Γράφει ο Κυριάκος Περιστέρης, Απόφοιτος του Πολιτικού Τμήματος της Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η πρόταση δυσπιστίας ως θεσμός απαντάται σε όλα τα Συντάγματα των δημοκρατικών χωρών.
Είναι ένα σημαντικότατο «όπλο» στα χέρια της αντιπολίτευσης το οποίο αν χρησιμοποιείται με φειδώ και αποτελεσματικά παράγει ουσιαστικά πολιτικά αποτελέσματα.
Η διαδικασία της υποβολής, συζήτησης και ψηφοφορίας επί της πρότασης δυσπιστίας είναι η μία από τις δύο διαδικασίες, η δεύτερη είναι η παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση, που προβλέπει το Σύνταγμα με τις οποίες μπορεί να αμφισβητηθεί ή επιβεβαιωθεί η εμπιστοσύνη της Βουλής προς την Κυβέρνηση. Ρυθμίζεται από το άρθρο 84 Σ, το οποίο ομού με το του άρθρου 1 παρ. 1 Σ ορίζει την κοινοβουλευτική αρχή ως θεμελιώδη αρχή του πολιτεύματος και μαζί με αυτό εμπίπτει, στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 110 παρ. 1 Σ και δεν υπόκειται σε αναθεώρηση καθώς η κοινοβουλευτική αρχή αποτελεί την βάση του πολιτεύματος ως προεδρευομένης κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας.
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η πρόταση δυσπιστίας είναι «όπλο» άσκησης κοινοβουλευτικού ελέγχου, ο οποίος αποτελεί συστατικό στοιχείο της κοινοβουλευτικής αρχής. Με βάση τα ανωτέρω, η πρόταση δυσπιστίας εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 110 παρ. 1 Σ και συνεπώς δεν μπορεί να καταργηθεί από τον αναθεωρητικό νομοθέτη.
Σε περίπτωση αποδοχής της πρότασης δυσπιστίας η Βουλή αποσύρει την εμπιστοσύνη της προς την Κυβέρνηση κατά το άρθρου 38 παρ. 1 Σ, οπότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απαλλάσσει των καθηκόντων της την Κυβέρνηση. Εν συνεχεία, εφαρμόζονται οι διατάξεις των παρ. 2, 3 και 4 του άρθρου 37 , με την διαδικασία σχηματισμού νέας Κυβέρνησης είτε με διορισμό νέου Πρωθυπουργού κατά το άρθρο 37 παρ. 2 εδ. α΄ Σ ή την ανάθεση διερευνητικών εντολών και προκήρυξη εκλογών με «υπηρεσιακή» Κυβέρνηση σε περίπτωση μη σχηματισμού Κυβέρνησης η οποία θα απολαμβάνει της εμπιστοσύνης της Βουλής.
