Γράφει ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, Δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης,
Α’ Αντιπρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ)
Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως η έννοια της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, εισήχθη για πρώτη φορά στον πολιτικό διάλογο της χώρας από τον σημερινό πρωθυπουργό, ήδη από το 2014 όταν ήταν υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.
Κατά την κυβερνητική θητεία του ξεκίνησε διαδικασία διαλόγου με τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, θεσπίστηκαν κάποιες πρώτες διαδικασίες στη σωστή κατεύθυνση, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είδαμε τις ριζικές νομοθετικές πρωτοβουλίες που απαιτούνται, για να πετύχουμε την ουσιαστική και αποτελεσματική συλλειτουργία των επιπέδων της Δημόσιας Διοίκησης, που μας οδηγεί στην πραγματική έννοια της Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης.
Η Ελληνική Δημόσια Διοίκηση, για να καταστεί λειτουργική σύμφωνα με τις αρχές της πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης, οφείλει να διασφαλίσει τον οριζόντιο συντονισμό του κυβερνητικού έργου και τον κάθετο συντονισμό των διοικητικών επιπέδων. Ζητούμενο είναι η συστημική συνεργασία των επιπέδων αυτών με τη χρήση και των σύγχρονων τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνιών. Δηλαδή, τα τρία διοικητικά επίπεδα (κεντρικό, περιφερειακό, δημοτικό) να συγκροτούν όχι άθροισμα, αλλά σύστημα αποτελούμενο από ισότιμους εταίρους.
Η προώθηση της Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης και η ουσιαστική αποκέντρωση των εξουσιών προϋποθέτει την αξιολόγηση και την επανοριοθέτηση των αρμοδιοτήτων των τριών επιπέδων της Δημόσιας Διοίκησης και τη συστημική συνεργασία των επιπέδων αυτών.
Η Πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση αφορά καταρχήν, στην καθοριστική συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μέσω των συλλογικών οργάνων της στον σχεδιασμό και την άσκηση των επιτελικών λειτουργιών και ιδιαίτερα:
1. Του αναπτυξιακού προγραμματισμού, δηλαδή του προγραμματισμού της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ανάπτυξης.
2. Του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού και
3. Του επιχειρησιακού σχεδιασμού.
Στη συνέχεια, αφορά (ενδεικτικά) και τις ακόλουθες λειτουργικά πεδία:
– Αδειοδότηση επαγγελματικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας.
– Αδειοδότηση των έργων και των επενδύσεων περιφερειακής και τοπικής σημασίας (με βάση εγκεκριμένα χωροταξικά και πολεοδομικά σχέδια).
– Αποφασιστική συμμετοχή στην έγκριση του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού.
– Παρακολούθηση της κατάστασης του περιβάλλοντος και εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου προστασίας του περιβάλλοντος (έδαφος, αέρας, θάλασσα).
– Διαχείριση των υδάτων.
– Διαχείριση των στερεών και των υγρών αποβλήτων.
– Διαχείριση των κινδύνων από φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές – Πολιτική προστασία.
– Ανάδειξη των πολιτιστικών πόρων.
– Διοίκηση της ενδοπεριφερειακής συγκοινωνίας.
– Παρακολούθηση της λειτουργίας και συντήρηση των συγκοινωνιακών έργων περιφερειακής και τοπικής σημασίας.
– Διαχείριση των δημόσιων ακινήτων και υποδομών περιφερειακής και τοπικής σημασίας, των πάρκων και των ορεινών όγκων.
– Διαχείριση των μαρινών, των παραλιών και των παράκτιων εγκαταστάσεων.
Ταυτόχρονα, να κωδικοποιηθούν και να επανοριοθετηθούν οι αρμοδιότητες και να επαναπροσδιοριστούν οι συστημικές σχέσεις τους, κατά τομέα δημόσιας πολιτικής, να απλοποιηθούν οι σχετικές λειτουργίες και διαδικασίες, να διασφαλιστεί η διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων τόσο σε κάθετο επίπεδο (κατά τομέα δημόσιας πολιτικής), όσο και σε οριζόντιο επίπεδο (κατά επίπεδο της Διοίκησης και της Αυτοδιοίκησης), καθώς και η διαλειτουργικότητα με τις βάσεις δεδομένων που λειτουργούν σε εθνικό επίπεδο. Επίσης, να υποστηριχθούν όλοι οι φορείς της Διοίκησης και της Αυτοδιοίκησης στον νέο ρόλο που αναλαμβάνουν σε σχέση με την εξασφάλιση των απαραίτητων πόρων αλλά και τη διοικητική τους αυτοτέλεια, σύμφωνα με τη συνταγματική επιταγή.
Είναι καιρός λοιπόν να ξεπεράσουμε το παλιό και να δημιουργήσουμε νέο μοντέλο διακυβέρνησης, εγγύτερο στην κοινωνία, με δομές ουσιαστικού διαλόγου, με το σύνολο των πολιτών και την ευελιξία να προσαρμόζονται στις ραγδαία μεταβαλλόμενες ανάγκες της. Ένα μοντέλο στηριζόμενο στις αρχές μιας ισχυρής αποκέντρωσης και ουσιαστικής αναβάθμισης του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
