Εάν ρωτήσουμε, ποια είναι η πιο δημοφιλής ταινία για τις γιορτές των Χριστουγέννων, ένα μεγάλο ποσοστό κινηματογραφόφιλων θα απαντήσουν η «Χριστουγεννιάτικη ιστορία» του Τσαρλς Ντίκενς, η οποία όμως έχει γυριστεί σε δεκάδες τηλεοπτικές ή κινηματογραφικές εκδοχές και δεν θα έχουν άδικο. Η ιστορία του ιδιότροπου και τσιγκούνη Σκρουτζ, τον οποίο την παραμονή των Χριστουγέννων επισκέπτονται τρία πνεύματα (των προηγούμενων, των παρόντων και των μελλοντικών Χριστουγέννων) και τον πείθουν -το καθένα με τον τρόπο του- να αλλάξει γνώμη, παραμένει διαχρονική και δεόντως διδακτική για όλους.
Το μικρό αφιέρωμα που ακολουθεί, έρχεται να μας θυμίσει πως το Χόλιγουντ (και τα ευρωπαϊκά στούντιο) εάν θέλουν να μας διασκεδάσουν, ψυχαγωγήσουν και συγκινήσουν, μπορούν να το κάνουν πολύ εύκολα.
Η πιο κλασική ταινία με την ιστορία του Τσαρλς Ντίκενς με τον Τζορτζ Σ. Σκοτ στο ρόλο του Σκρουτζ είναι η «Χριστουγεννιάτικα κάλαντα» (A Christmas Carol, 1984) με τον Φρανκ Φίνλεϊ στο ρόλο του συνεταίρου του Τζάκομπ Μάρλεϊ, τους Άντζελα Πλίζανς, Έντουαρντ Γούντγουορντ και Μάικλ Κάρτερ ως πνεύματα των Χριστουγέννων και τους Ντέιβιντ Γουόρνερ και Σουζάνα Γιόρκ ως ζεύγος Κράτσιτ και γονείς του μικρού Τιμ (Άντονι Γουόλτερς). Μια ταινία που ακόμα βλέπεται χάρη στο δυνατό για την εποχή της cast και είναι σκηνοθετημένη από τον βρετανό και κυρίως τηλεοπτικό σκηνοθέτη Κλάιβ Ντόνερ.
Μία από τις πιο κλασικές χριστουγεννιάτικες ταινίες είναι και «Το θαύμα της 34ης Οδού (Miracle on 34th Street, 1947), σε σκηνοθεσία Τζορτζ Σίτον με τον Έντμουντ Γκουέν στο ρόλο του Άη Βασίλη και την Μορίν Ο’Χάρα, τον Τζον Πέιν και τη Νάταλι Γουντ, σύμφωνα με την οποία, η κυνική Ντόρις προσλαμβάνει τον ευγενικό Κρις Κρινγκλ ως Άη Βασίλη για λογαριασμό του Macy’s του μεγαλύτερου εμπορικού καταστήματος στο Μανχάταν. Έναν συμπαθέστατο ηλικιωμένο, ο οποίος ισχυρίζεται πως είναι ο πραγματικός Άγιος Βασίλης. Η φήμη παίρνει μεγάλες διαστάσεις και φτάνει μέχρι το δικαστήριο όπου ο συνήγορός του και γείτονας Φρεντ, καλείται να αποδείξει ενώπιον του δικαστηρίου, πρώτον πως υπάρχει Άγιος Βασίλης και δεύτερον πως είναι ο συμπαθής ηλικιωμένος (Ταινία τριών Όσκαρ, εκ των οποίων το ένα για τον Έντμουντ Γκουέν).
