Για τον απολογισμό της Αντιπυρικής Περιόδου 2025 ενημέρωσε τα μέλη της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος και της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιφερειών της Βουλής την Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Κεφαλογιάννης.
Στη συνεδρίαση παρέστησαν, επίσης, ο υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Κώστας Κατσαφάδος, ο αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, αντιστράτηγος Θεόδωρος Βάγιας και ο γενικός γραμματέας Δασών Στάθης Σταθόπουλος.
Απευθυνόμενος στα μέλη των Επιτροπών, ο υπουργός, ανέφερε ότι «η συζήτηση για τον απολογισμό της αντιπυρικής περιόδου διεξάγεται μετά την ανάληψη της σχετικής πρωτοβουλίας και αντανακλά στην πραγματικότητα μια συνειδητή πολιτική επιλογή: να μεταφερθεί ο διάλογος για τις φυσικές καταστροφές από το πεδίο της συγκυριακής αντιπαράθεσης στο πεδίο της θεσμικής λογοδοσίας, της τεκμηρίωσης και του δημοκρατικού ελέγχου». Τόνισε ότι πρόκειται για πρωτοβουλία «που δεν έχει αποσπασματικό χαρακτήρα, αλλά φιλοδοξεί να αποκτήσει μόνιμη και σταθερή διάσταση στη λειτουργία της Πολιτείας»
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη θεσμοθέτηση του απολογισμού της αντιπυρικής περιόδου, μέσω ετήσιας Έκθεσης που θα κατατίθεται στη Βουλή, ώστε η συζήτηση και ο στρατηγικός σχεδιασμός να στηρίζονται σε σταθερό, θεσμικό και τεκμηριωμένο πλαίσιο.
Τα στοιχεία
Παρουσιάζοντας τα βασικά στοιχεία, ο υπουργός ανέφερε ότι, σύμφωνα με τα δεδομένα του EFIS (ευρωπαϊκός μηχανισμός καταγραφής δασικών πυρκαγιών), το 2025 αποτέλεσε τη δυσκολότερη χρονιά για την ευρωπαϊκή ήπειρο από τότε που υπάρχουν συγκρίσιμα στοιχεία. Όπως εξήγησε, ο μέσος όρος καμένων εκτάσεων στην Ευρώπη την περίοδο 2006–2024 ανέρχεται σε 3,5 εκατ. στρέμματα, ενώ το 2025 έφτασε τα 10,3 εκατ. στρέμματα. Πρόκειται για σχεδόν τριπλάσια έκταση σε σχέση με τον μέσο όρο της εικοσαετίας και για τιμή που ξεπερνά ακόμη και το προηγούμενο ιστορικό υψηλό των 9,9 εκατ. στρεμμάτων. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης καταγράφεται αύξηση +192% σε σχέση με τον μέσο όρο της εικοσαετίας, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την Κύπρο (+642%) και τη Γερμανία (+718%). Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στη γεωγραφική μετατόπιση του κινδύνου, σημειώνοντας ότι ακόμη και το Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραψε περισσότερες καμένες εκτάσεις από την Ελλάδα, έστω και αν αυτές ανήλθαν σε περίπου 600 στρέμματα σε απόλυτο μέγεθος.
Αναφερόμενος στην Ελλάδα, ο Γ. Κεφαλογιάννης τόνισε ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του EFIS, η χώρα κατέγραψε μείωση -5% στις καμένες εκτάσεις σε σύγκριση με τον μέσο όρο της εικοσαετίας, με συνολικά 478.190 στρέμματα.
Ο υπουργός ανέφερε ακόμη ότι, σύμφωνα με το EFIS, οι ενάρξεις πυρκαγιών ήταν μειωμένες κατά 14,7% σε σχέση με τον μέσο όρο της εικοσαετίας, υπενθυμίζοντας ότι «στην αρχή της αντιπυρικής περιόδου είχαν τεθεί τρεις βασικοί στόχοι: λιγότερες ενάρξεις, ταχεία αντιμετώπιση και ολιστική διαχείριση των μεγάλων περιστατικών». Στο πλαίσιο αυτό, ευχαρίστησε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για τη συμβολή τους, από τα Σώματα Ασφαλείας και τις Ένοπλες Δυνάμεις έως τους εθελοντές, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, το ΕΚΑΒ και τις δασικές υπηρεσίες.
