Διαπολιτισμικότητα και e-learning

Γράφουν: Ειρήνη Χαϊδή, Ειδική Παιδαγωγός, Επιστημονικός συνεργάτης ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ.

Λιζέτα Μπακόλα, Φιλόλογος, Ειδική Παιδαγωγός, Επιστημονικός συνεργάτης ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ.

Κωνσταντίνος Ελευθερίου, Μηχανολόγος Μηχανικός, Σύμβουλος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων & Τεχνολογίας.

Σημαντικές εθνοτικές, κοινωνικές και θρησκευτικές ομάδες αποτελούσαν ανέκαθεν μέρος της ελληνικής κοινωνίας. Στο πλαίσιο της αυξανόμενης διαφορετικότητας στη χώρα μας, τα σχολεία έχουν να διαδραματίσουν έναν επιπλέον ρόλο.

Η  είναι η απάντηση στην ποικιλομορφία της τάξης, με στόχο να υπερβεί την παθητική συνύπαρξη, να επιτύχει έναν αναπτυσσόμενο και βιώσιμο τρόπο συμβίωσης σε πολυπολιτισμικές κοινωνίες, μέσω της δημιουργίας κατανόησης, σεβασμού και παραγωγικού διαλόγου μεταξύ των διαφορετικών ομάδων. Η διαπολιτισμική εκπαίδευση είναι πολύτιμη για όλους τους μαθητές ώστε να τους εξοπλίσει με δεξιότητες για να συμμετέχουν σε μια ολοένα και πιο ποικιλόμορφη κοινωνία. Μέσω προγραμμάτων που ενθαρρύνουν τον διάλογο μεταξύ μαθητών διαφορετικών πολιτισμών, πεποιθήσεων, θρησκειών και ατομικών χαρακτηριστικών, η εκπαίδευση μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά και ουσιαστικά στο κοινωνικό σύνολο.

Ανάδειξη στόχων διαπολιτισμικής μάθησης

H διαπολιτισμική εκπαίδευση και μάθηση αποτελεί μια διαπολιτισμική διαδικασία, με κύριο στόχο την καλύτερη επικοινωνία, ευημερία και αλληλεπίδραση. Στο πεδίο αυτό, πιστεύουμε ότι μπορούμε να πραγματοποιήσουμε τους μαθησιακούς μας στόχους στα παιδιά, ώστε:

1. Να αναπτύξουν διαπολιτισμική ευαισθησία και επίγνωση, μαθαίνοντας να εξετάζουν, να αναλύουν και να επιλύουν προβλήματα από την οπτική γωνία των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων τους.
2. Να καλλιεργήσουν διαπολιτισμικές συμπεριφορές, οι οποίες περιλαμβάνουν την ανεκτικότητα, τον σεβασμό, την περιέργεια και την ενσυναίσθηση προς άλλους πολιτισμούς.
3. Να αποκτήσουν πολιτιστική γνώση, τόσο στη γενική κουλτούρα όσο και στην εκάστοτε ιδιόμορφη κουλτούρα, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή σε μη εμφανή πολιτιστικά στοιχεία, που είναι σαν το κρυμμένο μέρος ενός παγόβουνου.

Τέλος, ο απώτερος στόχος της διαπολιτισμικής μάθησης είναι να μετατρέψει τη συνειδητοποίηση, τις στάσεις και τις γνώσεις μας σε ικανότητα και να αναπτύξει ευελιξία και προσαρμοστικότητα στη διαπολιτισμική επικοινωνία.

Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών (ΤΠΕ)

Οι Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών (εφεξής ΤΠΕ) και συγκεκριμένα η ηλεκτρονική μάθηση είναι ουσιαστική στις μέρες μας για λόγους πολιτικής, κοινωνιολογικής και οικονομικής τάξης και έχουν σημαδέψει ένα σταυροδρόμι στα σημερινά πρότυπα μάθησης και επικοινωνίας.

Η ηλεκτρονική μάθηση είναι επίσης μέρος αυτής της τάσης. Η ηλεκτρονική μάθηση ορίστηκε, μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισαβόνας, ως η προσέγγιση με επίκεντρο τον μαθητή για τη «χρήση νέων τεχνολογιών πολυμέσων και του διαδικτύου για βελτίωση της ποιότητας της μάθησης, με τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε πόρους και υπηρεσίες, καθώς και εξ αποστάσεως ανταλλαγές και συνεργασία».

Είναι αναμφισβήτητο σήμερα ότι η ηλεκτρονική μάθηση είναι μια εξελισσόμενη έννοια και ακολουθεί τον ρυθμό της τεχνολογίας για καινοτομία. Ορισμένοι ειδικοί έχουν δει την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής μάθησης ως μια αλλαγή στο πρότυπο μάθησης.

