Οι δύο καλλιτέχνες που υπογράφουν την παράσταση «Η Ομολογία της 4ης Ιανουαρίου» μιλούν για το έργο, τη θέση της γυναίκας στην εποχή μας και τα όνειρά μας
Τους συναντώ στο θέατρο «Μικρό Γκλόρια» και στην παράσταση «Η Ομολογία της 4ης Ιανουαρίου», της οποίας, ο Χάρης και η Αγνή Χιώτη, υπογράφουν το κείμενο και τη σκηνοθεσία.
Μια παράσταση αληθινό διαμάντι. Μια παράσταση που πρέπει να δείτε, καθώς θίγει ζητήματα -επιτρέψτε μου την περιγραφή- ίσως… και της διπλανής πόρτας.
Με τους δημιουργούς μιλάμε για το έργο, για τους πρωταγωνιστές, για την ηρωίδα, για την εποχή μας.
Σε μια συνέντευξη αποκαλυπτική, ο Χάρης και η Αγνή, η Αγνή και ο Χάρης, μου ανοίγουν την καρδιά τους. Λόγια που με συγκινούν.
Και καθώς η παράσταση ξεκινάει, εγώ παίρνω τη θέση μου στο κάθισμα του θεάτρου, παραδίδοντας τη σκυτάλη στους δημιουργούς και στους πρωταγωνιστές του έργου.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΦΡΑΓΚΟΥΛΑΚΗ
«Η Ομολογία της 4ης Ιανουαρίου». Υπογράφετε το κείμενο και τη σκηνοθεσία. Πώς ξεκίνησε αυτό το ταξίδι;
Ζούμε σε εποχές που δυστυχώς κάθε μέρα βομβαρδιζόμαστε από ιστορίες ανθρώπων που φτάνουν στα άκρα για να βρουν το δίκιο τους. Δυστυχώς μαθαίνουμε σχεδόν καθημερινά για γυναικοκτονίες και για εγκλήματα που δεν τα χωράει το μυαλό μας. Αισθάνομαι ότι η αρχή έγινε όταν διαβάσαμε το βιβλίο και συνειδητοποιήσαμε ότι ο χρόνος περνάει και ακόμα οι άνθρωποι παλεύουμε με τους ίδιους δαίμονες.
Τα όνειρά μας ξεκινούν πάντα από την κοινή μας ανάγκη να μιλήσουμε για πράγματα που μας απασχολούν και πολλές φορές δεν ακούγονται. Μεγαλώνοντας, έχουμε συνειδητοποιήσει ότι η από κοινού δημιουργία μπορεί να οδηγήσει σε πολύ ωραία πράγματα και χτίζει μια εμπιστοσύνη όχι μόνο θεατρικής και δημιουργικής ζωής αλλά και της ευρύτερης πραγματικής ζωής μας. Κάθε ταξίδι μας, είτε αφορά σκηνοθεσία, είτε γραφή, είτε σκέψεις και όνειρα, μας φέρνει πιο κοντά στη ζωή που θέλουμε να ζούμε και να εκφράζουμε. Και αυτό, ειδικά όταν συμβαίνει από δύο άτομα που έχουν μεγαλώσει μαζί, γίνεται αγκαλιά και δύναμη για να προχωράς με θάρρος παρακάτω.
Πείτε μου δυο λόγια για τους πρωταγωνιστές.
Δεν υπάρχει «καλός» και «κακός». Υπάρχουν κυρίως τραύματα, φόβοι. Η Έλενορ -όπως λέμε και στο κείμενο- δεν είναι ούτε άγια ούτε ένοχη. Είναι άνθρωπος. Ο Ρέντφορντ, ο εισαγγελέας, πιστεύει στη δικαιοσύνη αλλά με τον τρόπο που τον έμαθαν. Η Έλισον είναι η φωνή όσων δεν έχουν φωνή. Όλοι κουβαλούν κάτι που δεν φαίνεται. Ο Μάθιου και η Λούσι είναι δυό καθημερινοί άνθρωποι που παλεύουν και αυτοί με τους φόβους τους και η δικαστής είναι ο άνθρωπος που στη συγκεκριμένη συγκυρία βάζει αυτούς τους φόβους σε μια σειρά, σαν μια φωνή της λογικής, και τους τροχονομεί. Είναι όλοι τους άνθρωποι που σε μια στιγμή δικαίωσης, αθώωσης ή καταδίκης ενός άλλου ανθρώπου, δηλώνουν παρόντες, ο καθένας παραδομένος στις δικές του ανασφάλειες και φόβους, με τη δική του όμως αλήθεια και στάση απέναντι στα πράγματα.
