Τα «ψιλά γράμματα» της συμφωνίας ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΕ για τους δασμούς, το 15%, οι αντιδράσεις και οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνει η Ευρώπη
Από την έντυπη έκδοση της εβδομαδιαίας Αμαρυσίας – 02/08/2025
Ο διάβολος, λέει, κρύβεται πάντα στις λεπτομέρειες. Το ίδιο ισχύει και για τη συμφωνία κορυφής ΗΠΑ – ΕΕ για τους δασμούς, την οποία σφράγισαν κατά τη συνάντησή τους στη Σκωτία Ντόναλντ Τραμπ και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Σε γενικές γραμμές, η συμφωνία προβλέπει δασμούς ύψους 15% για τα ευρωπαϊκά προϊόντα, ποσοστό το οποίο είναι σαφώς χαμηλότερο από το 30% με το οποίο είχε απειλήσει αρχικά την Ευρώπη ο Αμερικανός πρόεδρος -ο οποίος στρέφει τώρα το βλέμμα του στις δύσκολες συζητήσεις με την Κίνα- αλλά είναι υψηλότερο π.χ. από το 10% στο οποίο κατέληξαν οι ΗΠΑ με τη Μεγάλη Βρετανία.
Το μη χείρον βέλτιστον…
Πολλοί είπαν λοιπόν ότι η πρόεδρος της Κομισιόν οδηγήθηκε στη «λιγότερο κακή επιλογή» που είχε πάνω στο τραπέζι και αυτό δείχνει να είναι πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα όμως που κατέδειξε για μια ακόμη φορά ότι η πλευρά της ΕΕ είναι εκείνη που στερείται των διαπραγματευτικών ικανοτήτων και πως οι ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν σε κάθε περίπτωση το πάνω χέρι. Επίσης, ως προς τις «λεπτομέρειες» και τον… διάβολο που κρύβεται σ’ αυτές, η συμφωνία προβλέπει πως η ΕΕ θα αυξήσει τις επενδύσεις της στις ΗΠΑ κατά 600 δισ. δολάρια και παράλληλα θα προχωρήσει σε αγορά αμυντικού εξοπλισμού και ενέργειας ύψους 750 δισ. δολαρίων.
Πολλαπλές ερμηνείες
Τα παραπάνω σημεία δείχνουν με μια απλή ανάγνωση ότι η συμφωνία είναι ετεροβαρής και όχι αμοιβαία επωφελής. Ένα από τα επιχειρήματα ωστόσο του λεγόμενου «Ιερατείου των Βρυξελλών» είναι πως οι εξαγωγείς αυτοκινήτων μπορούν να είναι ευχαριστημένοι, αφού καταργείται το 25% που είχε επιβάλει από τον Φεβρουάριο ο Τραμπ και γίνεται πλέον 15%. Ίσως γι’ αυτό να δηλώνουν ικανοποιημένοι από τη συμφωνία οι Γερμανοί, αλλά όχι οι Γάλλοι ή και άλλες χώρες. Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε επίσης ότι η συμφωνία φέρνει «σταθερότητα και προβλεψιμότητα» στις εμπορικές συναλλαγές ΗΠΑ-ΕΕ, ωστόσο δεν συμμερίζονται την ίδια άποψη οι διάφορες χώρες, με τον Γάλλο πρωθυπουργό Φρανσουά Μπαϊρού να εμφανίζεται ιδιαίτερα δηκτικός και να υποστηρίζει ότι η ΕΕ κατέληξε να υποταχθεί στις ΗΠΑ. Για «επώδυνο συμβιβασμό» μίλησαν και παράγοντες της αγοράς στη Γερμανία.
Σε τεντωμένο σχοινί
Καλή ή κακή λοιπόν η συμφωνία, το βέβαιο είναι πως αποτρέπει έναν ολοκληρωτικό εμπορικό πόλεμο ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία απειλούσε και τις δύο πλευρές με ύφεση και ραγδαία αύξηση των τιμών σε μια σειρά αγαθών. Με άλλα λόγια, αν και ουδείς δικαιούται να πανηγυρίζει, το γενικό πλαίσιο της συμφωνίας φέρνει μια κάποια ανακούφιση τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στις Βρυξέλλες, αλλά για μια ακόμη φορά τα «ψιλά γράμματα» είναι αυτά που έχουν σημασία. Διότι δεν είναι μόνο οι επενδύσεις και οι αγορές στις οποίες υποχρεώνεται να προχωρήσει η Ευρώπη, αλλά και το δικαίωμα που επιφυλάσσει η συμφωνία στον πρόεδρο Τραμπ να προχωρήσει μονομερώς στην τροποποίησή της.