«Αυξημένος δείκτης επικινδυνότητας»
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην αυξημένη επικινδυνότητα του 2025. Όπως εξήγησε, ο δείκτης επικινδυνότητας των πυρκαγιών κινήθηκε «πολύ πάνω από το μέσο όρο της εικοσαετίας», φτάνοντας έως και σε ιστορικά υψηλά επίπεδα μέχρι περίπου τον Σεπτέμβριο, ενώ καταγράφηκε σημαντική αύξηση των ημερών πολύ υψηλού κινδύνου. Ειδικότερα, οι ημέρες με δείκτη επικινδυνότητας 4 και 5 ήταν 33 την περίοδο 2010–2020, αυξήθηκαν σε 45 την περίοδο 2021–2024 και διαμορφώθηκαν σε 43 το 2025. Επιπλέον, «το 2025 είχαμε έξι ημέρες κατηγορίας 5», όταν ο μέσος όρος της προηγούμενης εξαετίας ήταν 1,1 ημέρα.
Ως προς την επιχειρησιακή εικόνα, ο υπουργός ανέφερε ότι από περίπου 5.200 ενάρξεις πυρκαγιών, το 84,3% κατέληξε σε καμένη έκταση 0–10 στρεμμάτων και ένα επιπλέον 12,5% σε 10–100 στρέμματα. Έτσι, συνολικά περίπου το 97% των περιστατικών ελέγχθηκαν πριν εξελιχθούν σε πολύ μεγάλες πυρκαγιές, δηλαδή μέχρι τα 100 στρέμματα. Το υπόλοιπο 3% αντιστοιχούσε σε πυρκαγιές 100–1.000 στρεμμάτων (2,5%), ενώ οι πολύ μεγάλες πυρκαγιές άνω των 10.000 στρεμμάτων («Mega fire») ανήλθαν σε 9. Στο ίδιο πλαίσιο, σημείωσε ότι το 84% των πυρκαγιών «σβήνονται κατά μέσο όρο, εντός δύο ωρών και 18 λεπτών», ενώ ο μέσος χρόνος πρώτης προσβολής ήταν 14,2 λεπτά, γεγονός που συνέβαλε καθοριστικά στον περιορισμό της εξάπλωσης.
Η γεωγραφία των πυρκαγιών
Παρουσιάζοντας τη χωρική κατανομή των ενάρξεων, ο Γ. Κεφαλογιάννης ανέφερε ότι πέντε Περιφέρειες —Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, Θεσσαλία, Δυτική Ελλάδα, Πελοπόννησος και Κεντρική Μακεδονία— συγκεντρώνουν το 60% των πυρκαγιών της χώρας. Οι συχνότερες αιτίες σχετίζονται με εργασίες σε αγροτικές ζώνες, όπως η καύση υπολειμμάτων καλλιεργειών και οι καθαρισμοί αγρών. Επιπλέον, σημείωσε ότι δέκα Δήμοι (Κιλελέρ, Πηνειού, Πύργου, Άβδηρα, Καλαμάτα, Ορεστιάδα, Σοφάδες, Τοπείρου, Φαρσάλων και Κομοτηνής) συγκεντρώνουν το 22% των πυρκαγιών, με σαφή σύνδεση με τη γεωργική δραστηριότητα.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στον νέο Εθνικό Χάρτη Εκτίμησης Δασικών Πυρκαγιών, ο οποίος εκδόθηκε πρόσφατα και αποτελεί, όπως τόνισε, την πρώτη επικαιροποίησή του από το 1980. Ο χάρτης ενσωματώνει δεδομένα 45 ετών, δασικούς χάρτες και άλλα διαθέσιμα στοιχεία, κατατάσσοντας όλους τους Δήμους σε τρεις κατηγορίες (κόκκινο, κίτρινο, πράσινο), ώστε να επιτυγχάνεται στοχευμένη πρόληψη και ορθολογική κατανομή πόρων και επιχειρησιακών δυνάμεων.
