Με αφορμή την εξαιρετική παράσταση «Σοφοκλής, Οιδίπους Τύραννος» στη σκηνή του «Από Μηχανής» θεάτρου, ο ηθοποιός και αντιδήμαρχος Χαλανδρίου μάς μιλά για το έργο, για τη σχέση τέχνης και πολιτικής, αλλά και για τη σχέση του με τον αείμνηστο πατέρα του και κορυφαίο καλλιτέχνη Νότη Μαυρουδή
Hθοποιός και αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος στον Δήμο Χαλανδρίου. Ένας άνθρωπος χαρισματικός, προσωπικότητα ξεχωριστή και ιδιαίτερη.
Η κουβέντα μαζί του με εντυπωσίασε αλλά και με συγκίνησε. Ο λόγος για τον Χάρη Μαυρουδή. Τον συναντώ στο «Από Μηχανής» θέατρο και στην παράσταση «Σοφοκλή, Οιδίπους Τύραννος». Η ερμηνεία του επί σκηνής με ταξίδεψε. Έπειτα ακολούθησε η συνέντευξή μας.
Ο Χάρης Μαυρουδής απαντάει σε όλες μου τις ερωτήσεις. Μου μιλάει για την παράσταση, για τη σχέση τέχνης – πολιτικής, αλλά και για τον αείμνηστο και σπουδαίο καλλιτέχνη πατέρα του, τον πολυαγαπημένο Νότη Μαυρουδή.
Κάποτε ο σπουδαίος Γιώργος Σεφέρης είχε πει: «Η Τέχνη είναι το υψηλότερο μέσο που βοηθά τους ανθρώπους να πλησιάσουν ο ένας τον άλλον. Τίποτε δεν μας ενώνει καλύτερα από μια κοινή καλλιτεχνική συγκίνηση». Αυτά τα λόγια ταξίδεψαν τη σκέψη μου κατά τη διάρκεια αυτής της κουβέντας.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΦΡΑΓΚΟΥΛΑΚΗ
Συμμετέχετε στη βραβευμένη παράσταση «Σοφοκλή, Οιδίπους Τύραννος». Μιλήστε μου για τον ρόλο τον οποίο ενσαρκώνετε.
Υποδύομαι έναν βοσκό αγγελιαφόρο που μεταφέρει άθελά του στον Οιδίποδα την αρχή του νήματος για το παρελθόν και το μυστικό που, ως τραγική ειρωνεία, δεν γνωρίζει ο ήρωας αλλά ξέρουν οι θεατές. Επίσης είμαι στον χορό μαζί με άλλους τρεις άξιους συναδέλφους και το χαίρομαι πολύ γιατί πάντα πίστευα πως ο χορός είναι ότι πιο απαιτητικό στο αρχαίο δράμα και ότι πιο συλλογικό μπορεί να επιδείξει το θέατρο.
Τι στάθηκε η αφορμή συνεργασίας σας με τον σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή της παράστασης Θανάση Σαράντο;
Έχω δει αρκετές σκηνοθεσίες του Θανάση Σαράντου και τον θεωρώ έναν πολύ σημαντικό εκφραστή μιας «σχολής» που έρχεται να αποδείξει τη διαχρονική σημασία να υπάρχουν σκηνοθέτες που μπορούν να καθοδηγήσουν τους ηθοποιούς, που γνωρίζουν σφαιρικά το κείμενο με το οποίο καταπιάνονται και που μπορούν να επιβιώσουν καλλιτεχνικά σε ένα πολιτικά αφιλόξενο περιβάλλον. Που επιλέγουν έργα που αγγίζουν τους θεατές και απαντάνε σε αρχέγονα υπαρξιακά ερωτήματα για τη φύση και την πορεία των ανθρώπων. Τον είχα γνωρίσει στο Θέατρο Τέχνης (στοιχείο που επίσης είναι σημαντικό για εμένα), όπου σπουδάσαμε και οι δύο με μια μικρή χρονική απόσταση. Συναντηθήκαμε θεατρικά σήμερα και εύχομαι να μας δοθούν και επόμενες ευκαιρίες συνεργασίας.
