Γράφει η
Μαρία Μαρή
Καθηγήτρια Γαλλικών – Θεατρολόγος
Ήταν ένας τοίχος που διαχώριζε µια τάξη από το διάδροµο. Μια γιψοσανίδα. Η ίδια που διαχωρίζει µια µεγάλη τάξη σε δυο µικρότερες για την καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών του σχολείου και των µαθητών του. Αν είχαν στόµα αυτές οι γιψοσανίδες θα µίλαγαν και θα διηγούνταν τη διαφορά του χρόνου πάνω τους.
Κάτασπρος αρχικά ο τοίχος και πεντακάθαρος, εντυπωσίασε τους πρώτους µαθητές. Όταν κάποιοι κατάλαβαν ότι έκανε έναν διαφορετικό ήχο όταν τον χτυπούσαν, άρχισαν να πονηρεύονται. Τι είδους τοίχος είναι αυτός; Αρχισαν να τον τρυπούν µε τον διαβήτη. Διαπίστωσαν ότι ήταν ευένδοτος. Κάποιοι άρχισαν να αποµακρύνονται από αυτόν, έλεγαν ότι είναι σαθρός. Άλλοι άρχισαν αν κάνουν µικρά γκράφιτι και ταγκές, που έµοιαζαν µε µουτζούρες.
Ο νέος διευθυντής πρότεινε στην καθηγήτρια των Εικαστικών να τον φιλοτεχνήσει µαζί µε τους µαθητές της. Εξαιρετική ιδέα! Ζωγράφισαν το «Καφενείο» και τα «Χρυσάνθεµα» του Βαν Γκογκ, µια Μόνα Λίζα σε ποπ αρτ εκδοχή. Καθώς υπήρχαν πολλά τέτοια χωρίσµατα, ο χώρος απέκτησε µια προσωπικότητα. Τα παιδιά µάθαιναν για τους ζωγράφους και µε τη βοήθεια της καθηγήτριάς τους επιδίωκαν, φιλοδοξούσαν να γίνουν µεγάλοι ζωγράφοι. Κάθε τάξη και ο διάδροµος είχε υπέροχες ζωγραφιές, φιλοτεχνηµένες από την καθηγήτρια και παιδιά.
Ο καιρός πέρναγε πολύ γρήγορα. Στο διάδροµο ένα κεφάλι του Αϊνστάιν έξω από τη µικρή αίθουσα προβολών, µαζί µε τον τύπο της θεωρίας της σχετικότητας και διάφορους υπολογισµούς. Το κεφάλι του Αϊνστάιν έµοιαζε να είχε εκραγεί από τις σκέψεις και τους υπολογισµούς. Ο παρατηρητής σκεπτόταν τη σχέση του µε τον Καραθεοδωρή, την εµβέλεια της θεωρίας της σχετικότητας και πόσο αυτή άλλαξε την πορεία του κόσµου, τη φιλοσοφία, τη συνολική άποψη για τα πράγµατα, για τη ζωή, για την τέχνη.
Αυτό που κάποτε αναίρεσε όλη την κοσµοθεωρία µας, άρχισε να δέχεται τις «βολές», τα «πυρά» του διαδρόµου και όλων των διερχοµένων του. Τις γροθιές που αστόχησαν και βρήκαν τη γυψοσανίδα, τις κλωτσιές από τους εκνευρισµούς των µαθητών, τις φτυσιές ακόµα και αίµατα από «ανοιγµένη» µύτη. Οι υπολογισµοί και οι πράξεις από το κεφάλι του µεγάλου επιστήµονα διανθίστηκαν από ζωγραφιές γεννητικών οργάνων και έτσι η σχετικότητα στέφθηκε µε τον ορισµό της και την αναίρεσή της.