Πλεονεκτήματα & μειονεκτήματα της e-learning και διαπολιτισμικότητας

Η χρήση στη διαπολιτισμική εκπαίδευση της e-learning εκπαίδευσης, προϋποθέτει:

• την ανάπτυξη νέων διεπιστημονικών προσεγγίσεων στη διδακτική μεθοδολογία
• την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών
• τη θέσπιση αυστηρών κριτηρίων για την αξιολόγηση των πληροφοριακών δεδομένων, ώστε:

1. Να διασφαλίζει ίσες ευκαιρίες σε όλους τους μαθητές, να προάγει την κατανόηση, την αλληλεπίδραση και τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών εθνοπολιτισμικών ομάδων και γλωσσικών διαφορών.
2. Να παρέχει άμεση πρόσβαση σε απομακρυσμένες πηγές πολιτιστικού – παιδαγωγικού υλικού (εξειδικευμένες βιβλιοθήκες, βάσεις δεδομένων, πολιτιστικά ιδρύματα και οργανισμούς, μουσεία κ.τ.λ.)
3. Να διευρύνει τις δυνατότητες προώθησης της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, αυξάνoντας τις ευκαιρίες μάθησης για όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας, παρέχοντας περισσότερες ευκαιρίες μάθησης και μάλιστα αρκετά διαφορετικές από εκείνες που προσφέρει η παραδοσιακή εκπαίδευση.
4. Να αποτελεί τρόπο εναλλακτικής προσέγγισης της διαφορετικότητας, καθώς πολλοί χρήστες (multi-user domain) έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνούν ταυτόχρονα στο ίδιο περιβάλλον, να συμμετέχουν σε συζητήσεις σε «δωμάτια συνομιλίας» (chat rooms) ή και αντικείμενα συζητήσεων.
5. Οι εκπαιδευτικοί των πολυπολιτισμικών τάξεων ν’ αναπτύσσουν νέους τρόπους παράδοσης της διδακτέας ύλης, να αξιοποιούν διαπολιτισμικά αναλυτικά προγράμματα μέσα από σχέδια μαθημάτων, εικονικά μουσεία, πολιτισμικά βίντεο και ηχητικά ακούσματα από διαφορετικές χώρες, γλωσσολογικές και άλλες γλωσσικές πηγές.
6. Οι μαθητές ν’ ανταλλάσσουν απόψεις γύρω από θέματα που τους ενδιαφέρουν ή ν’ αναπτύσσουν μια σειρά πολυμεσικών σχεδίων εργασίας (πρότζεκτς) με συνομηλίκους τους από διαφορετικές χώρες, δημιουργώντας εποικοδομητικές σχέσεις σε όλο τον κόσμο, μέσα από την κατανόηση των γλωσσικών διαφορών ή των διαφορών που δημιουργούνται λόγω φύλου, φυλής, οικονομικής ανάπτυξης και βασικής εκπαίδευσης. Με τον τρόπο αυτόν παρέχονται περισσότερες ευκαιρίες στους πολιτισμικά διαφορετικούς μαθητές να χρησιμοποιήσουν τόσο τη μητρική όσο και την επίσημη γλώσσα της χώρας υποδοχής.
7. Οι ευκαιρίες περιορίζονται, δυστυχώς, μόνο σε όσους έχουν πρόσβαση στις κατάλληλες τεχνολογίες καθώς και η παροχή ίσων ευκαιριών σε όλους, όσοι θεωρούνται «διαφορετικοί», περιθωριοποιημένοι και απομονωμένοι.

Συμπερασματικά, η e-learning εκπαίδευση μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, γιατί:

α) αυξάνει τις δυνατότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και αλληλεπίδρασης και

β) παρέχει περισσότερες ευκαιρίες μάθησης σε όλους τους μαθητές, με πρόσβαση στις επικοινωνίες με πολυμέσα και δυνατότητες δημιουργικής αλληλεπίδρασης μέσα από γραπτά κείμενα, προφορική συνομιλία και βίντεο, εύκολη και γρήγορη αλληλεπίδραση μεταξύ ενός εξαιρετικά μεγάλου αριθμού ανθρώπων που βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση και ζουν σε διαφορετικό γεωγραφικό και πολιτισμικό περιβάλλον.

Η προσέγγιση της e-learning εκπαίδευσης μέσα από ένα παιδαγωγικό πλαίσιο εμπλουτισμένο με διαπολιτισμικές προσεγγίσεις, συνδέεται αρμονικά και λειτουργεί προς όφελος της διδασκαλίας και της μάθησης μέσα στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές τάξεις.

Ως καλή πρακτική των προαναφερθέντων, αποτελεί η παρακάτω δράση, μια από τις δραστηριότητες του Διαπολιτισμικού Δικτύου «Αριάδνη – Οδυσσέας: Μίτος και Νόστος».

Διαδικτυακή συνάντηση σχολείων του Διαπολιτισμικού Δικτύου, με θέμα τις αξίες του αθλητισμού

Στο πλαίσιο των δράσεων του Διαπολιτισμικού Δικτύου «Αριάδνη – Οδυσσέας: Μίτος και Νόστος» και το Πολιτιστικό Πρόγραμμα, Ολυμπιακά Ιδεώδη – Αλεξάνδρεια – Μαρούσι που υλοποιείται για 2ο χρόνο, πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη μεταξύ των παρακάτω σχολείων:

α. του Δημοτικού Σχολείου Ισθμίων και

β. του Πρατσίκειου – Τοσίτσαιου Δημοτικού Σχολείου Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, την Παρασκευή 10 Ιουνίου 2022.