Ο Σοφοκλής στο πρόσωπο του Οιδίποδα σκιαγραφεί έναν άνθρωπο γυμνό, μόνο απέναντι στο αναπάντητο υπαρξιακό ερώτημα «ποιος είμαι;». Πόσο σημαντικό είναι κύριε Μαυρουδή να ξέρει κανείς ποιος είναι; Και τελικά, πόσο προσιτός ή δύσβατος είναι ο δρόμος προς την αυτογνωσία;
Ζούμε σε μια επίπλαστη εποχή. Με φίλτρα, κλειδαρότρυπες, όπου η ασχήμια κυριαρχεί στη δημόσια εικόνα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι άνθρωποι κατά την άποψή μου απομονωνόμαστε όλο και περισσότερο και μαζί με την απομόνωση έρχεται η απουσία της αυτογνωσίας. Δεν αποδεχόμαστε την εικόνα μας. Όχι μόνο εξωτερικά, αλλά και εσωτερικά. Τα «φίλτρα» του Instagram η «τέλεια» εικόνα συμπαρασύρει και την ειλικρίνεια απέναντι στον εαυτό μας. Στην ουσία του. Δεν είμαι σίγουρος πως καταβάλλουμε προσπάθεια να γνωρίσουμε τις ουσιαστικές μας ανάγκες. Αυτές που θα μας εξελίξουν και θα μας ικανοποιήσουν βαθιά μέσα μας. Χάνουμε την επαφή με την πραγματικότητα και γινόμαστε αυτό που οι άλλοι θέλουμε να προβάλουν πάνω μας. Αν απομυθοποιήσουμε αυτό που φαντάζει ως προσωπική επιτυχία και αναζητήσουμε τι είναι αυτό που πραγματικά μας εκφράζει, θα αντιληφθούμε πως μόνο μέσω της αυτογνωσίας θα βρούμε την ισορροπία που θα μας οδηγήσει στην πραγματική ευτυχία και ολοκλήρωση.
Είστε καλλιτέχνης και αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος στον Δήμο Χαλανδρίου. Η τέχνη υπηρετεί τα κοινά; Ποια θεωρείτε ότι πρέπει να είναι η σχέση της με την πολιτική;
Σε κάποιο σημείο του έργου, ο Σοφοκλής, μέσω του Οιδίποδα, αναφέρει πως η πολιτική είναι η μέγιστη μορφή τέχνης. Αυτό πώς μεταφράζεται; Ότι η πολιτική είναι μια τέχνη χειραγώγησης; Ότι είναι μια τέχνη ισορροπιών; Ότι είναι η κατεξοχήν τέχνη με την οποία ομορφαίνεις και μεταμορφώνεις τον κόσμο; Όπως και να έχει, η τέχνη χωρίς κοινό δεν υφίσταται. Το ίδιο συμβαίνει και με την πολιτική! Δεν ασκείς πολιτική για ιδιοτελείς σκοπούς αλλά για να βελτιώσεις, να ομορφύνεις τις συνθήκες ζωής και του πλανήτη μας. Τουλάχιστον αυτό οφείλουμε να έχουμε στον νου μας όσοι εμπλεκόμαστε με τα κοινά. Η τέχνη οφείλει να προτείνει και η πολιτική να υλοποιεί. Και οι δύο πρέπει να διαθέτουν όραμα και διεξόδους. Η τέχνη απαιτεί συνέργειες, το ίδιο με την πολιτική. Η τέχνη εξυπηρετεί το «εμείς» και όχι το «εγώ», όπως οφείλει και η πολιτική. Και οι δύο έχουν σχέσεις ιεραρχίας και εξουσίας. Και στις δύο αυτές μορφές «τέχνης» μπορεί να καταληφθείς από φιλοδοξία, ματαιοδοξία και έπαρση. Χρειάζεται για να μπορέσεις να αντισταθείς ισχυρές βάσεις και ηθικές αξίες. Επίσης πρέπει να εμπιστεύεσαι τους συνεργάτες σου στη σκηνή και στα γραφεία. Να θυμάσαι πως η δύναμη που ασκείς είτε πάνω στο σανίδι, είτε μέσω της πολιτικής είναι εφήμερη και όχι παντοτινή και πως πρέπει να είσαι καθαρός και ταπεινός, προκειμένου να υπηρετείς σωστά τον ρόλο που σου έχει ανατεθεί, είτε από τους πολίτες είτε από τον σκηνοθέτη.
Πιστεύετε στην εξουσία; Και τι σημαίνει για εσάς εξουσία;
Πιστεύω στην ιεραρχία και όχι στην εξουσία. Πιστεύω στην πειθώ μέσω του διαλόγου και όχι του καταναγκασμού. Πιστεύω στη δημοκρατία και όχι στον αυταρχισμό. Η δημοκρατία όμως απαιτεί ενημερωμένους και ενεργούς πολίτες. Δημοκρατία δεν σημαίνει μόνο την επιλογή των πολλών. Σημαίνει και προστασία των λίγων, των ευάλωτων. Και εδώ χρειάζεται η εξουσία προκειμένου να επιβάλει το δίκαιο. Και μόνο μέσω του δικαίου δικαιολογώ την εξουσία. Όταν αυτό εκλείπει, τότε η εξουσία γίνεται μόνο καταπιεστικός μοχλός επιβολής συμφερόντων και ιδεοληψιών.