Γιατί επιλέξατε μια γυναίκα κατηγορούμενη; Θέλατε να στείλετε κάποιο μήνυμα;
Γιατί έτσι συμβαίνει πιο συχνά στην πραγματική ζωή. Όχι για να κατηγορήσουμε, αλλά για να κοιτάξουμε κατάματα μια πραγματικότητα: γυναίκες που υπομένουν, σωπαίνουν, επιβιώνουν. Δυστυχώς είναι παρατήρηση της κοινωνίας μας.
Η ηρωίδα σπάει τη σιωπή της στο δικαστήριο. Γιατί εκεί;
Μια σιωπή δεν σπάει μόνο με τα λόγια. Μπορεί να σπάσει και με πράξεις. Η σιωπή της ηρωίδας μας έχει ήδη ραγίσει προ πολλού να σπάσει στο δικαστήριο. Τα ραγίσματα όμως κρατάνε κατά κάποιο τρόπο ακόμα στέρεη τη βάση τους, για όσο ακόμα, μέχρι να έρθει η ολοκληρωτική κατάρρευση. Και στο δικαστήριο βλέπουμε μια γυναίκα στην ολοκληρωτική της κατάρρευση, σπασμένη από όλες τις μπάντες. Και όταν κάποιος είναι τόσο σπασμένος δεν έχει πολλές επιλογές. Εκεί είναι το σημείο μηδέν, που πλέον δεν έχεις τίποτα πλέον να χάσεις. Όταν κινδυνεύεις να χάσεις τα πάντα, μέχρι και το ίδιο σου το παιδί, τότε το μόνο που σου μένει είναι η αλήθεια σου. Κι ας πονάει. Και τότε η σιωπή γίνεται άκουσμα, λόγια και βλέμματα.
Αγνή, η πατριαρχία διδάσκεται;
Ναι. Στο σπίτι, στα σχολεία, στις φράσεις όπως «τα αγόρια δεν κλαίνε» ή «οι γυναίκες πρέπει να…». Όμως όπως διδάσκεται, έτσι και ξε-διδάσκεται. Με συζήτηση, με θέατρο, με ενσυναίσθηση.
«Γιατί δεν έφυγε;» Είναι εύκολο για μια γυναίκα να φύγει;
Καθόλου. Γιατί δεν φεύγεις μόνο από έναν άνθρωπο και από επιλογή.
Φεύγεις επειδή φοβάσαι, έχεις οικονομική εξάρτηση, φεύγεις από παιδιά που αγαπάς. Το «γιατί δεν έφυγες;» είναι ερώτηση που κρίνει – αλλά δεν ακούει. Είναι άλλο το να φεύγεις από φόβο και άλλο το να κάνεις την έξοδό σου από επιλογή.
Πώς θα χαρακτηρίζατε την ηρωίδα;
Δεν μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε με μια λέξη. Είναι ένας άνθρωπος που βρίσκεται στο μεταίχμιο ανάμεσα στην ενοχή και στην ανάγκη για επιβίωση. Δεν είναι ούτε ηρωίδα, ούτε τέρας. Είναι μια γυναίκα που έμαθε να σωπαίνει για χρόνια, να αντέχει, να προστατεύει το παιδί της όπως μπορεί. Κουβαλά φόβο, ντροπή, αλλά και ένα βαθύ, σχεδόν πεισματικό ένστικτο ζωής. Αυτό που μας ενδιέφερε δεν ήταν να την παρουσιάσουμε ως αθώα ή ένοχη, αλλά ως αληθινή – με τις αντιφάσεις, τις σιωπές και τα όριά της.
Αγνή, οι άνθρωποι κρίνουν εύκολα; Γιατί;
Ναι, γιατί είναι πιο εύκολο να κρίνεις παρά να καταλάβεις. Η κατανόηση απαιτεί χρόνο, ενσυναίσθηση και το θάρρος να δεις τον εαυτό σου μέσα στον άλλον και να αναλάβεις τις ευθύνες που σου αναλογούν. Οι άνθρωποι έχουμε μάθει να ρίχνουμε τις ευθύνες της δικής μας ζωής στους άλλους.
Είμαστε τελικά ό,τι μας διδάσκουν Χάρη;
Αρχικά, ναι. Μετά, εάν θέλουμε, έχουμε την επιλογή να γίνουμε ότι επιλέξουμε εμείς να διδαχτούμε. Και αυτή είναι ίσως η πιο όμορφη και ευαίσθητη επιλογή που καλούμαστε να κάνουμε. Θέλει αγκαλιά και αγάπη, από εμάς προς εμάς.
Πείτε μου τι θα θέλατε να αλλάξει στην εποχή που ζούμε;
ΑΓΝΗ: Θα ήθελα περισσότερο χώρο για ευαλωτότητα. Να μπορούμε να πούμε «φοβάμαι» χωρίς να είναι αδυναμία. Kαι θα ήθελα να ακούμε περισσότερο και να φωνάζουμε λιγότερο.
