Γράφει ο Φώτης Αλεξόπουλος
Οικονοµολόγος, μέλος του ΙΝΚΑ/Γενική Οµοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδος
* Ν. 4738/2020: Ρύθµιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας
O Ν. 4738/2020 εισήγαγε για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα ενιαίο πλαίσιο ρύθµισης όλων των ιδιωτικών χρεών προς τράπεζες, ∆ηµόσιο, ασφαλιστικά ταµεία και τρίτους προσφέροντας λύσεις τόσο σε φυσικά όσο και σε νοµικά πρόσωπα.
Παρά τις επιφυλάξεις που έχουν διατυπωθεί, περιλαµβάνει ορισµένα ουσιαστικά οφέλη για τους δανειολήπτες:
1. Ενιαίος εξωδικαστικός µηχανισµός ρύθµισης οφειλών
Ο νόµος καθιέρωσε ένα ενιαίο ψηφιακό εργαλείο µέσω της πλατφόρµας της ΕΓ∆ΙΧ, όπου ο οφειλέτης µπορεί να αιτηθεί ρύθµιση όλων των χρεών του σε δόσεις.
Η διαδικασία είναι εξωδικαστική, δηλαδή χωρίς δικαστικά έξοδα ή πολύχρονη δικαστική αναµονή.
Παρέχεται αναστολή µέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
2. ∆εύτερη ευκαιρία για φυσικά πρόσωπα
Ο νόµος εισήγαγε για πρώτη φορά στην Ελλάδα την έννοια της “δεύτερης ευκαιρίας”:
Όποιος πολίτης πτωχεύσει, απαλλάσσεται οριστικά από τα χρέη του µετά από 1 έως 3 χρόνια, ανάλογα µε την περίπτωση.
Έτσι, δίνεται η δυνατότητα οικονοµικής επανένταξης και νέας αρχής, χωρίς το “βάρος” δια βίου οφειλών.
3. Προστασία ευάλωτων δανειοληπτών
Για τα ευάλωτα νοικοκυριά, προβλέπεται η παροχή κρατικής στέγης µέσω ειδικού φορέα απόκτησης και επαναµίσθωσης κατοικιών.
Ο δανειολήπτης δεν χάνει την κατοικία του, αλλά τη µισθώνει µε κρατική επιδότηση για 12 έτη, µε δικαίωµα επαναγοράς στο τέλος της περιόδου.
4. ∆ιαφάνεια και προστασία από αυθαιρεσίες πιστωτών
Όλες οι προτάσεις ρύθµισης και οι διαδικασίες εκτελούνται µέσα από ηλεκτρονική πλατφόρµα, µε πλήρη ιχνηλασιµότητα.
Ενισχύεται έτσι η διαφάνεια, ενώ περιορίζεται η αυθαιρεσία τραπεζών ή servicers.
5. Συµµετοχή ∆ηµοσίου και Ασφαλιστικών Ταµείων
Για πρώτη φορά, οι οφειλές προς ∆ηµόσιο και ΕΦΚΑ µπορούν να ενταχθούν στην ίδια ρύθµιση µε τα τραπεζικά χρέη.
Αυτό εξυπηρετεί ιδιαίτερα επαγγελµατίες και µικρές επιχειρήσεις, που συνήθως έχουν πολυδιάσπαρτες υποχρεώσεις.
6. Ταχύτητα και ψηφιοποίηση
Η διαδικασία ολοκληρώνεται ηλεκτρονικά, µειώνοντας σηµαντικά τη γραφειοκρατία.
Ο οφειλέτης γνωρίζει εντός εβδοµάδων αν υπάρχει συµφωνία ή ανάγκη πτώχευσης.
7. Ενίσχυση της οικονοµικής κουλτούρας
Τρόπο τινά, η ύπαρξη ενός σαφούς και προβλέψιµου πλαισίου ρύθµισης χρέους ενισχύει την οικονοµική υπευθυνότητα και τη διαφάνεια στη δανειοδότηση, περιορίζοντας τα φαινόµενα στρατηγικών κακοπληρωτών.
Ο «Πτωχευτικός Νόµος» υπόσχεται δεύτερη ευκαιρία, αλλά παραµένει ζητούµενο αν θα προσφέρει πραγµατική προστασία στους πολίτες.
Ωστόσο, η εφαρµογή του στην πράξη θα αποδείξει εάν µπορεί να επιφέρει ένα µεικτό θετικό αποτέλεσµα: από τη µια πλευρά να δίνει ευκαιρίες και τέλος , να µην αφήνει σηµαντικά κενά προστασίας.
Το ζητούµενο είναι ότι ο Ν. 4738/2020 είναι ένα σύγχρονο εργαλείο διαχείρισης χρέους, εναρµονισµένο µε τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Το Ερώτηµα που τίθεται είναι εάν η δεύτερη ευκαιρία που υπόσχεται ο νόµος αυτός, θα µπορέσει να υπηρετήσει πραγµατικά τον σκοπό της δίκαιης εξυγίανσης και την επανένταξης των πολιτών στην οικονοµική ζωή.
Εδώ είναι ευθύνη όλων εµάς των οικονοµικών συµβούλων που µε κάθε τρόπο θα εµπλακούµε στην διαχείριση της διαδικασίας.
Θα πρέπει να σταθούµε στο ύψος των περιστάσεων µε υπευθυνότητα , σαφήνεια και αντικειµενικότητα εφαρµόζοντας στην πράξη τις ευεργετικές διατάξεις του Ν 4738/2020.