Την ημέρα που παρακολούθησα την παράσταση, το θέατρο ήταν κατάμεστο. Τι κάνει μια παράσταση επιτυχημένη;
Πολλοί παράγοντες μπορούν να καθορίσουν την επιτυχία ή την αποτυχία μιας παράστασης. Η εμπορικότητα του σκηνοθέτη και των ηθοποιών, το καλό marketing, οι ακόλουθοι στο Instagram κ.ο.κ. Υπάρχει όμως και η άλλη οπτική της επιτυχίας που έχει να κάνει με τη δύναμη του έργου, την πρόταση του σκηνοθέτη, το επίπεδο ερμηνειών, της διάδοσης μιας καλής δουλειάς από στόμα σε στόμα. Και η παράστασή μας θέλω να πιστεύω πως αυτό το έχει κατακτήσει από την περασμένη χρονιά και καθιερώθηκε στη συνείδηση του κόσμου ως μια τέτοια συνταγή.
Γιατί οι παραστάσεις του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος είναι πάντα διαχρονικές; Και γιατί θα συστήνατε στους φίλους του θεάτρου να παρακολουθήσουν τη συγκεκριμένη παράσταση;
Γιατί οι αρχαίοι συγγραφείς που έζησαν στον κολοφώνα της εποχής της φιλοσοφίας και της ανακάλυψης, στο κέντρο του πολιτισμού της Μεσογείου και του τότε κόσμου, κατάφεραν να συλλάβουν και να σκιαγραφήσουν τη ψυχολογία του ανθρώπου. Να μιλήσουν για τις ενδόμυχες σκέψεις του, να εκφράσουν τα αρχέγονα μυστικά και ανησυχίες του, να προβληματιστούν και να θέσουν την αρχή όλων. Και αυτά τα κείμενα είναι τόσο διαχρονικά. Στην παράστασή μας μπορεί κανείς να διακρίνει τη φιλοδοξία, τη μοιρολατρία, την έπαρση και την αλαζονεία της εξουσίας, την ύβρη απέναντι στα ιδανικά, την τιμωρία της φθοράς, την αποκαθήλωση του ανθρώπου, την απόγνωση των πολιτών, τις μορφές εξουσίας. Στοιχεία που τα βλέπουμε και τα βιώνουμε στο σήμερα, στο χθες και προφανώς και στο μέλλον.
Έρχεται η Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών στη χώρα. Πώς είδατε την απόφαση αυτή της κυβέρνησης;
Αν οι ανακοινώσεις δεν έγιναν προκειμένου να προλάβουν τις εξελίξεις αναφορικά με το Προεδρικό Διάταγμα που υποτίμησε τις σπουδές των καλλιτεχνών και το οποίο το Συμβούλιο της Επικράτειας έκρινε πρόσφατα ως αντισυνταγματικό, τότε πιστεύω πως είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Άλλωστε πρόκειται για ένα πάγιο αίτημα του κλάδου εδώ και δεκαετίες. Από την άλλη οφείλω να είμαι αρκετά επιφυλακτικός διότι θεωρώ πως η κυβέρνηση στα ζητήματα της δημόσιας παιδείας πόσο μάλλον σε αυτά που συνδέονται με την καλλιτεχνική δημιουργία, αλλά και γενικότερα σε ζητήματα που αφορούν την καλλιτεχνική υπόσταση, έχει υποδείξει μια στάση από αδιάφορη έως εχθρική. Και αυτό μπορεί να το διαπιστώσει κανείς με τις μεθοδεύσεις για την υποβάθμιση των καλλιτεχνικών σχολείων, τη διάλυση που επιχειρείται στον ΕΚΟΜΕ, τις δυσκολίες που έβαλε στη διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων αλλά και στην εμμονή της για τη στήριξη των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Οπότε αναμένω να δω αν η απόφαση θα υλοποιηθεί και με ποιες προϋποθέσεις πριν εκφράσω την άποψή μου γι’ αυτό το ζήτημα.
