Γράφει ο Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος*
Η πολύπαθη λωρίδα της Γάζας εξακολουθεί να κυριαρχεί στην παγκόσμια ειδησεογραφία. Είναι ακόμη άγνωστη η μοίρα των κατοίκων της, αφού συνεχίζονται οι επιθέσεις του Ισραήλ και προκαλούν περαιτέρω απώλειες ντόπιου άμαχου πληθυσμού, ενώ έχουν φονευθεί και δεκάδες εκπροσώπων του ΟΗΕ και δημοσιογράφων.
Μέσα στον ορυμαγδό των πληροφοριών, τραγικές για τους Χριστιανούς και για όσους ενδιαφέρονται για την παγκόσμια πολιτισμική κληρονομιά ήταν οι -στις 19 του περασμένου Οκτωβρίου- βομβαρδισμοί της ελληνορθόδοξης Μονής του Αγίου Πορφυρίου, και του παραδοσιακού κέντρου της πόλης της Γάζας. Οι βομβαρδισμοί είχαν ως συνέπεια στη Μονή 17 νεκρούς και πολλούς τραυματίες Ελληνορθόδοξους και στο ιστορικό κέντρο την καταστροφή μοναδικής αξίας ρωμαϊκών μνημείων και κυρίως βυζαντινών ψηφιδωτών.
Σημειώνεται ότι οι Ελληνορθόδοξοι χριστιανοί στη Γάζα είναι περίπου χίλιοι και με την έναρξη των βομβαρδισμών κατέφυγαν στη Μονή του Αγίου Πορφυρίου, πιστεύοντας ότι αποτελεί άσυλο γι’ αυτούς…
Η Μονή ιδρύθηκε από τον εκ Θεσσαλονίκης προερχόμενο Επίσκοπο Γάζης Άγιο Πορφύριο. Τα εγκαίνια του ναού της έγιναν στις 14 Απριλίου 407 και έκτοτε ακολουθεί την περιπέτεια του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και των Ελληνορθόδοξων όλης της Παλαιστίνης. Στη Μονή διαμένει ο Πατριαρχικός Επίτροπος, Αρχιεπίσκοπος Τιβεριάδος Αλέξιος, ο οποίος μετά τον βομβαρδισμό προέβη στην εξής -χαρακτηριστική χριστιανού ποιμένος- δήλωση προς τη δημοσιογράφο του ΕΤ Βάλια Νοκολάου: «Μέχρι να υπάρχει τουλάχιστον ένας χριστιανός στη Γάζα δεν θα πάω πουθενά, γιατί μπορώ να είμαι μια ελπίδα για αυτούς, οπότε θα μείνω στην επαρχία που πιστεύει σε μένα. Αν πεθάνω, θα έχω έναν αξιοπρεπή θάνατο».
Στη Γάζα το ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων διέθετε οργάνωση νεολαίας, φιλόπτωχο αδελφότητα και παράρτημα προσκόπων. Σήμερα η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη για όσους χριστιανούς έχουν παραμείνει στους χώρους της Μονής, αφού υπάρχει έλλειψη τροφίμων και μεγάλες δυσκολίες στην παροχή νερού, ηλεκτρικού ρεύματος και καυσίμων.
Ο Γάλλος αρχαιολόγος Jean-Baptiste Hubert σε δήλωσή του στην εφημερίδα «Le Figaro» (9/11/2023, σελ. 31) εξέφρασε τη θλίψη του για την καταστροφή σπουδαίων μνημείων της παγκόσμιας κληρονομιάς. Είπε, μεταξύ άλλων: «Η Γάζα θα έπρεπε να είναι ο παράδεισος των αρχαιολόγων, διότι μετά το 1995 και τις συμφωνίες του Όσλο επετράπη η πρόσβαση για πρώτη φορά στους αρχαιολογικούς χώρους και βρεθήκαμε ενώπιον σπουδαίων ευρημάτων από την εποχή του ορείχαλκου έως το τέλος της οθωμανικής αυτοκρατορίας, μεταξύ των οποίων ήσαν και αυτά που κατεστράφησαν κατά τον βομβαρδισμό της Μονής του Αγίου Πορφυρίου». Στο ίδιο ρεπορτάζ, ο επίσης Γάλλος αρχαιολόγος René Elter εξέφρασε την απογοήτευσή του για τους βομβαρδισμούς, που κατέστρεψαν μοναδικής ποιότητας βυζαντινά ψηφιδωτά του 5ου ή του 7ου αιώνα μ.Χ., τα οποία μόλις είχε ανακαλύψει.
Οι δύο Γάλλοι επιστήμονες σημείωσαν ότι το κέντρο της πόλης της Γάζας είναι στον κατάλογο της ΟΥΝΕΣΚΟ των προστατευόμενων περιοχών του πλανήτη και η Γαλλία επένδυσε έντεκα εκατομμύρια ευρώ για την προστασία και ανάδειξη του χριστιανικού χαρακτήρα του, ως σταθμού προσκυνητών στους Αγίους Τόπους.
*ο Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος είναι Δημοσιογράφος – Δημοσιολόγος