Από τις πιο σύγχρονες, έχουμε την απόλυτη χριστουγεννιάτικη κωμωδία του Κρις Κολόμπους «Μόνος στο σπίτι» (Home alone, 1990) που έκανε διάσημο τον 10χρονο Μακάλεϊ Κάλκιν, που υποδύεται έναν εφευρετικό πιτσιρικά, τον οποίο οι γονείς του στη βιασύνη τους να προλάβουν την πτήση τους, για τις χριστουγεννιάτικες διακοπές… τον ξεχνούν πίσω στο σπίτι. Ο μικρός δεν πρόκειται να πλήξει όμως, διότι το σπίτι έχουν βάλει σαν στόχο ληστείας ένα απίθανο δίδυμο διαρρηκτών, ο Τζο Πέσι και ο Ντάνιελ Στερν και ο μικρός πρέπει να σκέφτεται διαρκώς τρόπους για την προστασία του, αλλά και του σπιτιού. Τελικά, οι δύο τύποι θα τραβήξουν τα πάνδεινα από την εξυπνάδα και εφευρετικότητα του μικρού μέχρι τελικής πτώσεως.
Η ιστορία του Εμπενέζερ Σκρουτζ, αλλά διασκευασμένη από τον Μπράιαν Χένσον του σήριαλ Μάπετ Σόου, που βλέπαμε στην τηλεόραση είναι και η «Χριστουγεννιάτικη ιστορία» (The Muppet Christmas Carol, 1992). Εδώ, τον Σκρουτζ υποδύεται ο Μάικλ Κέιν (μεγάλη επιτυχία), ενώ όλοι οι υπόλοιποι χαρακτήρες είναι οι γνωστές κούκλες, από τον Κέρμιτ και τη Μις Πίγκι μέχρι τον αρκούδο Φόζι και τον Σαμ τον Αετό. Ευρηματική και έξυπνη μεταφορά, που προσθέτει άλλη γοητεία στο παραμύθι και βλέπεται ευχάριστα από παιδιά ηλικίας 8 μέχρι 108 ετών.
Πρωτότυπη μεταφορά της ίδιας ιστορίας μεταφερμένης στη σύγχρονη εποχή από τον σκηνοθέτη Ρίτσαρντ Ντόνερ (Η προφητεία) είναι και το «Πάρτι φαντασμάτων» (Scrooged, 1988) με τον Μπιλ Μάρεϊ στο ρόλο ενός κυνικού παράγοντα της τηλεόρασης που συμπεριφέρεται όπως ο Σκρουτζ του Ντίκενς. Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων θα απολύσει έναν υπάλληλο και θα επιστρέψει σπίτι στη μοναξιά του, όπου θα τον επισκεφτούν τα τρία γνωστά πνεύματα, θα ζήσει τρομακτικές εμπειρίες και θα ξυπνήσει μετανιωμένος. Μαζί με τον Μπιλ Μάρεϊ παίζουν οι Κάρεν Άλεν, Τζον Φόρσαϊθ και Τζον Γκλόβερ.
Χριστουγεννιάτικο πνεύμα διαθέτει και η αισθηματική ταινία «Έχετε μήνυμα στον υπολογιστή σας» (You’ ve got mail, 1998) με φόντο τη Νέα Υόρκη που είναι πανέμορφη τα Χριστούγεννα. Διαθέτει δύο εκπληκτικούς ερμηνευτές και τελειώνει με το διαχρονικό «Over the rainbow» της Τζούντι Γκάρλαντ από το «Μάγος του Οζ», γεμίζοντας τον θεατή με την αισιοδοξία ότι οι μεγάλες αγάπες δεν είναι δύσκολο να βρεθούν, αρκεί καμιά φορά να κοιτάζουμε και λίγο πιο πέρα από τη μύτη μας. Σκηνοθετεί η Νόρα Έφρον τη νεαρή και όμορφη Μεγκ Ράιαν που έχει ένα μικρό βιβλιοπωλείο και βλέπει ξαφνικά την δουλειά της να απειλείται από ένα πολυκατάστημα που ανοίγει απέναντι της, του οποίου τον ιδιοκτήτη (Τομ Χανκς) μισεί θανάσιμα, ενώ ταυτόχρονα χωρίς να τον έχει δει είναι ερωτευμένη μαζί του μέσω Internet.
