«Τα περιστατικά σωματικής και ψυχολογικής βίας, σεξουαλικής κακοποίησης, trafficking και φυσικά οι γυναικοκτονίες, που βγαίνουν πια στο φως μοιάζουν να μην έχουν τελειωμό, ωστόσο, το γεγονός ότι βλέπουμε γυναίκες που καταφέρνουν με τεράστιο προσωπικό κόστος να σπάσουν τον κύκλο σιωπής, χωρίς φόβο, χωρίς ενοχή, χωρίς ντροπή και προκαταλήψεις είναι, κατά τη γνώμη μου, πολύ ελπιδοφόρο. Μας δείχνει πως κάτι αλλάζει».
Τα παραπάνω αναφέρει, μεταξύ άλλων, η δήμαρχος Αγίου Δημητρίου – μία εκ των τριών γυναικών δημάρχων της Αττικής – Μαρία Ανδρούτσου σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ και στη δημοσιογράφο Έλενα Φυντανίδου, ανήμερα της 8ης Μάρτη, Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας. Η κυρία Ανδρούτσου συμβουλεύει τις γυναίκες «… να τολμήσουν πέρα και πάνω από τα στερεότυπα, να απελευθερωθούν, να μιλάνε και να οργανώνονται και φυσικά να μην ξεχνάνε πως το αίτημα για καθολική έμφυλη ισότητα θα πρέπει να έχει ως πυρήνα πάντοτε την ανισότητα και όχι τη διαφορά».
Κυρία Ανδρούτσου, από τη συγκρότηση του κινήματος #MeToo και γενικότερα την ανάδειξη της έμφυλης βίας, ως μέγα κοινωνικό πρόβλημα, τι πιστεύετε ότι έχει αλλάξει στην κοινωνία;
Στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, έπειτα από το ξέσπασμα του ελληνικού #metoo, κακοποιημένες γυναίκες, κορίτσια και θηλυκότητες που είχαν υποστεί βία, είχαν υποστεί παρενόχληση, είχε παραβιαστεί το σώμα τους και η ψυχή τους, στάθηκαν η αφορμή να ανοίξει επιτέλους η συζήτηση για τα θέματα εκείνα που η κοινωνία και οι αρμόδιοι μηχανισμοί έχουν καλά και συστηματικά αποκρύψει. Τα περιστατικά σωματικής και ψυχολογικής βίας, σεξουαλικής κακοποίησης, τράφικινγκ και φυσικά οι γυναικοκτονίες, που βγαίνουν πια στο φως μοιάζουν να μην έχουν τελειωμό, ωστόσο, το γεγονός ότι βλέπουμε γυναίκες που καταφέρνουν με τεράστιο προσωπικό κόστος να σπάσουν τον κύκλο σιωπής, χωρίς φόβο, χωρίς ενοχή, χωρίς ντροπή και προκαταλήψεις είναι, κατά τη γνώμη μου, πολύ ελπιδοφόρο. Μας δείχνει πως κάτι αλλάζει. Αποδεικνύει πως αυτό που ζούμε τα τελευταία χρόνια είναι μια μεταβατική περίοδος από πολλές απόψεις: Καταρχάς, όταν γυναίκες και κορίτσια καθημερινά βρίσκουν το θάρρος και τα λόγια, όσο δύσκολο κι αν είναι, και εκφράζουν αυτό που συνέβη στα σώματα και την ψυχή τους, το κάνουν για να προστατεύουν όλες τις άλλες. Και μάλιστα, το κάνουν συνειδητά, το κάνουν με αγάπη και φροντίδα η μια για την άλλη. Και αυτή η αλληλεγγύη μόνο ελπίδα σημαίνει.
Κατά δεύτερον, όλα αυτά που τόσα χρόνια αντιμετωπίζονταν από την κοινωνία ως «μη θέματα», αυτές οι γυναίκες βρήκαν τα λόγια και τα ανέδειξαν. Όλα όσα μέχρι τώρα ήταν ανείπωτα και κρυφά, εκείνες άρθρωσαν λέξεις ξεκάθαρες: για το πώς το όχι σημαίνει όχι, για το πως καμία δεν φταίει για την παρενόχληση, την κακοποίηση και το βιασμό της και για το πως δεν πρέπει να υπάρχει ανοχή πια στη σωματική, ψυχολογική και λεκτική βία στο πλαίσιο της σχέσης, του γάμου ή της εργασίας.
