Γράφει η Πέγκη Φαράντου: Διδάκτωρ Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών – Συγγραφέας – Ζωγράφος
Η πιτούλα με την ευχή
Στις 27 Αυγούστου, στη γιορτή του Αγίου Φανουρίου, πλήθος κόσμου επισκέφτηκε τον ναό του Αγίου Φανουρίου στο Ηράκλειο Αττικής, για να λειτουργηθεί και να κοινωνήσει. Για μια ακόμη χρονιά ο κόσμος επισκέφτηκε τον Άγιο με φανουρόπιτες στα χέρια. Τι όμορφη εικόνα, άνθρωποι κάθε ηλικίας, με γλυκές πίτες στα χέρια, περίμεναν με υπομονή τον ιερέα να τις ευλογήσει. Άρωμα από κανέλα, καρύδια, σταφίδες, άχνη ζάχαρη, μαζί με ευχές, προσφορά στον Άγιο.
Τριγύρω παιδιά να μη λένε όχι σε ένα δεύτερο και τρίτο κομμάτι από το νόστιμο γλύκισμα. Ένα μικρό κορίτσι τραβάει το φουστάνι της μαμάς του και της λέει «Μαμά! Μαμά! Περίμενε, θέλω να βάλω ακόμη μια ευχή μέσα στην πιτούλα!» η μητέρα χαμογελά στο μικρό κορίτσι.
Όπως κάθε χρόνο, σε όλη την Ελλάδα, η ίδια όμορφη εικόνα. Εικόνα Ορθοδοξίας. Μια εικόνα σχέσεων. Σχέσεων μεταξύ ανθρώπων που εύχονται χρόνια πολλά. Σχέσεων των ανθρώπων με τον ιερέα της ενορίας. Σχέσεων των ανθρώπων με τον Θεό. Μια εικόνα, που παρά μια μεγάλη περίοδο απαγορεύσεων, φόβου και αλλαγών, έμεινε αναλλοίωτη. Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, στη γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, του Αγίου Φανουρίου, του προφήτη Ηλία, της Αγίας Παρασκευής, ο κόσμος συναντήθηκε πάλι. Έτσι και φέτος, η όμορφη μικρή εκκλησία του Αγίου Φανουρίου, στο Ηράκλειο Αττικής, υποδέχθηκε πλήθος κόσμου που με ευλάβεια την επισκέφτηκε.
Το άδειο στασίδι…
Στον ίδιο όμορφο χώρο, στον αύλειο χώρο της ενορίας Αγίου Φανουρίου και Αγίου Γεωργίου Ηρακλείου Αττικής, στις 28 Αυγούστου 2022, πραγματοποιήθηκε η έναρξη του πολιτιστικού φεστιβάλ Ηρακλείου Αττικής, «Ηράκλεια 2022: Από την Μικρασία του χθες, στην Ελλάδα του Σήμερα».
Ένα πολιτιστικό φεστιβάλ, που διοργανώνεται κάθε χρόνο στο Ηράκλειο, με μεγάλη επιτυχία. Κάθε χρόνο αφιερώνεται σε μια διαφορετική θεματική ενότητα με πολιτιστικές εκδηλώσεις από τον χώρο του θεάτρου, των εικαστικών, της μουσικής κ.ά. Φέτος το θέμα ήταν η συμπλήρωση των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή και ο Φώτης Κόντογλου.
Ο σπουδαίος αγιογράφος, ζωγράφος και λογοτέχνης Φώτης Κόντογλου ήταν Μικρασιάτης και σχετίζεται πολύπλευρα με την ιστορία της Μικράς Ασίας. Όλο το έργο του, στη ζωγραφική, την αγιογράφηση και τη λογοτεχνία, είναι μέσα από τη βαθιά πίστη του στην Ορθοδοξία. Για τον μεγάλο δημιουργό το Ηράκλειο αποτέλεσε σταθμό στο έργο του. Για πολλά χρόνια αγιογραφούσε τον ναό του Αγίου Γεωργίου στο Ηράκλειο Αττικής. Το μεγαλύτερο μέρος του ναού είναι αγιογραφημένο από τον ίδιο. Το έργο του Φώτη Κόντογλου στον Αϊ Γιώργη αποτελεί έργο μεγάλης σημασίας και παρακαταθήκη της εθνικής μας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Σε φύλλο της ΑΜΑΡΥΣΙΑΣ που εκδόθηκε στις 06.08.2022, με τίτλο: «Αϊ Γιώργης – Η ενορία που θυμίζει μοναστήρι. Οι αγιογραφίες του Φώτη Κόντογλου περιμένουν τη δική τους Ανάσταση» (Νίκος Καραβάσιος, Μάνος Χρυσός, Πέγκη Φαράντου), τονίστηκε ένα μεγάλο πρόβλημα. Οι αγιογραφίες, το έργο του Φώτη Κόντογλου, στον Άγιο Γεώργιο Ηρακλείου απειλείται να χαθεί, από την υγρασία, τη διάβρωση και τον χρόνο. Η ανάδειξη του προβλήματος δεν στάθηκε αρκετή για να γίνει κάποια επίσημη παρέμβαση από πουθενά! Πρόκειται για μια καταστροφή που γίνεται χρόνια και συναντά την αδιαφορία.
Πολλοί μίλησαν για τον Φώτη Κόντογλου, για τον ίδιο, για τη ζωή του, το έργο του· κάποιοι μεγαλύτεροι, για την προσωπική γνωριμία μαζί του. Πόσοι ήταν αυτοί που ενδιαφέρθηκαν να μπουν μέσα στον ναό του Αγίου Γεωργίου για να δουν το έργο του; Να φανταστούν τον Φώτη Κόντογλου να αγιογραφεί, καθώς πονούν τα χέρια του. Να τον φανταστούν ώρες να προσπαθεί να αποδώσει την έκφραση στην εικόνα του Χριστού, να παλεύει με τον δράκο του Αγίου Γεωργίου και το άλογο του Αϊ Δημήτρη, να βλέπουν τα χέρια του να ματώνουν καθώς ζωγραφίζει, να κλαίει μπροστά στη Σταύρωση του Χριστού…Γιατί ένα έργο, δεν είναι κάτι αφηρημένο, δεν προκύπτει απλά, είναι κόπος και πόνος μαζί.
Πριν από όμορφα λόγια, πρέπει να γίνονται πράξεις που να αποδεικνύουν σεβασμό. Τον σεβασμό που μας άφησε ο κάθε δημιουργός με το έργο του. Γιατί η αγάπη και η εκτίμηση φαίνεται με πράξεις και όχι μόνο με λόγια. Οι υπεύθυνοι κάθε τόπου, όπου και αν είναι αυτός ο τόπος, έχουν χρέος να τιμούν τους ανθρώπους που πρόσφεραν με το έργο και τη ζωή τους. Δεν είναι μόνο ο Κόντογλου αλλά και πολλοί άλλοι, εδώ δεν χωρούν δικαιολογίες.
Και μπορεί πλήθος κόσμου να χειροκρότησε μια επιτυχημένη εκδήλωση αφιερωμένη στη Μικρασιατική Καταστροφή και τον Φώτη Κόντογλου, μια θέση όμως ανάμεσα στον κόσμο ήταν άδεια, ένα στασίδι ήταν άδειο, αυτό του κυρ- Φώτη, του Φώτη Κόντογλου…