Μαθητές, μαθήτριες και οι εκπαιδευτικοί των δύο σχολείων συναντήθηκαν διαδικτυακά και είχαν την ευκαιρία να συνομιλήσουν με την κα Μαρία Καρπαθάκη, αστυνόμο Α’, παγκόσμια πρωταθλήτρια Tae Kwon Do, πρέσβειρα της δράσης Be Active καθώς και με την κα Νεκταρία Κωνσταντίνου, γυμνάστρια, μέλος της Επιτροπής Πιερ ντε Κουμπερτέν.

Τη συνάντηση διοργάνωσε η κα Ειρήνη Χαϊδή, εκπαιδευτικός και συντονίστρια του Δικτύου. Παραβρέθηκαν επίσης: ο κ. Αθανάσιος Δρίγκας, διευθυντής του NetmediaLab του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, η κα Λιζέτα Μπακόλα, εκπαιδευτικός και υπεύθυνη επικοινωνίας του Δικτύου και ο κ. Κων/νος Ελευθερίου, μηχανολόγος μηχανικός, σύμβουλος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων & Τεχνολογίας.

Τα παιδιά των Δ1 και Δ2 τάξεων του Δημοτικού Σχολείου Ισθμίων με τον συντονισμό της διευθύντριας κας Βάιας Μανώλη και την υποστήριξη των εκπαιδευτικών τους κυριών Αφροδίτης Μένη (Δ1), Ελευθερίας Καργαδούρη (Δ2), Δέσποινας Βροντίση (Φυσικής Αγωγής), είχαν αναζητήσει τις απαραίτητες πληροφορίες, είχαν ετοιμάσει ερωτήσεις αλλά και καλοκαιρινές κάρτες.

Την ομάδα των μαθητών/τριών από το Πρατσίκειο – Τοσίτσαιο Δημοτικό Σχολείο Αλεξάνδρειας συντόνιζε η εκπαιδευτικός κα Κασσανδρή Τσίτσου και ο διευθυντής κ. Κων/νος Ρήγας.

Η κα Μαρία Καρπαθάκη ρωτήθηκε από τα παιδιά για το άθλημα του Tae Kwon Do και τις αρχές του, το ξεκίνημά της, τις δυσκολίες που αντιμετώπισε, τα άτομα που τη βοήθησαν. Ρωτήθηκε επίσης για τη δουλειά της στην Ελληνική Αστυνομία, την πορεία της και πώς την έχει βοηθήσει ο αθλητισμός στη ζωή της.

Η συζήτηση επικεντρώθηκε στις αξίες του αθλητισμού, τα οφέλη της άσκησης, τα υγιή πρότυπα στη ζωή των ανθρώπων και ειδικά των παιδιών.

«Σημασία έχει η διαδρομή και όχι μόνο το αποτέλεσμα! Πάντα είσαι κερδισμένος από έναν αγώνα είτε κερδίσεις είτε χάσεις!»

«Δεν τα παρατάμε στις δυσκολίες! Συνεχίζουμε…» είπε η κ. Μ. Καρπαθάκη.

Τόνισε επίσης, ότι στην κατάκτηση των μεταλλίων την οδήγησαν η στήριξη της οικογένειάς της, καθώς και οι αρχές και οι αξίες που της μεταλαμπάδευσαν.

Όλα τα παιδιά συμμετείχαν με πραγματικό ενθουσιασμό στη διαδικτυακή συνάντηση.

Στο τέλος ευχήθηκαν καλό καλοκαίρι και χαιρέτισαν δείχνοντας τις κάρτες τους.

Η αποχαιρετιστήρια δράση έκλεισε με την ευχή όλων να ανταμώσουν τον Σεπτέμβρη στη συνέχεια του προγράμματος, με περισσότερες δράσεις συνεργασίας που θα οδηγήσουν στη σύσφιξη σχέσεων ανάμεσα στους Έλληνες μαθητές, εκπαιδευτικούς, γονείς της ημεδαπής και της Ελλάδας των «ξεχασμένων» παροικιών.

Ευχαριστούμε τους:

1. Κων/νο Ρήγα, διευθυντή του Τοσίτσαιου Πρατσίκειου Δημοτικού Σχολείου Αλεξάνδρειας Αιγύπτου
2. Βάγια Μανόλη, διευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου Ισθμίων Κορίνθου
3. Κασσανδρή Τσίτσου, εκπαιδευτικό του Τοσίτσαιου – Πρατσίκειου Δημοτικού Σχολείου Αλεξάνδρειας Αιγύπτου
4. Τις εκπαιδευτικούς: Αφροδίτη Μένη (Δ1), Ελευθερία Καργαδούρη (Δ2) και Δέσποινα Βροντίση (Φυσικής Αγωγής) του Δημοτικού Σχολείου Ισθμίων Κορίνθου, για την πάντα δημιουργική, ενθουσιώδη και ενεργό συμμετοχή τους.

Εκ μέρους όλων των μελών του έργου

Η συντονίστρια

Ειρήνη Χαϊδή.