Για μένα, αυτές οι δύο διαστάσεις του ελληνικού #metoo αποδεικνύονται καίριες. Κυρίως γιατί όλο και μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας μας ευαισθητοποιείται σχετικά με τα θέματα της έμφυλης βίας, και αρχίζει να διεκδικεί τους πλήρεις υποστηρικτικούς μηχανισμούς αντιμετώπισης της ενδοοικογενειακής βίας, της νομικής, δικαστικής και θεσμικής διασφάλισης των καταγγελλουσών βιασμών και παρενόχλησης, και φυσικά την νομική αναγνώριση του όρου γυναικοκτονία. Όλοι αυτοί οι αγώνες που εκκινούν από το ζωντανό φεμινιστικό κίνημα, συμπαρασύρουν και άλλες γυναίκες και άνδρες του προοδευτικού χώρου, νέα κορίτσια και αγόρια, και φυσικά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, ενάντια στην φυσικοποίηση ως «σημεία των καιρών μας» της βίας και της παραβιαστικής συμπεριφοράς και ενάντια στην κανονικοποίησή τους μέσα στην καθημερινότητα ως ακόμη μια είδηση στα βραδινά δελτία ειδήσεων.
Που πιστεύετε ότι οφείλεται η δραματική αύξηση των γυναικοκτονιών;
Πιστεύω πως γυναικοκτονίες πάντοτε συνέβαιναν, αφού ζούμε σε ένα βαθιά πατριαρχικό σύστημα. Σήμερα όμως, λόγω της ολοένα και λιγότερης ανοχής στα περιστατικά έμφυλης βίας, νομίζω πως γι’ αυτό τα μαθαίνουμε. Εισβάλλουν με άλλα λόγια, οι γυναικοκτονίες μέσα στα σαλόνια των σπιτιών μας, από τις τηλεοράσεις και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και αυτό, εν μέρει, είναι καλό. Παρότι έχει υπάρξει μεγάλη ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση τα τελευταία χρόνια όπως προανέφερα, στις ριζωμένες προκαταλήψεις και τα στερεότυπα των κοινωνιών που θέλουν τις γυναίκες να είναι κτήμα των ανδρών, δύσκολα μπορεί να υπάρξει δραστική μετατόπιση. Το να μετακινηθεί μια κοινωνία από τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις και τις έμφυλες σχέσεις ιεραρχίας που διαιωνίζονται τόσους αιώνες αποτελεί μια από τις πιο δύσκολες διεργασίες που μπορούν να σημειωθούν κοινωνικά, και σίγουρα δεν γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη. Γι’ αυτό και οι αξιώσεις των οργανωμένων γυναικών και του φεμινιστικού κινήματος τις τελευταίες δεκαετίες επικεντρώνονται σε όλα αυτά. Και, πιστεύω ακράδαντα, πως έχει έρθει εκείνη η στιγμή που πρέπει να γίνουν ανατροπές και γενναίες παρεμβάσεις στα έμφυλα ζητήματα, σε επίπεδο έμφυλης εκπαίδευσης των παιδιών μας, σεξουαλικής και αναπαραγωγικής αγωγής, αλλά και σε επίπεδο θεσμών και δομών του κράτους. Μα πάνω απ’ όλα να δημιουργηθεί ένα θεσμικό προστατευτικό δίχτυ ικανό να διασφαλίζει τις επιζώσες ενδοοικογενειακής βίας και ταυτόχρονα να λειτουργεί και προληπτικά. Γιατί ας μην ξεχνάμε πως σε πολλά περιστατικά γυναικοκτονιών, οι τοπικές κοινωνίες, από τη γειτονιά μέχρι και το αστυνομικό τμήμα, γνώριζαν τι συνέβαινε πίσω από τους τοίχους των σπιτιών, αλλά δυστυχώς απέτυχαν να προστατεύσουν τις γυναίκες αυτές. Ενώ σε άλλες περιπτώσεις, οι γυναίκες που δολοφονήθηκαν από συντρόφους και συζύγους είχαν προχωρήσει σε καταγγελίες απευθυνόμενες στις αρχές, χωρίς δυστυχώς να έχουν βρει την ανταπόκριση ή την προστασία που θα έπρεπε. Και αυτό είναι αποτυχία ενός ολόκληρου συστήματος, που πρέπει να αλλάξει ριζικά. Επιπλέον, θα πρέπει άμεσα η Ελλάδα να ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων χωρών και να αναγνωρίσει ποινικά τον όρο «γυναικοκτονία» και όχι να υπεκφεύγει. Έτσι αλλάζει μια κοινωνία!