Εκεί που όλα έµοιαζαν σχετικά άρα και ανατρέψιµα προς το καλύτερο ή το χειρότερο αποδείχθηκαν ότι προκάλεσαν την καταστροφή τους. Οι γυψοσανίδες όπου υπήρχαν έγιναν τοίχοι κρατουµένων, που προσπαθούσαν να δραπετεύσουν και άνοιγαν λαγούµι διαφυγής από τη µια αίθουσα στην άλλη. Αποκαλύφθηκε η µόνωση και στην αρχή οι κρατούµενοι µπορούσαν να ανταλλάξουν σηµειώµατα, ενώ αργότερα µπορούσαν κανονικά να δουν τι γινόταν στη διπλανή αίθουσα και να οργανώνουν τις µικρές τους ανταρσίες. Τα «Χρυσάνθεµα» του Βαν Γκογκ διανθίστηκαν από περίεργα, ανάρµοστα «πτηνά» και ευφάνταστες, βλάσφηµες βρισιές που δεν αναλογούσαν ούτε στον χώρο, ούτε βέβαια στην προσπάθεια της εκπαιδευτικού και των µαθητών της, που προσπάθησαν να εξωραΐσουν το σχολείο.
Ο Αϊνστάιν ανετράπη από βωµολοχίες, άσεµνα σύµβολα και ορατά τραύµατα, ενώ καθρέφτιζε την παράνοια της νέας εποχής, τη µοναξιά του ανθρώπου, την εγκατάλειψη των παιδιών, τη µη αποδοχή του άλλου, τη διάχυτη βία, τον αποκλεισµό ανθρώπων, τον υποσιτισµό, τον θάνατο, την κρίση την οικονοµική µαζί µε αυτή των αξιών. Οι βανδαλισµοί διαδέχονταν ο ένας τον άλλον, οι κραυγές, που θα µπορούσαν να είναι οιµωγές ή επιθανάτιος ρόγχος, εφιαλτικός καθηµερινός ήχος.
Ξαφνικά η τέχνη καταστρέφεται, ο χώρος καταστρέφεται από έναν άνθρωπο διαλυµένο, ισοπεδωµένο, πνιγµένο στη νοσηρή και επιδεινούµενη παθογένειά του.
Κλήθηκαν µπογιατζήδες να καλύψουν το ορατό έγκληµα. Τσιµεντώθηκαν οι τοίχοι, µπήκαν επιθέµατα σαν µεγάλα τραυµαπλάστ πάνω σε µια πληγή που ξερνά το βρωµερό της πύον. Μόνο η τέχνη θα µας σώσει. Αυτή µόνο µπορεί να σε ταξιδέψει, να σε καλέσει σε µια άλλη σκέψη και η επιστήµη να διαφυλάξει τη σκέψη από δεισιδαιµονίες, από σκοταδισµούς, από θρησκευτικούς εκφοβισµούς, που οδηγούν άλλους στην κόλαση και άλλους στον παράδεισο. Πάει και ο Αϊνστάιν.
Ορφανός ο τοίχος καµιά φορά ψιθυρίζει τις κραυγές των παιδιών που τον βανδάλιζαν. Αυτό κάνουµε και στην ίδια τη ζωή. Τη βανδαλίσαµε, την ξεφτιλίσαµε, οι γονείς χτυπούν τα παιδιά, οι σύζυγοι χτυπιούνται µεταξύ τους, τα παιδιά το ίδιο στο σχολείο, καταστρέφουν τον χώρο τους, αµαυρώνουν την αισθητική τους, µε µεγάλα βήµατα οδηγούνται στον φασισµό, στην ασχήµια, στη βρωµιά. Αυτή θα είναι η κατάληξη; Θα υπάρξει ανάδυση, µόνο αν πιάσουµε πάτο; Τι έχουµε άραγε να ελπίζουµε πια;
Ακούω ακόµα τις κραυγές του τοίχου. Τον συµπονώ. Ταυτίζοµαι γιατί νιώθω και την αρπαγή της δικής µου ζωής, την καταστροφή του δικού µου φιλοτεχνηµένου τοίχου και απελπίζοµαι σε µια ερηµιά χωρίς τέχνη.
