Από το ένθετο Βιώσιμη Ανάπτυξη
Γράφει ο Αλέξης Χαρίτσης: Τομεάρχης Ανάπτυξης & Επενδύσεων Βουλευτής Μεσσηνίας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ
Οι πολλαπλές κρίσεις ιστορικών διαστάσεων που αντιμετωπίζουμε – κλιματική, υγειονομική, οικονομική, γεωπολιτική – έχουν αλλάξει τον κόσμο γύρω μας. Η συζήτηση, πλέον, για ένα άλλο αναπτυξιακό μοντέλο, που θα διασφαλίζει την ανάπτυξη αλλά και την ανθεκτικότητα των κοινωνιών, που θα είναι κοινωνικά δίκαιο και περιβαλλοντικά βιώσιμο, έχει ανοίξει, διεθνώς, για τα καλά.
Στη χώρα μας, αυτή η συζήτηση επείγει να γίνει με πολύ ουσιαστικούς όρους. Για δεκαετίες, στην Ελλάδα κυριάρχησε ένα στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης. Ένα μοντέλο εσωστρεφές, στηριγμένο στον δανεισμό και την κατανάλωση, με έμφαση στα μεγάλα έργα και τις μαζικές ιδιωτικοποιήσεις. Πληρώσαμε πολύ ακριβά αυτή την αντίληψη, καθώς οδήγησε τη χώρα στη δραματική συρρίκνωση του παραγωγικού ιστού, κυρίως της βιομηχανίας και της γεωργίας, σε εκρηκτικές κοινωνικές ανισότητες και τελικά στο χείλος της χρεοκοπίας.
Χρειαζόμαστε ένα διαφορετικό αναπτυξιακό υπόδειγμα. Με αποφασιστική κρατική παρέμβαση για τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας και τον έλεγχο των κερδοσκοπικών τάσεων στην αγορά. Με ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και διαμόρφωση δημόσιων εργαλείων σε στρατηγικούς τομείς, όπως το τραπεζικό σύστημα και η ενέργεια. Με αποφασιστική ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων που μπορούν να τραβήξουν προς τα πάνω το σύνολο της παραγωγικής βάσης της χώρας και με ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων που παράγουν εγχώρια προστιθέμενη αξία και αναβαθμίζουν το παραγωγικό μας σύστημα.
Οφείλουμε να στηρίξουμε τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη, ειδικά των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, ώστε να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα των κλιματικών προκλήσεων και της ψηφιακής οικονομίας, επενδύοντας στην έρευνα και στην καινοτομία, ως αναγκαία συνθήκη για παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας. Μόνο έτσι θα αξιοποιήσουμε και θα κρατήσουμε στην Ελλάδα το εξαιρετικά ικανό επιστημονικό δυναμικό που διαθέτουμε. Αλλιώς, μια νέα γενιά brain drain θα βρίσκεται προ των πυλών.
Για να πετύχουμε τα παραπάνω, έχουμε στη διάθεσή μας ένα πρωτοφανές πακέτο ευρωπαϊκής χρηματοδότησης. Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το νέο ΕΣΠΑ 2021 – 2027, η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, το πρόγραμμα για την πράσινη ανάπτυξη «Fit for 55» και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, συγκροτούν 
ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα που πρέπει να αξιοποιηθεί συνολικά, στη βάση μιας ολοκληρωμένης Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής, που θα καλύψει το επενδυτικό κενό και θα προωθήσει την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό με τρόπο συμμετοχικό, ισόρροπο και δίκαιο.
Το παραγωγικό μοντέλο στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης
Για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ο μετασχηματισμός του παραγωγικού μοντέλου στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης δεν είναι ένα προεκλογικό σύνθημα που ανακαλύψαμε όψιμα. Ως κυβέρνηση θέσαμε τις βάσεις ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο, βιώσιμο οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά. Μέσα από τον Αναπτυξιακό Νόμο του 2016 και το ΕΣΠΑ 2014 – 2020 υλοποιήσαμε σημαντικές καινοτομίες για τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης, την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τη στήριξη της βιομηχανίας και της μεταποίησης και την -κατά προτεραιότητα- χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων, σε παραμεθόριες, νησιωτικές και ορεινές περιοχές.
