Σε σειρά αλλαγών στα προγράμματα του «Εξοικονομώ» που θα υλοποιηθούν το 2026 προχωρά το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με στόχο να διορθωθούν προβλήματα που προκαλούσαν καθυστερήσεις στην υλοποίησή τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, εξαιτίας των καθυστερήσεων, το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε νέες παρατάσεις: Το «Εξοικονομώ 2021» παρατείνεται έως τις 28 Φεβρουαρίου του 2026, ενώ το «Εξοικονομώ 2023», το «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για νέους», το «Αλλάζω σύστημα θέρμανσης και θερμοσίφωνα», το «Αλλάζω συσκευή για τις επιχειρήσεις» έως 30 Απριλίου 2026. Επίσης, η ολοκλήρωση του έργου «Εξοικονομώ 2025» παρατείνεται έως τις 31 Μαΐου του 2026.
Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, το νέο «Εξοικονομώ» θα έχει διαφορετική δομή σε σχέση με τα προηγούμενα. Αυτό που εξετάζεται είναι να υλοποιηθεί μέσων των παρόχων ενέργειας, οι οποίοι θα χρηματοδοτούν τις εργασίες, με την αποπληρωμή τους να γίνεται μέσα από τους λογαριασμούς των δικαιούχων με την καταβολή μηνιαίων δόσεων, ακολουθώντας τα πρότυπα άλλων χωρών. Ουσιαστικά, στη νέα δομή που προωθείται, οι εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και πιθανόν και άλλοι πάροχοι υπηρεσιών ενεργειακών αναβαθμίσεων, θα αναλάβουν την ευθύνη για τη διαχείριση των δράσεων, ώστε να αποφεύγονται οι καθυστερήσεις.
Στόχος είναι να ολοκληρώνονται πιο γρήγορα οι ενεργειακές αναβαθμίσεις των κατοικιών, με στόχο το νέο «Εξοικονομώ» να συμβάλλει καθοριστικά στον περιορισμό του στεγαστικού προβλήματος.
Με αυτόν τον τρόπο, εκτιμάται ότι θα υπάρξουν περισσότερα και ενεργειακά αναβαθμισμένα διαθέσιμα ακίνητα σε όλη την Ελλάδα. Το νέο «Εξοικονομώ» θα εστιάσει για άλλη μια φορά στη στήριξη των ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ενώ οι παρεμβάσεις θα αφορούν αντικατάσταση παλαιών ενεργειακών συστημάτων με σύγχρονο εξοπλισμό, όπως αντλίες θερμότητας και ηλιακοί θερμοσίφωνες.
Τα κριτήρια
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, το 2026 αναμένεται να «τρέξουν» προγράμματα «Εξοικονομώ» για κατοικίες και επιχειρήσεις, με γεωγραφικά κριτήρια για τους δικαιούχους, καθώς διαφορετικές είναι οι ενεργειακές ανάγκες που έχουν όσοι διαμένουν σε ορεινές περιοχές και άλλες όσοι κατοικούν στα νησιά, όπως και άλλα κριτήρια, π.χ. εάν ένας πολίτης είναι φοιτητής, προκειμένου να διευρυνθεί η περίμετρος των δικαιούχων.
Επίσης στο «Εξοικονομώ 2026» δεν θα υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια που αποκλείουν τη συμμετοχή στο πρόγραμμα, ωστόσο περιλαμβάνει ξεχωριστά κίνητρα για τη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών, ήτοι με ατομικό εισόδημα κάτω των 5.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ, τα οποία λαμβάνουν αυξημένο ποσοστό επιχορήγησης. Επίσης, θα υπάρχει μέριμνα, με αυξημένο ποσοστό επιδότησης για πολύτεκνες οικογένειες και για όσες έχουν μέλη με ειδικές ανάγκες.
Από την πλευρά των δικαιούχων θα υπάρχει η υποχρέωση για αναβάθμιση τουλάχιστον τριών ενεργειακών κατηγοριών, ώστε κάθε κατοικία να επιτυγχάνει εξοικονόμηση ενέργειας άνω του 30%. Επίσης, θα υπάρχει η δυνατότητα αποκατάστασης παλιών ενεργειακών συστημάτων με σύγχρονο εξοπλισμό.
Επιλέξιμες δαπάνες
Αναλυτικότερα, στις επιλέξιμες δαπάνες θα περιλαμβάνονται: αντικατάσταση κουφωμάτων, δηλαδή παράθυρα, πόρτες και φυσικά κουφώματα υψηλής θερμομόνωσης, επιδιορθώσεις σε τοίχους, οροφές και δάπεδα, ηλιακοί θερμοσίφωνες, όπως επίσης έξυπνα συστήματα, αυτοματισμοί και αισθητήρες εξοικονόμησης. Επίσης, επιδοτούνται ενεργειακές επιθεωρήσεις, συμβουλευτικές υπηρεσίες, ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου και μελέτες μικρής κλίμακας. Παράλληλα, στο νέο «Εξοικονομώ» θα μπορούν να ενταχθούν -με ευνοϊκότερους όρους- όσοι ζουν σε νησιωτικές και ορεινές περιοχές, λιγότερο αναπτυγμένες ή όσες έχουν υποστεί φυσικές καταστροφές. Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις, στα νέα προγράμματα του «Εξοικονομώ 2026» θα μπορούν να ενταχθούν και οι πολύ μικρές, για τις οποίες το ενεργειακό κόστος αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα.
Τα νέα προγράμματα θα ενεργοποιηθούν μέσα από τρία Ταμεία. Πρόκειται για το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού και το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νήσων, από τα οποία θα χρηματοδοτηθούν παρεμβάσεις για την περίοδο 2026-2032 σε συγκεκριμένους τομείς, από τα ευάλωτα ενεργειακά νοικοκυριά, τις ενεργειακές αναβαθμίσεις, έως τα μέσα μαζικής μεταφοράς, την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, καθώς και τις διασυνδέσεις των νησιών του Αιγαίου.
