εκκρεμείς υποθέσεις στο ΣτΕ.
Τι προτείνεται για τα 3Β
Στη ΔΕ Βάρης προτείνεται στην θέση του παλιού βιολογικού Καθαρισμού καθώς και στο Λατομείο της Βάρης στο λόφο Μπαράκο προτείνεται χρήση κοινωνικού εξοπλισμού για την εξυπηρέτηση αναγκών του δήμου. Σε εκκρεμότητα παραμένει η επίλυση του προβλήματος του οικισμού Χέρωμα της Δ.Ε. Βάρης μέχρι την οριστικοποίηση των ρυθμίσεων του νέου υπό θεσμοθέτηση π.δ. προστασίας του όρους Υμηττού.
Στη ΔΕ Βούλας επιπλέον προτείνεται στην περιοχή επέκτασης επί της Προόδου και Βουλιαγμένης οι χρήσεις Αθλητικών εγκαταστάσεων Πρόνοιας και Τουρισμού – Αναψυχής (Ιαματικών λουτρών). Στην περιοχή επέκτασης στο τρίγωνο Λ. Βουλιαγμένης, Λ. Καραμανλή και Λ. Ευελπίδων η χρήση Διοίκηση – Πολιτισμός – Πράσινο. Επιπλέον να προστεθούν η χρήση Εκπαίδευση – Πρόνοια στο ΟΤ 110 στην οδό Σπετσών και στο ΟΤ15 στην οδό Μ. Μπότσαρη.
Στη Δ.Ε. Βουλιαγμένης προτείνεται η επέκταση της χρήσης χρήσεις Γενικής και Αμιγής Κατοικίας στην οδό Λητούς από την οδό Απόλλωνος εώς την Αυγής, Επί της Ναυσικάς έμπροσθεν του ΟΤ 129 (από Δεκελίας εώς Αρμονίας), Δανάης από Λ. Αθηνάς εώς Δεκελείας και Αγ. Νικολάου από Ηλιού εώς Λ. Αθηνάς. Έχουν εξαιρεθεί χρήσεις που δεν συνάδουν με τα χαρακτηριστικά των περιοχών αυτών όπως πρατήρια παροχής καυσίμων, συνεργεία αυτοκινήτων, εγκαταστάσεις Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, εγκαταστάσεις προσωρινής υποδοχής και φιλοξενίας μεταναστών, προσφύγων κλπ.
Τοπική πρωτοβουλία αντί για κεντρική καθοδήγηση
Η απόφαση στηρίζεται στο σκεπτικό του ΣτΕ, το οποίο έκρινε ότι τα μπόνους δόμησης χρειάζονται νομιμοποίηση μέσα από διαδικασίες που λαμβάνουν υπόψη τις τοπικές κοινωνίες. Έτσι, η δημοτική Αρχή θεωρεί πως η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, εφόσον ενσωματώνεται στο Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο και οδηγεί σε Προεδρικό Διάταγμα μετά από έλεγχο του ΣτΕ.
Ο κ. Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Δήμου Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, τονίζει την αποφασιστικότητα του Δημοτικού Συμβουλίου για την εφαρμογή της δικαστικής απόφασης επαναφοράς στους Δήμους των κινήτρων του ΝΟΚ για τους κανόνες δόμησης, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο ότι σε περίπτωση νομοθετικής πρωτοβουλίας του ΥΠΕΝ, ο Δήμος 3Β θα κινηθεί αναλόγως ώστε να επικρατήσει ο δικός του τοπικός ΝΟΚ.
Προοπτικές και αντιδράσεις
Η κίνηση του Δήμου εκλαμβάνεται ως πιλότος για άλλους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης που πιθανόν να θελήσουν να χαράξουν δική τους πορεία στον πολεοδομικό σχεδιασμό. Παράλληλα, αναδεικνύει την αντιπαράθεση με το υπουργείο Περιβάλλοντος, το οποίο καθυστερεί να θεσπίσει οριζόντιες ρυθμίσεις.
Την ίδια στιγμή, παραμένει ανοιχτό το ζήτημα της μεταφοράς των Υπηρεσιών Δόμησης από τους Δήμους στο Κτηματολόγιο, κάτι που δημιουργεί νέες εντάσεις γύρω από το ποιος έχει την ευθύνη για την πολεοδομική πολιτική.
