Aπό το ένθετο Βιώσιμη Ανάπτυξη
Γράφει ο Χρήστος Τεντόμας: Αντιδήμαρχος Κλιματικής Αλλαγής Δήμου Αθηναίων
Οι αυξημένες θερμοκρασίες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, που τα τελευταία χρόνια γίνονται όλο και συχνότερα, έχουν κάνει την κλιματική αλλαγή ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα των ημερών μας. Δυστυχώς, φαίνεται η ιστορική Συμφωνία του Παρισιού το 2015, όπου 196 χώρες εξέφρασαν τη βούλησή τους να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, να μην ήταν αρκετή, αφού παρά τις υποσχέσεις, οι θερμοκρασίες εξακολουθούν να ανεβαίνουν.
Με τον όρο κλιματική αλλαγή, οι επιστήμονες αναφέρονται στις μακροπρόθεσμες αλλαγές στη θερμοκρασία του πλανήτη. Ωστόσο, επειδή το κλίμα στη γη έχει αλλάξει πολλές φορές μέσα στα εκατομμύρια χρόνια από τη δημιουργία της, με την περίοδο των παγετώνων να είναι η πιο γνωστή σε μας, είναι πολλοί εκείνοι που αμφισβητούν την κλιματική αλλαγή και ισχυρίζονται ότι είναι κάτι φυσικό που έχει συμβεί πολλές φορές στο 
παρελθόν. Όμως, η αλλαγή αυτή που βιώνουμε εμείς σήμερα δεν οφείλεται σε κάτι φυσικό αλλά στην ανθρώπινη δραστηριότητα, μετά το 1800, με τη βιομηχανική επανάσταση. Γι’ αυτό και χαρακτηρίζεται ως ανθρωπογενής. Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η ταχεία αύξηση της θερμοκρασίας οφείλεται στην καύση ορυκτών καυσίμων όπως το φυσικό αέριο, ο άνθρακας και το πετρέλαιο.
Από την κλιματική αλλαγή στην κλιματική κρίση
Από τις αρχές του 20ού αιώνα οι επιστήμονες άρχισαν να παρατηρούν τον παγκόσμιο μέσο όρο της θερμοκρασίας να ανεβαίνει αισθητά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, πολλές περιοχές του πλανήτη να έχουν υποστεί αλλαγές στις βροχοπτώσεις, με κάποιες να πλημμυρίζουν ενώ κάποιες άλλες να οδηγούνται σε ξηρασία και απώλεια εδαφών. Και στις δυο περιπτώσεις, άνθρωποι είδαν τις περιουσίες τους να χάνονται και τις ζωές τους να αλλάζουν. Επιπλέον, οι κάτοικοι παράκτιων περιοχών είδαν τη στάθμη της θάλασσας να ανεβαίνει και τις κοινότητές τους και τα οικοσυστήματα να κινδυνεύουν. Φαινόμενα που αρχίζουμε να βλέπουμε πλέον και στην Ευρώπη, αλλά και στη χώρα μας, που είναι από τις πιο ευάλωτες χώρες της ΕΕ στη κλιματική αλλαγή.
Οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν επίσης αντίκτυπο στην ανθρώπινη υγεία, καθώς οι συχνότεροι και εντονότεροι καύσωνες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία των πιο ευαίσθητων ομάδων του πληθυσμού, ιδιαίτερα των μικρών παιδιών και των ηλικιωμένων, ενώ η επιδείνωση της ποιότητας του αέρα από την ατμοσφαιρική ρύπανση έχει αυξήσει τις αναπνευστικές ασθένειες.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι οι χώρες και οι άνθρωποι που θα υποφέρουν περισσότερο από τη μακροχρόνια επιδείνωση των καιρικών συνθηκών είναι αυτοί που συνέβαλαν λιγότερο στις αιτίες της. Οι ΗΠΑ, η ΕΕ και η Κίνα, μαζί, ευθύνονται για το 59% των παγκόσμιων εκπομπών CO2, ενώ ολόκληρη η ήπειρος της Αφρικής αντιπροσωπεύει μόλις το 3%. Επομένως, θα πρέπει να είναι κατανοητό πώς οι άνθρωποι θα χρειαστεί τελικά να μετεγκατασταθούν λόγω της κλιματικής αλλαγής. Αυτό σημαίνει ότι οι κλιματικοί πρόσφυγες, στο άμεσο μέλλον, θα αυξηθούν και οι πιέσεις για την Ευρώπη αλλά και για την Ελλάδα ως χώρα υποδοχής θα είναι πιο έντονες.
Όλα αυτά έχουν οδηγήσει τους επιστήμονες της Διακρατικής Επιτροπής του ΟΗΕ να μη μιλούν για κλιματική αλλαγή, πλέον, αλλά για κλιματική κρίση. Σε επίπεδο πολιτικής είναι απαραίτητο να δράσουμε άμεσα. Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τον τρόπο παραγωγής και κατανάλωσης αλλά και σε επίπεδο πολιτών πρέπει να αλλάξουμε τις συμπεριφορές μας. Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα πρότυπο ζωής πολύ πιο φιλικό προς το περιβάλλον.