Γυναίκα και Πολιτική: Πόσο εφικτό δεδομένων των πολλών υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η γυναίκα τη σημερινή εποχή;
Πράγματι οι γυναίκες, όχι μόνο σήμερα αλλά διαχρονικά, είναι επιφορτισμένες με ποικίλους και πολλαπλούς ρόλους. Το ζήτημα της απλήρωτης οικιακής εργασίας και της φροντίδας των παιδιών και των ηλικιωμένων μελών της οικογένειας, για παράδειγμα, αποτελεί μείζον θέμα και πάγιο αίτημα των φεμινιστριών παγκοσμίως. Σήμερα, ως επί το πλείστον, οι οικιακές ευθύνες πέφτουν στους ώμους των γυναικών και σίγουρα αυτό αποτελεί το κυρίαρχο ανάχωμα στη συμμετοχή των γυναικών στη δημόσια και την πολιτική σφαίρα. Πολύ δύσκολα μια νέα, σκληρά εργαζόμενη μητέρα θα οργανωθεί και θα κατέβει στην πολιτική, τόσο σε εθνικό όσο και τοπικό επίπεδο. Τουλάχιστον, πολύ πιο δύσκολα από έναν νέο άνδρα. Και αυτό είναι πραγματικά μια προβληματική της κοινωνίας μας, καθώς οδηγεί στον αποκλεισμό των γυναικών από το δημόσιο διάλογο και τα κέντρα λήψης αποφάσεων. Γι’ αυτό και βλέπουμε ακόμη και σήμερα τη δημιουργία αποκλειστικά ανδροκεντρικών πολιτικών και αποφάσεων.
Στη χώρα μας, είναι λίγες οι πρωτοβουλίες από την Πολιτεία για τη διαμόρφωση πολιτικών και θετικών δράσεων που θα ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική ζωή και αυτές αφορούν κυρίως στα θέματα της ποσόστωσης και όχι τόσο της ουσιαστικής ενδυνάμωσης και υποστήριξής τους. Ας μην ξεχνάμε εξάλλου, πως η Ελλάδα κατέχει και τις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη στα θέματα συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική. Ωστόσο, έχουν σημειωθεί κάποια βήματα προόδου ως αποτέλεσμα συνειδητού και σταθερού αγώνα. Οι γυναίκες έχουν σαφή γνωρίσματα που μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα της πολιτικής ζωής, και δεν θα πρέπει να αποκλείονται πολιτικά λόγω των συνθηκών (όπως οι συνεχείς κρίσεις των τελευταίων ετών) ή λόγω των στερεοτυπικών αντιλήψεων που υπάρχουν στην ελληνική κοινωνία.
Τι συμβουλεύετε τις νέες γυναίκες που θέλουν, αλλά διστάζουν, να ασχοληθούν με τον δημόσιο βίο;
Αυτό που πάντα συνηθίζω να λέω είναι πως μπορεί η αρχή να φαντάζει δύσκολη και ανηφορική, αλλά όταν μια γυναίκα μπαίνει στο χώρο της πολιτικής ζωής πάντα τα καταφέρνει και συνεχίζει μέσα σε αυτόν από όποια θέση κι αν βρίσκεται. Θα πρότεινα στις γυναίκες να τολμήσουν πέρα και πάνω από τα στερεότυπα, να απελευθερωθούν, να μιλάνε και να οργανώνονται και φυσικά να μην ξεχνάνε πως το αίτημα για καθολική έμφυλη ισότητα θα πρέπει να έχει ως πυρήνα πάντοτε την ανισότητα και όχι τη διαφορά. Γιατί οι διαφορές μας από τους άνδρες είναι αυτές που μας κάνουν να ξεδιπλώσουμε την εμπειρία μας και να εισφέρουμε στην πολιτική ζωή. Και είναι αυτές οι διαφορές και οι εμπειρίες που μπορούν να κάνουν την πολιτική πιο ποιοτική, πιο πλούσια και πιο ολοκληρωμένη.
Διαβάστε επίσης: Σειρά εκδηλώσεων για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας
Ειδήσεις από τον Άγιο Δημήτριο στο amarysianotia.gr
Κάντε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολουθήστε μας στο Twitter.