ΧΑΡΗΣ: Θα ήθελα να μην είμαστε φοβισμένοι για τις ευαισθησίες μας. Ζούμε σε εποχές που η ευαισθησία κρίνεται πολλές φορές ως αδυναμία και η δύναμη δεν γνωρίζει από συναισθήματα. Και κάπως χάνεται η μπάλα και οι άνθρωποι σταματάμε να ακούμε τις ανάγκες μας. Αλλά οι ανάγκες μας είμαστε και τα συναισθήματά μας. Και ευτυχώς, τα συναισθήματά μας είναι πολύ ευαίσθητα.
Αν είχατε ένα μαγικό ραβδί;
ΑΓΝΗ: Θα έδινα στα παιδιά τη σιγουριά ότι αξίζουν αγάπη όπως είναι. Όχι όπως πρέπει να είναι. Κι επίσης θα έσβηνα τον φόβο και τη ντροπή που κουβαλάνε οι άνθρωποι να παρουσιάσουν την αλήθεια τους.
ΧΑΡΗΣ: Δεν θα υπήρχε κανένα παιδί και άνθρωπος που πεινάει στον πλανήτη.
Αν εσείς αποφασίζατε τη μοίρα της ηρωίδας – αθώα ή ένοχη;
Προτείνουμε να την ακούσουμε πρώτα. Όλη. Και μετά, χωρίς να βιαστούμε, ας αποφασίσει η ψυχή μας, όχι μόνο ο νόμος.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ
Μια γυναίκα κάθεται στο εδώλιο, κατηγορούμενη για τη δολοφονία του συζύγου της. Στην αίθουσα του δικαστηρίου, ξεδιπλώνεται μια ιστορία που υφαίνεται από μάρτυρες υπεράσπισης και κατηγορίας, από κρίσεις και γεγονότα, από ερμηνείες και αμφισβητήσεις.
Τι συνέβη στις 4 Ιανουαρίου;
Τι μπορεί να οδηγήσει μια γυναίκα στο έγκλημα;
Και ποιος τελικά έχει το δικαίωμα -ή την ευθύνη- να απονείμει δικαιοσύνη;
«Η Ομολογία της 4ης Ιανουαρίου» είναι ένα θεατρικό δικαστικό δράμα, βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα και εμπνευσμένο από το μυθιστόρημα του Thomas Hardy Η Τες των Ντ’ Έρμπερβιλ. Η παράσταση εξετάζει τη λεπτή, συχνά αθέατη γραμμή ανάμεσα στην ενοχή και στην ανάγκη για επιβίωση, διερευνά τη θέση της γυναίκας μέσα σε έναν μηχανισμό απονομής δικαιοσύνης που συχνά αγνοεί τα βιώματά της, και φωτίζει τη βία που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε κάτι που ποτέ δεν ήθελες να συμβεί.
Με νηφαλιότητα, δύναμη και απλότητα, «η Ομολογία της 4ης Ιανουαρίου» αναδεικνύει τον λόγο ως εργαλείο αντίστασης και τη θεατρική πράξη ως μέσο συμμετοχικής κρίσης, μετατρέποντας τη σκηνή σε αίθουσα δικαστηρίου και τους θεατές σε ένορκους.
Εσύ είσαι έτοιμος να αποφασίσεις την ετυμηγορία;
INFO
Κείμενο – Σκηνοθεσία: Αγνή Χιώτη & Χάρης Χιώτης
Σκηνικά: Γιώργος Εξαρχόπουλος
Σχεδιασμός Φωτισμών: Χάρης Χιώτης
Κίνηση: Λυδία Σιδεράκη
Μουσική Επιμέλεια: Αναστασία Μανιάτη
Trailer παράστασης: Κώστας Κιμούλης
Social Media: Social Wave Athens
Επικοινωνία: CALD / Le Canard qui Parle
Παραγωγή: REPENTE – ARTS
Παίζουν οι ηθοποιοί:
Γιάννης Βυρίνης, Καλή Δάβρη, Ανθούλα Ευκαρπίδου, Αριστέα Μαρμάρου, Ευγενία Παναγοπούλου, Κώστας Σπανός
Στον ρόλο του γιου εναλλάξ ο Στρατής Ζαχαρής και ο Ισαάκ Τριποδιανός
Στην παράσταση ακούγονται οι φωνές της Μυρτώς Αλικάκη και του Γιώργου Χρανιώτη.
Παραστάσεις: Κάθε Δευτέρα στις 19:00, Κάθε Τρίτη στις 21.00
Διάρκεια: 75’
Τιμές εισιτηρίων: Γενική είσοδος: 15€ | Μειωμένο: 12€
Link Κρατήσεων: https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/i-omologia-tis-4is-ianouariou
Θέατρο «Μικρό Γκλόρια»
Ιπποκράτους 7, Αθήνα | Τηλ.: 2103642334