Οι μεγάλες φωτιές και η πιο «καυτή» ημέρα
Σε σχέση με τις μεγάλες πυρκαγιές, ο υπουργός ανέφερε ότι οι 9 mega fires του 2025 (Χίος δύο φορές, Φενεός, Κύθηρα, Εύβοια, Κερατέα, Ζάκυνθος, Δυτική Αχαΐα και Άρτα) ήταν αριθμητικά περισσότερες από τον μέσο όρο της εικοσαετίας 2006–2024, που είναι έξι. Ωστόσο, επισήμανε ότι ενώ ο μέσος όρος καμένων εκτάσεων από μεγάλες πυρκαγιές την εικοσαετία ανερχόταν σε 58.315 στρέμματα, το 2025 περιορίστηκε στα 29.280 στρέμματα, γεγονός που, όπως είπε, υποδηλώνει «τουλάχιστον κατά 50%» μικρότερη καμένη έκταση σε σχέση με τον ιστορικό μέσο όρο.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη δυσκολότερη ημέρα της περιόδου, στις 12 Αυγούστου 2025, όταν καταγράφηκαν ταυτόχρονα 86 δασικές πυρκαγιές, εκ των οποίων οι 18 αντιμετωπίστηκαν με εναέρια μέσα. Την ίδια ημέρα, η Πυροσβεστική κλήθηκε να διαχειριστεί και 117 αστικά περιστατικά, δηλαδή συνολικά περίπου 200 συμβάντα σε όλη τη χώρα. Στο ιστορικό συγκριτικό πλαίσιο, σημείωσε ότι το 2007, με πέντε mega fires σε μία ημέρα, καταγράφηκαν περίπου 1.000.000 στρέμματα καμένων εκτάσεων, το 2021 700.008 στρέμματα, το 2023 19.000 στρέμματα, ενώ το 2025, στη δυσκολότερη ημέρα, 146.000 στρέμματα.
Σε ό,τι αφορά το είδος των εκτάσεων που επλήγησαν, ανέφερε ότι το 13,4% αφορούσε «καθαρό δάσος», το 35,8% ημιδασικά συστήματα, το 25,7% βοσκότοπους και λειμώνες, το 19,4% γεωργικά συστήματα (κυρίως υπολείμματα καλλιεργειών) και το 1,7% αστικές ή τεχνητές επιφάνειες. Τόνισε επίσης ότι καταγράφηκε μείωση περίπου 77,6% στα καμένα δάση σε σύγκριση με τον μέσο όρο της εικοσαετίας.
Για το 112 και τις συλλήψεις
Αναφερόμενος στο 112, ο υπουργός επισήμανε ότι «το 112 ενεργοποιήθηκε μόλις στο 5,5% των πυρκαγιών», με 1,9% για ετοιμότητα και ενημέρωση και 3,6% για απομάκρυνση, υπογραμμίζοντας ότι «δεν υπάρχει καμία κατάχρηση» και ότι η ενεργοποίηση γίνεται μόνο όταν υφίσταται πραγματικός κίνδυνος.
Τέλος, σημαντική ήταν η αναφορά στα αποτελέσματα της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού. Όπως ανέφερε, ο μέσος όρος συλλήψεων την περίοδο 2015–2024 ήταν 219, ενώ το 2025 «διπλασιάστηκαν στα 402». Παράλληλα, σημείωσε ότι το 2024 καταγράφηκαν 12 προφυλακίσεις και το 2025 11, όταν «την προηγούμενη σχεδόν δεκαετία υπήρχε μόλις μία προφυλάκιση», τονίζοντας ότι η χρήση drones συνέβαλε τόσο στην εξιχνίαση όσο και στην προληπτική σύλληψη δραστών σε ημέρες υψηλής επικινδυνότητας.