Γεμάτη αγάπη και χριστουγεννιάτικο mood είναι και η ταινία «Αγάπη είναι…» (Love actually, 2003), στην οποία ο σκηνοθέτης Ρίτσαρντ Κέρτις έχει πάρει από κοντά οκτώ διαφορετικά ζευγάρια που προσπαθούν να δημιουργήσουν σχέση ή αγωνίζονται να διατηρήσουν τη σχέση τους ή αντιμετωπίζουν οικογενειακές δυσκολίες και διλλήματα. Όλα αυτά λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα στο Λονδίνο. Δε νομίζω ότι υπάρχει τρυφερή ή ρομαντική ψυχή που να μην έχει δει αυτή την ταινία με τους απολαυστικούς Χιού Γκραντ, Λόρα Λίνεϊ, Κόλιν Φερθ, Μπιλ Νάι, Έμα Τόμσον, Ρόρι ΜακΓκρέγκορ, Τσιουέτελ Έτζιοφορ, Κίρα Νάιτλι. Άλλωστε κάθε χρόνο, παραμονές Χριστουγέννων ή Πρωτοχρονιάς την προβάλλουν σχεδόν όλα τα τηλεοπτικά κανάλια. Όπως άλλωστε προβάλλουν και το «Όλοι λένε σ’ αγαπώ» (Everyone says I love you, 1996) μια κωμωδία με τους περισσότερους (by far) έρωτες κοντά στις γιορτές με σκηνικό τις ομορφότερες πόλεις του κόσμου, μεταξύ των οποίων και το Χριστουγεννιάτικο Παρίσι. O σκηνοθέτης Γούντι Άλεν αγγίζει τις ευαίσθητες καρδιές με μικρές ιστορίες και κοινό παρανομαστή τον έρωτα, αλλά και τις ανθρώπινες σχέσεις γενικότερα. Με τις Τζούλια Ρόμπερτς, Γκόλντι Χόουν, Ντριού Μπάριμορ, Νάταλι Πόρτμαν και τους Έντουαρντ Νόρτον και Άλαν Άλντα.
Τέλος υπάρχουν και οι δυο του Ρόμπερτ Ζεμέκις: (1) Η παραμυθένια και μαγευτική animation περιπέτεια του Ρόμπερτ Ζεμέκις «Το Πολικό Εξπρές» (The Polar Express, 2004) για τους μικρότερους φίλους του κινηματογράφου, αλλά που βλέπεται ευχάριστα και με νοσταλγική διάθεση από τους μεγαλύτερους. Σ’ αυτήν, την παραμονή των Χριστουγέννων ένα νεαρό αγόρι επιβιβάζεται σε ένα τρένο που πάει στο Βόρειο Πόλο και κατ’ ευθείαν στο σπίτι του Αη Βασίλη με τα ξωτικά. Στο ταξίδι που θα είναι περιπετειώδες, θα μάθει τι θα πει ειλικρινής φιλία, γενναιότητα και ποιο είναι το πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων. Ο Τομ Χανκς δίνει τη μορφή του στον ελεγκτή του τρένου και τη φωνή του σε έξι χαρακτήρες της ταινίας συμπεριλαμβανομένου του Αη Βασίλη. Και (2) η κλασική «Χριστουγεννιάτικη ιστορία» (A Christmas Carol, 2009) στην οποία με τη βοήθεια της Ντίσνεϊ και της τρισδιάστατης τεχνολογίας, γυρίζει την ιστορία του Ντίκενς με μια ειδική τεχνική που επιτρέπει την ψηφιακή αποτύπωση των ερμηνειών των ηθοποιών στο χώρο, σε ένα εύρος 360 μοιρών. Η εικόνα θυμίζει κινούμενα σχέδια αλλά δεν είναι. Με τον Τζιμ Κάρεϊ, να υποδύεται τον Σκρουτζ καθώς και τα τρία πνεύματα που τον συνοδεύουν.
Αυτές τις λίγες… και καλές γιορτές.