Θεσμοθετήσαμε την Αναπτυξιακή Τράπεζα, μια εξαιρετικά σημαντική τομή στο χρηματοπιστωτικό σύστημα που απουσίαζε για δεκαετίες από τη χώρα μας. Υλοποιήσαμε το Ταμείο Συνεπενδύσεων (EquiFund), ένα πρωτοπόρο εργαλείο που αγκαλιάστηκε από το οικοσύστημα των νεοφυών και καινοτόμων επιχειρήσεων και δημιουργήσαμε τον θεσμό των μικροχρηματοδοτήσεων, ειδικά για τους πιο ευάλωτους επαγγελματίες και επιχειρηματίες. Εργαλεία εστιασμένα στο πρόβλημα της ρευστότητας των μικρομεσαίων, που έχουν, δυστυχώς, μείνει εν πολλοίς αναξιοποίητα από την κυβέρνηση της ΝΔ. Και σε πλήρη αντίθεση με την τακτική της σημερινής κυβέρνησης, που σχεδιάζει εν κρυπτώ και ερήμην της κοινωνίας, διαμορφώσαμε την Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική της χώρας, μέσω 13 Αναπτυξιακών Συνεδρίων σε όλες τις περιφέρειες και μετά από ανοικτό διάλογο με τους παραγωγικούς και αυτοδιοικητικούς φορείς και την κοινωνία των πολιτών.
Δυστυχώς, η κυβέρνηση της ΝΔ έχει αλλεργία στις δημόσιες πολιτικές. Όχι μόνο δεν διαθέτει ένα Στρατηγικό Αναπτυξιακό Σχέδιο, προϋπόθεση για να αντιμετωπίσουμε τις βαθιές κρίσεις που βιώνουμε, αλλά έχει ανεχθεί -όταν δεν έχει διευκολύνει- τη δημιουργία και ισχυροποίηση ολιγοπωλιακών καταστάσεων στις πιο κρίσιμες αγορές. Ο παραγωγικός ιστός της χώρας -οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η αγροτική παραγωγή, η βιομηχανία και η μεταποίηση- έχει αφεθεί απροστάτευτος στη χειρότερη ενεργειακή κρίση των τελευταίων δεκαετιών.
Η λογική της συγκεντροποίησης, της συρρίκνωσης της παραγωγικής βάσης, της ενίσχυσης μεγαλύτερων σχημάτων σε πολύ συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας διαπερνά κάθε της παρέμβαση. Όραμα της σημερινής κυβέρνησης είναι η «φτηνή ανάπτυξη». Με χαμηλό κόστος εργασίας, διευκολύνσεις και φοροελαφρύνσεις για τους ισχυρούς, αποκλεισμό των μικρομεσαίων, συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, αποδυνάμωση της περιβαλλοντικής προστασίας.
Στο πλαίσιο αυτό, ένα είναι βέβαιο: η πορεία από εδώ και μπροστά δεν μπορεί να θεωρείται ούτε δεδομένη αλλά ούτε και μονοσήμαντη. Στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αντιλαμβανόμαστε την έξοδο από την κρίση με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και οικονομικής ανάπτυξης προς όφελος όλης της κοινωνίας, όχι ως ευκαιρία για την επιβολή πολιτικών που εξυπηρετούν συγκεκριμένα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.
Εν κατακλείδι, το αίτημα για πολιτική αλλαγή δεν συνδέεται μόνο με την έξοδο της χώρας από τις κρίσεις. Αλλά με την ίδια τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε ένα δίκαιο, βιώσιμο μέλλον για τον τόπο μας.
