Γράφει η Zωή Ράπτη, Υφυπουργός Υγείας και Βουλευτής Β1 Βορείου Τομέα Αθηνών
Η ψυχική νόσος είναι κατάσταση που δεν ξεκινά και τελειώνει στον πάσχοντα. Αγγίζει και επηρεάζει την οικογένειά του, το περιβάλλον του, το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας. Η αντιμετώπισή της και η αρωγή στα πρόσωπα που βρίσκονται στον κύκλο της δοκιμασίας από την ψυχική νόσο είναι σημεία, στα οποία κρίνεται ο βαθμός εξέλιξης των κοινωνιών και των κρατικών δομών. Η Ελλάδα του 2022 όπου την ευθύνη της διαχείρισης του κράτους, αλλά και πολιτικής και ηθικής καθοδήγησής της, έχει η αυτοδύναμη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, δείχνει τον δρόμο και στην αντιμετώπιση αυτού του κοινωνικά ευαίσθητου ζητήματος.
Με την καινοτόμο ρύθμιση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Υγείας με τίτλο «Γιατρός για όλους, ισότιμη και ποιοτική πρόσβαση στις υπηρεσίες του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και άλλες διατάξεις», αλλάζουν οι διαδικασίες για τη μεταφορά του ασθενούς κατά τη διαδικασία της ακούσιας νοσηλείας. Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να διευκρινιστεί ότι ακούσια νοσηλεία είναι, η χωρίς τη συγκατάθεση του ψυχικά ασθενή εισαγωγή και παραμονή του για θεραπεία, σε κατάλληλη Μονάδα Ψυχικής Υγείας, η οποία διατάσσεται με δικαστική απόφαση.
Όπως έχει καθιερωθεί τα τελευταία τουλάχιστον 30 χρόνια, λόγω του υπάρχοντος νομοθετικού κενού, τη μεταφορά αναλάμβαναν οι αστυνομικές Αρχές, στις οποίες αναγκαστικά απευθύνονταν οι Εισαγγελείς.
Εκεί ακριβώς εντοπιζόταν το πρόβλημα, καθώς το αστυνομικό προσωπικό δεν έχει την κατάλληλη εκπαίδευση και γνώσεις στην επιστήμη της ψυχιατρικής και της νοσηλευτικής.
Η μεταφορά των ψυχικά ασθενών με περιπολικό και η πιθανή δέσμευσή τους με χειροπέδες δεν εξυπηρετεί την ψυχική τους υγεία. Μια τέτοια κατάσταση ομοιάζει με περιοριστικό μέτρο κίνησης του ασθενή. Δεν συμπλέει με τις σύγχρονες ψυχιατρικές οδηγίες και τις κατευθυντήριες αρχές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρόληψη των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης.
Οι ψυχικά ασθενείς δεν είναι κρατούμενοι, δεν είναι εγκληματίες. Για τους λόγους αυτούς η Κυβέρνηση, με συγκεκριμένο άρθρο του επίμαχου σχεδίου νόμου, δίνει λύση στο μεγάλο πρόβλημα. Κύριος στόχος είναι η προστασία των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας των ψυχικά ασθενών.
Με το σχέδιο νόμου υιοθετείται βασική αρχή της σύγχρονης ψυχιατρικής, ότι ο ψυχικά ασθενής πρέπει να αντιμετωπίζεται, όπως οποιοσδήποτε άλλος ασθενής, και όχι ως πρόσωπο εν δυνάμει «επικίνδυνο».
Επιλέγεται, λοιπόν, η μικρότερη δυνατή συμμετοχή της αστυνομίας και ανατίθεται η μεταφορά των φερόμενων ως ψυχικά ασθενών σε Μονάδες Ψυχικής Υγείας, κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας, στους φορείς του άρθρου 11 του νόμου 2716/1999. Πρόκειται για Μονάδες Ψυχικής Υγείας στην Κοινότητα, όπως Κινητές Μονάδες, Κέντρα Ημέρας, Οικοτροφεία, οι οποίες ανήκουν σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Η μεταφορά θα διενεργείται με ειδικά διαμορφωμένα οχήματα, υπό τη διαρκή συντονιστική εποπτεία του Αυτοτελούς Τμήματος Επιχειρήσεων Υγείας του Ε.Κ.Α.Β.
Θα εξακολουθήσουν, πάντως, να συμμετέχουν περιορισμένα και κατ’ εξαίρεση οι αστυνομικές Αρχές. Θα συμμετέχουν, μόνο όταν η παρουσία τους είναι απολύτως αναγκαία, διότι πιθανολογείται σοβαρά η ανάγκη χρήσης, ως έσχατου και εξαιρετικού μέσου, περιοριστικών μέτρων του ασθενή. Τα μέτρα αυτά, άλλωστε, εκ του Συντάγματος, μόνο η αστυνομία μπορεί να επιβάλει. Με αυτό τον τρόπο απεμπλέκονται οι δυνάμεις ασφαλείας από αρμοδιότητες εκτός του άμεσου πεδίου ευθύνης τους και γίνεται ακόμα ένα βήμα προς την κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού του τομέα της Ψυχικής Υγείας στην πατρίδα μας και στην καταπολέμηση του «στίγματος» των πασχόντων από ψυχικά νοσήματα. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, με την βούληση και την αρωγή του λαού μας, παίρνει θέση και δίνει λύσεις και στα ζητήματα που μέχρι πρότινος φάνταζαν δυσεπίλυτα…