«Πάνω από 140% αύξηση πόρων σε μια τετραετία»
Απαντώντας σε επιμέρους τοποθετήσεις βουλευτών, ο Γ. Κεφαλογιάννης αναφέρθηκε στον Κρατικό Προϋπολογισμό που είχε ψηφιστεί 2 ημέρες νωρίτερα, επισημαίνοντας ότι, «ως προς την πολιτική προστασία της χώρας έχει ένα κονδύλι το οποίο πλέον αφορά το 1 δισ. 430 εκατομμύρια, όταν το 2022 ανερχόταν περίπου στα 600 εκατομμύρια, γεγονός που συνιστά αύξηση 140% σε τέσσερα χρόνια». Τόνισε ότι η επένδυση αυτή «αφορά ολόκληρο τον κύκλο της πολιτικής προστασίας, από την πρόληψη έως την αποκατάσταση».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη στελέχωση του Πυροσβεστικού Σώματος, σημειώνοντας ότι για το 2026 έχει ληφθεί απόφαση για 1.076 νέες προσλήψεις, γεγονός που θα οδηγήσει στον ιστορικά υψηλότερο αριθμό προσωπικού, με περίπου 16.500 μόνιμους και πυροσβέστες πενταετούς υποχρέωσης και 2.500 εποχικούς, συνολικά περίπου 19.000 άτομα. Υπενθύμισε ότι οι οργανικές θέσεις ανέρχονται σε 17.400, υπογραμμίζοντας ότι υπάρχει υπερκάλυψη κατά την αντιπυρική περίοδο, η οποία στην πράξη έχει ήδη επεκταθεί, καθώς οι εποχικοί πυροσβέστες πλέον προσλαμβάνονται για οκτώ μήνες, από 1η Απριλίου έως τέλη Νοεμβρίου.
«Πάνω από 5.000 νέοι πυροσβέστες σε 6 χρόνια»
Συγκρίνοντας τα στοιχεία με το παρελθόν, ανέφερε ότι το 2019 το Πυροσβεστικό Σώμα διέθετε περίπου 13.900 άτομα συνολικά, ενώ σήμερα ο αριθμός ανέρχεται σε 19.000, επισημαίνοντας ότι «μέσα σε έξι χρόνια έχουν προσληφθεί 5.000 παραπάνω γυναίκες και άντρες στο Πυροσβεστικό Σώμα». Τόνισε ότι οι αναφορές περί χιλιάδων κενών οργανικών θέσεων δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και κάλεσε όποιον διαθέτει διαφορετικά στοιχεία να τα καταθέσει.
Για τις εθελοντικές οργανώσεις, υπενθύμισε ότι έχει θεσπιστεί απαλλαγή από τέλη κυκλοφορίας και ταξινόμησης για τα οχήματά τους και ότι για πρώτη φορά προβλέφθηκε στον προϋπολογισμό κονδύλι 300.000 ευρώ για την κάλυψη πάγιων εξόδων των πιστοποιημένων οργανώσεων, χαρακτηρίζοντας τη ρύθμιση αυτή ως έμπρακτη αναγνώριση του έργου τους.
Εθνικός Χάρτης Εκτίμησης Κινδύνου
Ο υπουργός αναφέρθηκε στον Εθνικό Χάρτη Εκτίμησης Κινδύνου Δασικών Πυρκαγιών, σημειώνοντας ότι «για πρώτη φορά από το 1980 η χώρα διαθέτει έναν εθνικό χάρτη», βάσει του οποίου πλέον θα καθορίζονται οι υποχρεώσεις όλων των επιπέδων διοίκησης. Τόνισε ότι προχωρά κανονικά το πρόγραμμα της εθνικής βάσης δεδομένων ύψους 45 εκατ. ευρώ με χρήση τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και το πρόγραμμα αναβάθμισης των Canadair, ενώ για το 112 ανέφερε ότι τα περιστατικά υπερέκδοσης ανέρχονται μόλις στο 5,5%.
Σχολιάζοντας τα συγκριτικά στοιχεία με την Ευρώπη, ανέφερε ότι το 2025 καταγράφηκε αύξηση 192% των καμένων εκτάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με χώρες της Βαλκανικής να παρουσιάζουν πολλαπλάσιες αυξήσεις, ενώ η Ελλάδα κατέγραψε μείωση 5%, υπογραμμίζοντας ότι τα στοιχεία προέρχονται από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό EFIS.
Τέλος, αναφορικά με τη χωροθέτηση πυροσβεστικών κλιμακίων, ξεκαθάρισε ότι στο εξής οι αποφάσεις δεν θα λαμβάνονται με πολιτικά ή τοπικά κριτήρια, αλλά αποκλειστικά βάσει επιχειρησιακών αναγκών και του εθνικού χάρτη κινδύνου. Για τη συνεργασία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο, ανέφερε ότι προβλέπεται η δημιουργία μονάδας πυρομετεωρολόγων στο ΕΣΚΕΔΙΚ, με real timeδεδομένα για την υποστήριξη της Πυροσβεστικής.