Αγαπώ πολύ το «Πρωινό Τσιγάρο». Με ταξιδεύει… Πώς είναι να είστε γιος του αείμνηστου και κορυφαίου Έλληνα καλλιτέχνη Νότη Μαυρουδή;
Μου λείπει πολύ ο πατέρας μου. Μου λείπει η σχέση και η επικοινωνία μας και δεν έχει περάσει ούτε μια μέρα από τον θάνατό του μέχρι σήμερα που να μη τον σκεφτώ. Η ζωή μου μαζί του είναι γεμάτη αναμνήσεις και αγάπη. Άλλωστε με έμαθαν οι γονείς μου να τους φωνάζω με τα ονόματά τους και όχι μπαμπά μαμά. Και ως φίλοι είχαμε μεταξύ μας ειλικρίνεια, σεβασμό, αγάπη, θαυμασμό, διαφωνίες, εντάσεις, παράπονα. Το πατρικό όμως πρότυπο ήταν επίσης έντονο. Όχι δια της θεωρίας αλλά κυρίως μέσα από τις ενέργειες. Συνέβαλε πολύ στη διαμόρφωσή μου. Στον τρόπο σκέψης. Και υπήρχε πάντοτε ένας θαυμασμός αλλά και μια σκιά που όφειλα στον εαυτό μου να μπορώ να την ξεπεράσω. Έτσι χωρίς να κρύβουμε τη συγγένειά μας, προσπάθησα να είμαι αυτόφωτος. Να μην είμαι άλλος ένας γόνος μιας καλλιτεχνικής προσωπικότητας και να στηριχτώ στα δικά μου βήματα. Και αυτό συνέβη για πολλά χρόνια, από την επιλογή της σχολής μέχρι και τη στιγμή που ένοιωσα πως πατάω στα πόδια μου και όχι σε δεκανίκια. Θα ήθελα να είχαμε περισσότερο ποιοτικό χρόνο μαζί και να μην έλειπε τόσο από το σπίτι λόγω των υποχρεώσεών του, όμως είναι αλήθεια πως είχαμε πολλές συζητήσεις, εμπειρίες που μου άνοιξαν ορίζοντες. Με στήριξε ηθικά και μου έδωσε αυτό που αναζητούμε τα παιδιά από τους γονείς, την αποδοχή και την αμέριστη αγάπη και εμπιστοσύνη. Σε αυτόν και στη μητέρα μου οφείλω τα θαυμάσια παιδικά χρόνια και μια αφετηρία που μου έδωσε ευκαιρίες και βάσεις για να γίνω ο άνθρωπος που είμαι σήμερα.
Κλείνοντας, υπάρχει μια συμβουλή που σας έδωσαν και σας ακολουθεί μέχρι σήμερα;
Αν και είμαι άνθρωπος που προτιμώ να ακολουθώ τα παραδείγματα παρά τις συμβουλές, μου έρχονται δύο φράσεις: Η μια είναι από τον πατέρα μου που έλεγε πως «για μια αισθητική ζούμε» και η άλλη από τον δήμαρχο Χαλανδρίου, τον Σίμο Ρούσσο, ότι «η πολιτική θέλει γωνίες». Προσπαθώ να υιοθετήσω και τα δύο αυτά παραδείγματα.
iNFO
Σοφοκλή, Οιδίπους Τύραννος
Πού: Από Μηχανής Θέατρο, Ακαδήμου 13, Μεταξουργείο
Πότε: Kάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 (έως 7 Ιανουαρίου 2025)
Εισιτήρια: 1 5 € γενική είσοδος, 12 € μειωμένο (ανέργων-φοιτητών). Γενική Είσοδος
Προπώληση: MORE.COM
Πληροφορίες: 210-5232097
* Η παράσταση επιχορηγήθηκε το 2021-22 από το Υπουργείο Πολιτισμού και πραγματοποιείται με την ευγενική υποστήριξη του ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ.
«Υπό την αιγίδα του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού»
* Το 2024 απέσπασε το βραβείο «Κάρολος Κουν» από την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών (βραβείο σκηνοθεσίας ελληνικού έργου).
Τα τελευταία νέα της παράστασης
Η παράσταση συμμετείχε στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Μαύρης Θάλασσας στην Τραπεζούντα, θα συμμετέχει στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου στη Σμύρνη τον Δεκέμβριο του 2024 και έχει γίνει δεκτή για να παρουσιαστεί στο Διεθνές Φεστιβάλ θεάτρου Σανγκάης.
Τον Φεβρουάριο του 2025 θα παιχτεί στο Coronet στο Λονδίνο.
